Eugeniusz Grandowski: Różnice pomiędzy wersjami

Eugeniusz Grandowski
	generał major
Data i miejsce urodzenia	17 października 1865 ; Oświęcim
Data i miejsce śmierci	4 marca 1944 ; Przemyśl
	Przebieg służby
Lata służby	1887–1921
Siły zbrojne	Cesarska i Królewska Armia; Wojsko Polskie
Stanowiska	dowódca 3 Brygady Artylerii Polowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa
	Odznaczenia

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 04:28, 10 sty 2018

Eugeniusz Florentinus Grandowski (ur. 17 października 1865 w Oświęcimiu, zmarł 4 marca 1944 w Przemyślu) – inżynier, generał major Cesarskiej i Królewskiej armii, generał brygady Wojska Polskiego.

Młodość, służba w austriackiej armii

Pochodził z rodziny cesarsko-królewskiego urzędnika skarbowego^[1]. Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w Bielsku, następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w Wiedniu^[2]. Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891–1893 w kadrze WAT^[2]. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do 10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu^[1]. W 1895 ożenił się w Przemyślu z Kazimierą z d. Seifert^[1]. W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.^[1] Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy 10 Korpusu w Przemyślu w stopniu majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę 10 pułku haubic polowych^[1]. Z chwilą wybuchu I wojny światowej wyznaczony dowódcą 30 pułku armat polowych w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim^[2]. Brał udział w bitwie pod Kraśnikiem i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w bitwie pod Gorlicami, okolicach Twierdzy Przemyśl, ofensywie na Łuck i Równe, okolicach Rarańczy na Bukowinie^[1]. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca 3 Brygady Artylerii Polowej^[1]. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero^[2]. 1 listopada 1917 mianowany generałem majorem^[1]. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918.

Służba w WP, późniejsze losy

30 grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem Armii Wschód gen. T. Rozwadowskiego^[2] (od końca marca gen. W. Iwaszkiewicza^[1]). Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w Armii Hallera, potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce^[1]. W październiku 1920 pracuje w komisji „Rola”, prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie^[1]. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia 4 Armii dowodzonej przez gen. L. Skierskiego w Kobryniu^[2]. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic^[1]. Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony^[1].

Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Kazimierą Seifert miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było^[1].

Odznaczenia

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Zdzisław P. Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Henryk P. Kosk: Generalicja polska. s. 163–164.
↑ Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 70 z 25 marca 1919.

Bibliografia

Konopczyński Władysław, Polski Słownik Biograficzny, Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960
Stawecki Piotr, Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
Henryk P. Kosk: Generalicja polska t. 1. Pruszków: Ajaks, 1998, s. 163–164.
Zdzisław Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski. Warszawa: Polska Zbrojna, marzec 1994.

Linki zewnętrzne

Zdjęcie portretowe gen. Grandowskiego

[przyw-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Zdzisław P. Nicman: Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski.

[gen-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Henryk P. Kosk: Generalicja polska. s. 163–164.

[3] Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 70 z 25 marca 1919.

