Dolina za Mnichem: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
poprawa parametru w {{Cytuj pismo}}, + ew. WP:SK, ("Operacja Źródło"), using AWB |
rośliny, grafika, commons |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Dolinka za mnichem.jpg|thumb|Próg Dolinki za Mnichem – widok z [[Wrota Chałubińskiego|Wrót Chałubinskiego]]]] |
[[Plik:Dolinka za mnichem.jpg|thumb|Próg Dolinki za Mnichem – widok z [[Wrota Chałubińskiego|Wrót Chałubinskiego]]]] |
||
[[Plik:Szpiglasowa Gran.jpg|thumb|Dolinka za Mnichem]] |
|||
{{commonscat|Dolinka za Mnichem}} |
|||
'''Dolinka za Mnichem''' – zachodnie odgałęzienie [[Dolina Rybiego Potoku|Doliny Rybiego Potoku]] w [[Tatry|Tatrach]], otwarte na kotlinę [[Morskie Oko|Morskiego Oka]], tarasowe pustkowie skalne powstałe na skutek zaburzeń tektonicznych przed okresem ostatniego zlodowacenia. Dolina podchodzi pod [[Miedziane]], [[Szpiglasowy Wierch]], [[Cubryna|Cubrynę]] i [[Mnich (Tatry)|Mnicha]]. |
'''Dolinka za Mnichem''' – zachodnie odgałęzienie [[Dolina Rybiego Potoku|Doliny Rybiego Potoku]] w [[Tatry|Tatrach]], otwarte na kotlinę [[Morskie Oko|Morskiego Oka]], tarasowe pustkowie skalne powstałe na skutek zaburzeń tektonicznych przed okresem ostatniego zlodowacenia. Dolina podchodzi pod [[Miedziane]], [[Szpiglasowy Wierch]], [[Cubryna|Cubrynę]] i [[Mnich (Tatry)|Mnicha]]. |
||
Najniższe piętro jest położone na wysokości 1785 [[ |
Najniższe piętro jest położone na wysokości 1785 m [[n.p.m.]], w nim pojawia się okresowo wysychający [[Niżni Staw Staszica]] (ludowa nazwa – Suche Stawki). Stawek [[Stanisław Staszic|Staszica]] to czasem jeden duży zbiornik, częściej dwa, trzy albo jeden mały. Położony jest na wysokości 1790 m n.p.m. |
||
Wyższy taras na wysokości 1830-1880 m n.p.m. położony jest pod północną ścianą Mnicha. Na tarasie tym, zwanym Wyżnią Mnichową Płaśnią, znajduje się grupa dziewięciu niewielkich [[Wyżnie Mnichowe Stawki|Wyżnich Mnichowych Stawków]], część z nich okresowo wysycha. Krajobraz tworzą mocno zróżnicowane formy polodowcowe. Powyżej Wyżniej Mnichowej Płaśni, u podnóża pn.-zach. ściany Mnicha, znajduje się kolejny taras – Mnichowe Plecy. |
Wyższy taras na wysokości 1830-1880 m n.p.m. położony jest pod północną ścianą Mnicha. Na tarasie tym, zwanym Wyżnią Mnichową Płaśnią, znajduje się grupa dziewięciu niewielkich [[Wyżnie Mnichowe Stawki|Wyżnich Mnichowych Stawków]], część z nich okresowo wysycha. Na młakach wokół stawków rośnie rzadki gatunek rośliny – [[Turzyca Lachenala]], w Polsce występująca tylko w Tatrach na nielicznych stanowiskach (w Tatrach Wysokich tylko dwóch miejscach)<ref name=K>{{Cytuj książkę |imię=Zbigniew |nazwisko=Mirek |imię2=Halina |nazwisko2=Piękoś-Mirkowa |tytuł=Czerwona księga Karpat Polskich |wydawca=Instytut Botaniki PAN |miejsce=Kraków |data=2008 |isbn =978-83-89648-71-6}}</ref>. Krajobraz tworzą mocno zróżnicowane formy polodowcowe. Powyżej Wyżniej Mnichowej Płaśni, u podnóża pn.-zach. ściany Mnicha, znajduje się kolejny taras – Mnichowe Plecy. |
||
Najwyższe piętro położone na wysokości 2100 m n.p.m. to Zadnia Galeria Cubryńska, w niej znajduje się położony najwyżej po polskiej stronie Tatr naturalny zbiornik wody – [[Zadni Mnichowy Stawek]] (ok. 2072 m n.p.m.) |
