Bastion: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 95.108.108.173) i przywrócono wersję 34352457 autorstwa NickyBot |
|||
Linia 23: | Linia 23: | ||
[[Kategoria:Fortyfikacje]] |
[[Kategoria:Fortyfikacje]] |
||
[[ar:زاوية محصنة]] |
|||
[[ast:Bastión]] |
|||
[[be:Бастыён]] |
|||
[[bg:Бастион]] |
|||
[[ca:Baluard]] |
|||
[[cs:Bastion]] |
|||
[[da:Bastion]] |
|||
[[de:Bastion]] |
|||
[[et:Bastion]] |
|||
[[en:Bastion]] |
|||
[[es:Bastión]] |
|||
[[eo:Bastiono]] |
|||
[[fr:Bastion]] |
|||
[[hr:Bastion]] |
|||
[[io:Bastiono]] |
|||
[[it:Baluardo]] |
|||
[[he:באסטיון]] |
|||
[[ka:ბასტიონი]] |
|||
[[la:Pugnaculum]] |
|||
[[lv:Bastions]] |
|||
[[lb:Bastioun]] |
|||
[[lt:Bastionas]] |
|||
[[hu:Bástya (várépítészet)]] |
|||
[[mk:Бастион]] |
|||
[[nl:Bastion]] |
|||
[[nds-nl:Bolwark (stad)]] |
|||
[[ja:堡塁]] |
|||
[[no:Bastion]] |
|||
[[pt:Baluarte]] |
|||
[[ru:Бастионная система укреплений#Бастион]] |
[[ru:Бастионная система укреплений#Бастион]] |
||
[[sk:Bastión (hradby)]] |
|||
[[sl:Bastijon]] |
|||
[[sr:Бастион]] |
|||
[[sv:Bastion]] |
|||
[[ta:கொத்தளம்]] |
|||
[[th:มุขป้อม]] |
|||
[[tr:Kale burcu]] |
|||
[[uk:Бастіон]] |
Wersja z 19:03, 12 mar 2013
Bastion (także beluarda, belward lub bulwar) – w dawnych fortyfikacjach o narysie bastionowym, podstawowy element umocnień wznoszony na załamaniach obwałowania twierdzy (na wysuniętych narożnikach). Wywodzi się z wcześniej stosowanych bastei. Bastiony jako element fortyfikacji używane były od połowy XVI do połowy XIX wieku.
Występuje w twierdzach na planie trójkąta, romboidu lub pięcioboku o otwartej podstawie. Dwa najbardziej wysunięte boki tworzyły narożnik zwany węgłem. Boki stykały się pod kątem zwykle zawartym pomiędzy 60° a 120°. Bastiony połączone były kurtynami. Część bastionu od strony nieprzyjaciela nazywano czołem, boczne części barkami, a podstawę pięcioboku (od wewnętrznej strony twierdzy) szyją.
Geometrię bastionu wykreślano w taki sposób, aby z barków bastionu możliwy był ostrzał flankowy wzdłuż czół sąsiednich bastionów. Dzięki temu bastion wyeliminował wadę bastei, martwe pola – fragmenty terenu przy samym murze bastei zasłonięte przez nią samą od ognia.
Fortyfikacje tego typu pojawiły się we Włoszech w XVI wieku. W XVII wieku barki przy szyi bastionu zostały cofnięte, a ich czoło zostało zaokrąglone i umocnione (tzw. orylonem). Bastiony nisko położone budowano jako pełne i zaopatrywano w nadszaniec (kawalier), co umożliwiało obserwację i obstrzał. Bastiony stanowiły główny punkt obrony całego wieloboku fortecznego. Na ich szczycie (na barkach) lub wewnątrz (w kazamatach) ustawiano działa służące do ostrzału przedpola oraz wzdłuż kurtyn i fos.
Zobacz też
Bibliografia
- PWN Leksykon: Wojsko, wojna, broń, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13506-9
- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 21. ISBN 83-85001-89-1.