Kartaczownica Gatlinga: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Robot dodał th:ปืนแก็ตลิง |
m r2.7.3) (Robot dodał ar:بندقية جاتلينج |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
{{link GA|no}} |
{{link GA|no}} |
||
[[ar:بندقية جاتلينج]] |
|||
[[az:Qatlinq pulemyotu]] |
[[az:Qatlinq pulemyotu]] |
||
[[be-x-old:Гармата Гатлінга]] |
[[be-x-old:Гармата Гатлінга]] |
Wersja z 15:23, 19 paź 2012
Kartaczownica Gatlinga – jeden z prekursorów karabinu maszynowego. W odróżnieniu od poprzednich broni tego typu, wielolufowy karabin Gatlinga zapewniał dużą szybkostrzelność i łatwość ponownego ładowania. Z technicznego punktu widzenia ta konstrukcja, nie jest karabinem maszynowym, gdyż ogień z niej prowadzony jest ręcznie, a nie automatycznie. Skonstruowany został w roku 1861 przez Richarda Gatlinga, wyparł wcześniejszą kartaczownicę Agera.
Zasadnicza idea broni była znana już w XVIII wieku – kilkanaście umieszczonych obok siebie luf, odpalanych kolejno, miało zapewnić prowadzenie nieprzerwanego ognia. Na przeszkodzie w realizacji tego pomysłu stały jednak brak odpowiednich nabojów i ograniczenia technologiczne, których pokonanie możliwe było dopiero w drugiej połowie XIX wieku.
Gatling wykorzystał pojawienie się nabojów zespolonych z metalową łuską i opracował nowatorski system odpalania ładunków z poszczególnych luf, połączony z ruchem samych luf, podajnika i zamka. Dzięki temu jego broń miała teoretyczną szybkostrzelność około 1200 strzałów na minutę, a szybkostrzelność praktyczna dochodziła do 200 strz./min[1]. Obsługę karabinu stanowiło 4 żołnierzy.
Lufy, podajnik i cylinder blokujący były oddzielnymi częściami zamontowanymi na łożu. Tylne części luf, każda z osobnym zamkiem, oraz mechanizm spustowy mieściły się w cylindrze. Obrót korby powodował obrót luf, a naboje umieszczone w zasobniku wsuwały się pod swym ciężarem do podajnika. Odpowiedni mechanizm powodował wsuwanie naboju do lufy, ryglowanie jej osobnym zamkiem i strzał, a następnie wyrzucenie łuski z lufy. Podczas jednego obrotu korby każda lufa oddawała jeden strzał.
Wraz z wynalezieniem metody wyciągania łuski z lufy za pomocą odrzutu zamka, a następnie wykorzystania energii gazów prochowych, system Gatlinga stał się przestarzały. Miejsce karabinów wielolufowych zajęły karabiny systemu Maxima.
Idea broni wielolufowej odżyła w latach pięćdziesiątych XX wieku w szybkostrzelnych działkach i karabinach lotniczych oraz systemach antyrakietowych stosowanych na okrętach wojennych. Zespół luf obracany jest dziś silnikiem elektrycznym – dzięki temu sześciolufowe działko M61 Vulcan kalibru 20 mm osiąga szybkostrzelność 6000[1] strzałów na minutę i jest używany do dziś w US Air Force[1].
Zobacz też
- Kartaczownica
- Kartaczownica Reffye
- Kartaczownica Nordenfelta
- Działko M61 Vulcan
- Minigun
- Włodzimierz Baranowski
Bibliografia
- Walter Schultz: 1000 ręcznej broni palnej. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2011, s. 230. ISBN 978-83-7708-745-9.