1,3,5-Trioksan

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{1. grafika}}}|120x240px|{{{opis 1. grafiki}}}|alt=]] [[Plik:{{{2. grafika}}}|120x240px|{{{opis 2. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 1. grafiki}}} {{{opis 2. grafiki}}}
[[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}}
Identyfikacja
Numer CAS	{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS
PubChem	8081
SMILES C1OCOCO1
InChI InChI=1S/C3H6O3/c1-4-2-6-3-5-1/h1-3H2 InChIKey BGJSXRVXTHVRSN-UHFFFAOYSA-N

{{Związek chemiczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis 1. grafiki = | 3. grafika = | opis 2. grafiki = | opis 3. grafiki = | numer CAS = | 1. grafika = | 2. grafika = | nazwa = Nieznane pola: "Palność", "Hazard T", "Temperatura zapłonu", "Inne kationy", "Zdrowie", "Temperatura krytyczna", "Tt warunki niestandardowe", "Hazard F", "Inne rozpuszczalniki", "grafika2", "Numer RTECS", "Zwroty bezpieczeństwa", "Hazard N", "Zasadowość", "Hazard FF", "grafika1_opis", "Moment dipolowy", "Hazard Xn", "RwW warunki niestandardowe", "L warunki niestandardowe", "grafika3", "Układ krystalograficzny", "Np warunki niestandardowe", "G warunki niestandardowe", "Kwasowość", "Wygląd", "Aktywność optyczna", "Hazard TT", "Rozpuszczalność w wodzie", "Inne", "Tz warunki niestandardowe", "Nazwa systematyczna", "Temperatura wrzenia", "grafika3_opis", "Napięcie powierzchniowe", "grafika2_opis", "Temperatura samozapłonu", "Punkt izoelektryczny", "Tz uwagi", "Zewnętrzne dane MSDS", "Hazard C", "minerał", "aktywny", "Podobne związki", "?", "Numer CAS", "Tw warunki niestandardowe", "Inne wzory", "Inne aniony", "Nazwa", "Masa molowa", "Hazard E", "Gęstość", "Pochodne ?", "Reaktywność", "Zwroty ryzyka", "Ts warunki niestandardowe", "Stan skupienia w podanej G", "Ts uwagi", "grafika1", "Hazard Xi", "Typ hybrydyzacji i VSEPR", "Inne nazwy", "Hazard O", "Ciśnienie krytyczne", "Temperatura topnienia", "Lepkość" oraz "Wzór sumaryczny".

Trioksan – (nazwa systematyczna: 1,3,5-trioksan, zwany też trioksymetylenem, C₃O₃H₆) – organiczny związek chemiczny, będący trimerem formaldehydu. Istnieje także jego izomer strukturalny: 1,2,4-trioksan, który występuje naturalnie w żywicy klonów, jednak sam w sobie nie ma żadnego praktycznego zastosowania.

1,3,5-Trioksan tworzy białe, igłowe kryształy, które topią się w temp. 61-62 °C. Trioksan wrze w temp. 115 °C. Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, alkoholach i acetonie i eterach. Po rozpuszczeniu w wodzie częściowo rozkłada się do formaldehydu.

1,3,5-Trioksan powstaje spontanicznie w wyniku trimeryzacji formaldehydu, katalizowanej dowolnym kwasem:

Plik:Trioxane syntesis.svg

Stężony roztwór wodny formaldehydu, gdy pozostawi się go na długo w niedomkniętej butelce ulega zazwyczaj, częściowej, spontanicznej przemianie do 1,3,5-trioksanu.

Trioksan posiada wiele różnych zastosowań:

• jest stosowany jako wygodna forma transportowania formaldehydu
• jako dodatek do kosmetyków antybakteryjnych, insektycyd, środek pochłaniający przykre zapachy.
• po sprasowaniu w tabletki jest stosowany jako wygodne paliwo turystyczne (tzw. suchy spirytus)
• jest monomerem przy produkcji polioksymetylenu (POM) – polimeru o bardzo dobrych własnościach mechanicznych.
• jako substrat w wielu syntezach organicznych o przemysłowym znaczeniu

Zobacz też

• Triazyna