Jerzy Wincenty Wielhorski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
345 374 edycje
drobne techniczne
Linia 19: Linia 19:
|mąż =
|mąż =
|żona = Zofia z Matiuszkinów
|żona = Zofia z Matiuszkinów
|dzieci = [[Mateusz Wielhorski|Mateusz]],<br>[[Michał Wielhorski (muzyk)|Michał]],<br>Edward
|dzieci = [[Mateusz Wielhorski|Mateusz]],<br />[[Michał Wielhorski (muzyk)|Michał]],<br />Edward
|odznaczenia = {{order|OOB}} {{order|PL-OŚS|1}}
|odznaczenia = {{order|OOB}} {{order|PL-OŚS|1}}
|commons =
|commons =
Linia 25: Linia 25:
|wikicytaty =
|wikicytaty =
}}
}}
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]] roku, zm. w [[1809]] roku) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz]] konfederacji generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski.
'''Jerzy Wincenty Wielhorski''' herbu [[Kierdeja (herb szlachecki)|Kierdeja]] (ur. ok. [[1755]] roku, zm. w [[1809]] roku) – [[Pisarz polny|pisarz polny litewski]] w latach [[1783]]-[[1790]], [[konsyliarz konfederacji]] generalnej koronnej w [[konfederacja targowicka|konfederacji targowickiej]]<ref>Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.</ref>, starosta kamieniecki, senator [[Imperium Rosyjskie]]go, szambelan królewski.


Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów [[Mateusz Wielhorski|Mateusza]], [[Michał Wielhorski (muzyk)|Michała]] i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.
Był synem [[Michał Wielhorski (kuchmistrz litewski)|Michała]] kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów [[Mateusz Wielhorski|Mateusza]], [[Michał Wielhorski (muzyk)|Michała]] i Edwarda<ref>Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, ''Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego'', Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.


Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na [[sejm walny|sejmy]]. Ożeniwszy się z [[Rosjanie|Rosjanką]], sprzedał swoje dobra w [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] i wyjechał do [[Rosja|Rosji]]. Stronnik [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]], po uchwaleniu [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]] w [[1791]], znalazł się w obozie malkontentów w [[Petersburg]]u. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji [[Brygada Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego|Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego]]<ref>Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, ''Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia'', Kraków 2003, s. 11.</ref>. Po zakończeniu [[wojna polsko-rosyjska 1792|wojny polsko-rosyjskiej]] w [[1792]] udał się do [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu [[1792]] mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce [[Antoni Augustyn Deboli|Antoniego Augustyna Deboli]]. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go za zdradę narodową na [[kara śmierci|karę śmierci]], wykonaną ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]].
Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na [[Sejm walny I Rzeczypospolitej|sejmy]]. Ożeniwszy się z [[Rosjanie|Rosjanką]], sprzedał swoje dobra w [[I Rzeczpospolita|Rzeczypospolitej]] i wyjechał do [[Rosja|Rosji]]. Stronnik [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]], po uchwaleniu [[Konstytucja 3 maja|Konstytucji 3 maja]] w [[1791]], znalazł się w obozie malkontentów w [[Petersburg]]u. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji [[Brygada Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego|Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego]]<ref>Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, ''Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia'', Kraków 2003, s. 11.</ref>. Po zakończeniu [[Wojna polsko-rosyjska (1792)|wojny polsko-rosyjskiej]] w [[1792]] udał się do [[Katarzyna II Wielka|Katarzyny II]] w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu [[1792]] mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce [[Antoni Augustyn Deboli|Antoniego Augustyna Deboli]]. W czasie [[insurekcja kościuszkowska|insurekcji kościuszkowskiej]] [[Sąd Najwyższy Kryminalny]] skazał go za zdradę narodową na [[kara śmierci|karę śmierci]], wykonaną ''[[in effigie]]'' [[29 września]] [[1794]].


Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] został szambelanem, a potem marszałkiem dworu cesarza [[Paweł I Romanow|Pawła I]].
Po [[III rozbiór Polski|III rozbiorze Polski]] został szambelanem, a potem marszałkiem dworu cesarza [[Paweł I Romanow|Pawła I]].
Linia 35: Linia 35:
Był członkiem paryskiej [[loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]] Saint Lazare, w [[1784]] roku stanął na czele polskiej loży [[Bouclier du Nord]]<ref>[[Ludwik Hass]], ''Sekta farmazonii warszawskiej'', Warszawa 1980, s. 134, 151, Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 330.</ref>.
Był członkiem paryskiej [[loża wolnomularska|loży wolnomularskiej]] Saint Lazare, w [[1784]] roku stanął na czele polskiej loży [[Bouclier du Nord]]<ref>[[Ludwik Hass]], ''Sekta farmazonii warszawskiej'', Warszawa 1980, s. 134, 151, Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 330.</ref>.