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Żołnierz infobox
  |imię i nazwisko     = Eugeniusz Grandowski
  |imię i nazwisko org =
  |pseudonim           =
  |rodzaj wojsk        = lądowe
  |zwycięstwa          =
  |grafika             =
  |opis grafiki        =
  |stopień grafika     =
  |stopień             = generał major
  |data urodzenia      = 17 października 1865
  |miejsce urodzenia   = [[Oświęcim]]
  |data śmierci        = 4 marca 1944
  |miejsce śmierci     = [[Przemyśl]]
- |lata służby         = 1887-1921
+ |lata służby         = 1887–1921
  |siły zbrojne        = [[Armia Austro-Węgier|Cesarska i Królewska Armia]]<br />[[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]
  |jednostki           =
  |stanowiska          = dowódca [[3 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|3 Brygady Artylerii Polowej]]
  |wojny i bitwy       = [[I wojna światowa]]
  |późniejsza praca    =
  |odznaczenia         = {{order|OLA|0}} {{order|KZW}}
  |commons             =
 }}
 [[Plik:Gen. Eugeniusz Grandowski grave.jpg|thumb|Grobowiec na Cmentarzu Głównym w Przemyślu]]
@@ Linia 26: / Linia 26: @@
 == Młodość, służba w austriackiej armii ==
 Pochodził z rodziny cesarsko-królewskiego urzędnika skarbowego<ref name=przyw>{{cytuj książkę |nazwisko= Nicman|imię=Zdzisław P.|tytuł= Przywracani pamięci. Gen. bryg. Eugeniusz Grandowski|strony=}}</ref>.
-Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w [[Bielsko-Biała|Bielsku]], następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w [[Wiedeń|Wiedniu]]<ref name=gen>{{cytuj książkę |nazwisko= Kosk|imię=Henryk P.|tytuł= Generalicja polska|strony=163-164}}</ref>.
+Syn Jana i Józefy z domu Stępińskiej. W 1884 roku ukończył gimnazjum realne w [[Bielsko-Biała|Bielsku]], następnie studiował w Akademii Wojskowo-Technicznej w [[Wiedeń|Wiedniu]]<ref name=gen>{{cytuj książkę |nazwisko= Kosk|imię=Henryk P.|tytuł= Generalicja polska|strony=163–164}}</ref>.
-Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer  armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891-93 w kadrze WAT<ref name=gen/>. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do [[10 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu]]<ref name=przyw/>.  W 1895 ożenił się w Przemyślu z Kazimierą z d. Seifert<ref name=przyw/>.  W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.<ref name=przyw/>.   Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy [[X Korpus Austro-Węgier|10 Korpusu]] w Przemyślu w stopniu  majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę [[10 Pułk Haubic Polowych Austro-Węgier|10 pułku haubic polowych]]<ref name=przyw/>.  Z chwilą wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wyznaczony dowódcą [[30 Pułk Armat Polowych Austro-Węgier|30 pułku armat polowych]] w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim<ref name=gen/>.  Brał udział w [[Bitwa pod Kraśnikiem|bitwie pod Kraśnikiem]] i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w [[Bitwa pod Gorlicami|bitwie pod Gorlicami]], okolicach [[Twierdza Przemyśl|Twierdzy Przemyśl]], ofensywie na [[Łuck]] i [[Równe]], okolicach [[Rarańcza|Rarańczy]] na Bukowinie<ref name=przyw/>. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca [[3 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|3 Brygady Artylerii Polowej]]<ref name=przyw/>. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero<ref name=gen/>.  1 listopada 1917 mianowany generałem majorem<ref name=przyw/>. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918.
+Po trzyletnich studiach wojskowych żołnierz zawodowy i oficer armii austriackiej od 18 sierpnia 1887 roku. W latach 1891–1893 w kadrze WAT<ref name=gen />. W 1893 r. ukończył Wyższy Kurs Artyleryjski i otrzymał przydział do [[10 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|10 Brygady Artylerii Polowej w Przemyślu]]<ref name=przyw />. W 1895 ożenił się w Przemyślu z Kazimierą z d. Seifert<ref name=przyw />. W 1904 mianowany do kapitana i przeniesiony do Generalnego Dowództwa Artylerii w Wiedniu, gdzie służył do 1909 r.<ref name=przyw /> Od 1 października 1909 roku przydzielony do komendy [[X Korpus Austro-Węgier|10 Korpusu]] w Przemyślu w stopniu majora. W kwietniu 1914 mianowany podpułkownikiem i wyznaczony na dowódcę [[10 Pułk Haubic Polowych Austro-Węgier|10 pułku haubic polowych]]<ref name=przyw />. Z chwilą wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wyznaczony dowódcą [[30 Pułk Armat Polowych Austro-Węgier|30 pułku armat polowych]] w Przemyślu, z którym walczył na froncie rosyjskim<ref name=gen />. Brał udział w [[Bitwa pod Kraśnikiem|bitwie pod Kraśnikiem]] i Zamościem oraz w działaniach wojennych na Lubelszczyźnie. Na przełomie lat 1914/15 w walkach w Karpatach, walczył m.in. w [[Bitwa pod Gorlicami|bitwie pod Gorlicami]], okolicach [[Twierdza Przemyśl|Twierdzy Przemyśl]], ofensywie na [[Łuck]] i [[Równe]], okolicach [[Rarańcza|Rarańczy]] na Bukowinie<ref name=przyw />. W 1916 mianowany pułkownikiem i przeniesiony na front włoski, dowódca [[3 Brygada Artylerii Polowej Austro-Węgier|3 Brygady Artylerii Polowej]]<ref name=przyw />. Na froncie włoskim walczył do końca wojny, m.in. w bitwie pod Alsiero<ref name=gen />. 1 listopada 1917 mianowany generałem majorem<ref name=przyw />. W armii austriackiej służył do 3 listopada 1918.