Najwyższe piętro położone na wysokości 2100 m n.p.m. to Zadnia Galeria Cubryńska, w niej znajduje się położony najwyżej po polskiej stronie Tatr naturalny zbiornik wody – [[Zadni Mnichowy Stawek]] (ok. 2072 m n.p.m.) |
||
| Linia 14: | Linia 16: | ||
==== Szlaki turystyczne ==== |
==== Szlaki turystyczne ==== |
||
: {{szlak|czerwony}} – czerwony od dolnego progu doliny na przełęcz Wrota Chałubińskiego. Czas przejścia 1 h, w dół 45 min<ref>{{cytuj książkę |tytuł=Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 |
: {{szlak|czerwony}} – czerwony od dolnego progu doliny na przełęcz Wrota Chałubińskiego. Czas przejścia 1 h, w dół 45 min<ref>{{cytuj książkę |tytuł=Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000|miejsce=Warszawa |rok=2005/06|wydawca= Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka |isbn= 83-87873-26-8}}</ref> |
||
{{Przypisy|stopień= ====}} |
{{Przypisy|stopień= ====}} |
||
Wersja z 14:57, 27 sty 2011
Dolinka za Mnichem – zachodnie odgałęzienie Doliny Rybiego Potoku w Tatrach, otwarte na kotlinę Morskiego Oka, tarasowe pustkowie skalne powstałe na skutek zaburzeń tektonicznych przed okresem ostatniego zlodowacenia. Dolina podchodzi pod Miedziane, Szpiglasowy Wierch, Cubrynę i Mnicha.
Najniższe piętro jest położone na wysokości 1785 m n.p.m., w nim pojawia się okresowo wysychający Niżni Staw Staszica (ludowa nazwa – Suche Stawki). Stawek Staszica to czasem jeden duży zbiornik, częściej dwa, trzy albo jeden mały. Położony jest na wysokości 1790 m n.p.m.
Wyższy taras na wysokości 1830-1880 m n.p.m. położony jest pod północną ścianą Mnicha. Na tarasie tym, zwanym Wyżnią Mnichową Płaśnią, znajduje się grupa dziewięciu niewielkich Wyżnich Mnichowych Stawków, część z nich okresowo wysycha. Na młakach wokół stawków rośnie rzadki gatunek rośliny – Turzyca Lachenala, w Polsce występująca tylko w Tatrach na nielicznych stanowiskach (w Tatrach Wysokich tylko dwóch miejscach)[1]. Krajobraz tworzą mocno zróżnicowane formy polodowcowe. Powyżej Wyżniej Mnichowej Płaśni, u podnóża pn.-zach. ściany Mnicha, znajduje się kolejny taras – Mnichowe Plecy.
Najwyższe piętro położone na wysokości 2100 m n.p.m. to Zadnia Galeria Cubryńska, w niej znajduje się położony najwyżej po polskiej stronie Tatr naturalny zbiornik wody – Zadni Mnichowy Stawek (ok. 2072 m n.p.m.)
Na progu Dolinki za Mnichem rozdziela się szlak turystyczny prowadzący na Wrota Chałubińskiego i na Szpiglasową Przełęcz. W Dolinie za Mnichem wyraźnie widoczne są ścieżki używane przez taterników, odchodzą w kierunku ścian Mnicha, Hińczowej Przełęczy i Cubryny.
Dolina za Mnichem była miejscem wypasu owiec, wchodziła w skład Hali za Mnichem. Od wieków wypasali na niej Murzańscy, ostatnim wypasającym był Jan Murzański z Gronia[2]. Prowadzono tu także poszukiwania górnicze i wydobywano w niewielkich ilościach szpiglas (antymonit). Z widokiem Doliny za Mnichem związany jest balet Karola Szymanowskiego Harnasie.
Szlaki turystyczne
– czerwony od dolnego progu doliny na przełęcz Wrota Chałubińskiego. Czas przejścia 1 h, w dół 45 min[3]
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Krystyna Sałyga Dąbkowska. Tatry – Mnich. „Kwartalnik górski”. Wiosna 2006. nr 2 (8).
- ↑ Tatry Wysokie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2005/06. ISBN 83-87873-26-8.
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.