W 1790 roku odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]], w [[1782]] roku został kawalerem [[Order Świętego Stanisława|Orderu Świętego Stanisława]], [[joannici|kawaler maltański]] od [[1799]] roku<ref>Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.
W 1790 roku odznaczony [[Order Orła Białego|Orderem Orła Białego]], w [[1782]] roku został kawalerem [[Order Świętego Stanisława|Orderu Świętego Stanisława]], [[Zakon Maltański|kawaler maltański]] od [[1799]] roku<ref>Marta Męclewska, ''Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008'', Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.</ref>.


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj|autor = [[Władysław Smoleński]]; |tytuł = Konfederacya targowicka |data = 2006 |isbn = 83-89738-84-8 |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo Kurpisz |oclc = 77510640 }}
* {{Cytuj|autor = [[Władysław Smoleński]]; |tytuł = Konfederacya targowicka |data = 2006 |isbn = 83-89738-84-8 |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo Kurpisz |oclc = 77510640}}


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 18:28, 13 lut 2020

Jerzy Wincenty Wielhorski
Ilustracja
Herb
Kierdeja
Rodzina

Wielhorscy herbu Kierdeja

Data urodzenia

ok. 1755

Data śmierci

1809

Ojciec

Michał Wielhorski

Żona

Zofia z Matiuszkinów

Dzieci

Mateusz,
Michał,
Edward

Odznaczenia
Order Orła Białego Order Świętego Stanisława (Rzeczpospolita Obojga Narodów)

Jerzy Wincenty Wielhorski herbu Kierdeja (ur. ok. 1755 roku, zm. w 1809 roku) – pisarz polny litewski w latach 1783-1790, konsyliarz konfederacji generalnej koronnej w konfederacji targowickiej[1], starosta kamieniecki, senator Imperium Rosyjskiego, szambelan królewski.

Był synem Michała kuchmistrza litewskiego i Elżbiety z Ogińskich. Żonaty z Zofią z Matiuszkinów. Miał synów Mateusza, Michała i Edwarda[2].

Komisarz w Komisjach Wojskowej i Skarbowej, poseł na sejmy. Ożeniwszy się z Rosjanką, sprzedał swoje dobra w Rzeczypospolitej i wyjechał do Rosji. Stronnik Stanisława Szczęsnego Potockiego, po uchwaleniu Konstytucji 3 maja w 1791, znalazł się w obozie malkontentów w Petersburgu. Jeden z twórców konfederacji targowickiej. Rotmistrz targowickiej formacji Brygady Kawalerii Narodowej Znaków Hussarskich pod Imieniem Województwa Bracławskiego[3]. Po zakończeniu wojny polsko-rosyjskiej w 1792 udał się do Katarzyny II w poselstwie dziękczynnym, za zbrojne poparcie Targowicy. W końcu 1792 mianowany posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym konfederacji w Petersburgu w miejsce Antoniego Augustyna Deboli. W czasie insurekcji kościuszkowskiej Sąd Najwyższy Kryminalny skazał go za zdradę narodową na karę śmierci, wykonaną in effigie 29 września 1794.

Po III rozbiorze Polski został szambelanem, a potem marszałkiem dworu cesarza Pawła I.

Był członkiem paryskiej loży wolnomularskiej Saint Lazare, w 1784 roku stanął na czele polskiej loży Bouclier du Nord[4].

W 1790 roku odznaczony Orderem Orła Białego, w 1782 roku został kawalerem Orderu Świętego Stanisława, kawaler maltański od 1799 roku[5].

Bibliografia

Przypisy

  1. ↑ Dariusz Rolnik, Szlachta koronna wobec konfederacji targowickiej (maj 1792 - styczeń 1793), Katowice 2000, s. 163.
  2. ↑ Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki, Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego, Kraków 1999, s. 35; Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.
  3. ↑ Jarosław Gdański, Mariusz Machynia, Czesław Srzednicki, Kamil Stepan, Wojsko Koronne. Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe. Varia. Uzupełnienia, Kraków 2003, s. 11.
  4. ↑ Ludwik Hass, Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa 1980, s. 134, 151, Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738-1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 330.
  5. ↑ Marta Męclewska, Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, Zamek Królewski, Warszawa 2008, s. 250.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Wincenty_Wielhorski&oldid=58778182”