 == Służba w WP, późniejsze losy ==
-grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem [[Armia Wschód|Armii Wschód]] gen. [[Tadeusz Rozwadowski|T. Rozwadowskiego]]<ref name=gen/>, (od końca marca gen. [[Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański|W. Iwaszkiewicza]]<ref name=przyw/>).  Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w [[Armia Polska we Francji|Armii Hallera]], potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce<ref name=przyw/>.  W październiku 1920 pracuje w komisji "Rola", prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie<ref name=przyw/>.  Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia [[4 Armia (II RP)|4 Armii]] dowodzonej przez gen. [[Leonard Skierski|L. Skierskiego]] w [[Kobryń|Kobryniu]]<ref name=gen/>.  1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic<ref name=przyw/>.   Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony<ref name=przyw/>.
+grudnia 1918 roku zgłosił się do WP, 20 stycznia 1919 roku zaliczony został do rezerwy WP. 8 marca 1919 roku mianowany kwatermistrzem [[Armia „Wschód”|Armii Wschód]] gen. [[Tadeusz Rozwadowski|T. Rozwadowskiego]]<ref name=gen /> (od końca marca gen. [[Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański|W. Iwaszkiewicza]]<ref name=przyw />). Zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dnia 1 czerwca 1919 r. Od lipca 1919 roku przez krótki czas szef artylerii w [[Armia Polska we Francji|Armii Hallera]], potem został mianowany inspektorem jednostek artylerii. Przez 7 miesięcy bez przydziału w związku z chorobą. W marcu i kwietniu 1920 r. na rozkaz Naczelnego Dowództwa prowadził inspekcję zapasowych baterii artylerii w dowództwach okręgów: Kraków, Lwów, Lublin i Kielce<ref name=przyw />. W październiku 1920 pracuje w komisji „Rola”, prowadzącej inspekcję taborów. Po tym krótko kieruje Okręgowym Centrum Instrukcyjnym w Krakowie<ref name=przyw />. Od listopada 1920 do kwietnia 1921 roku komendant Centrum Wyszkolenia [[4 Armia (II RP)|4 Armii]] dowodzonej przez gen. [[Leonard Skierski|L. Skierskiego]] w [[Kobryń|Kobryniu]]<ref name=gen />. 1 maja 1921 roku przeniesiony w stan spoczynku. Osiadł w Przemyślu, gdzie mieszkał od 1918. Po śmierci żony odziedziczył kilka kamienic, którymi administrował do września 1939 r. Działał jednocześnie w Związku Oficerów Rezerwy i organizacjach charytatywnych. Po wejściu Sowietów do Polski pozbawiony emerytury i dochodów z dzierżawy kamienic<ref name=przyw />. Pochowany na cmentarzu Głównym w Przemyślu w grobowcu rodzinnym swojej pierwszej żony<ref name=przyw />.
-Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Kazimierą Seifert miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było<ref name=przyw/>.
+Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszego małżeństwa z Kazimierą Seifert miał córkę Marię. Z drugiego związku ze Stefanią Szałowską potomstwa nie było<ref name=przyw />.
 == Odznaczenia ==
-* [[Order Leopolda (Austria)|Order Leopolda]]<ref>Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. {{Cytuj pismo | tytuł = Dary na Skarb polski | czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] | strony = 5 | data = Nr 70 z 25 marca 1919 | url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/44178}}</ref>
+* [[Order Leopolda (Austria)|Order Leopolda]]<ref>Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. {{Cytuj pismo |tytuł = Dary na Skarb polski |url = http://jbc.bj.uj.edu.pl/publication/44178|czasopismo = [[Gazeta Lwowska (1810–1939)|Gazeta Lwowska]] |strony = 5 |data = nr 70 z 25 marca 1919}}</ref>
 * [[Krzyż Zasługi Wojskowej (Austria)|Krzyż Zasługi Wojskowej]]
 {{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
-* Konopczyński Władysław, ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', Tom 8,  Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960
+* Konopczyński Władysław, ''[[Polski Słownik Biograficzny]]'', Tom 8, Polska Akademia Umiejętności, Polska Akademia Nauk, 1960
 * Stawecki Piotr, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
 * {{cytuj książkę |nazwisko= Kosk|imię= Henryk P.|autor link=|tytuł= Generalicja polska t. 1| wydawca = Ajaks |miejsce= Pruszków |rok= 1998|strony=163–164}}