Konstancja wrocławska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m poprawa linków wewnętrznych, drobne redakcyjne
rozbudowa
Linia 1: Linia 1:
'''Konstancja''' (ur. przed [[1227]], zm. [[21 lutego]] między [[1253]] a [[1257]]) – księżniczka śląska, księżna kujawska z dynastii [[Piastowie|Piastów]].
'''Konstancja''' (ur. między [[1221]] a [[1227]], zm. [[21 lutego|21]] lub [[23 lutego]] [[1257]]) – księżniczka śląska, księżna kujawska z dynastii [[Piastowie|Piastów]].


Córka [[książęta śląscy|księcia śląskiego]], [[książęta krakowscy|krakowskiego]] i [[książęta wielkopolscy|wielkopolskiego]] [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]] oraz [[Anna Przemyślidka|Anny]], córki [[władcy Czech|króla Czech]] [[Przemysł Ottokar I|Przemysła Ottokara I]]. Żona [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]]. Matka księcia sieradzkiego, łęczyckiego, [[książęta sandomierscy|sandomierskiego]] i krakowskiego [[Leszek Czarny|Leszka Czarnego]] oraz księcia inowrocławskiego [[Siemomysł inowrocławski|Siemomysła]].
Córka [[książęta śląscy|księcia śląskiego]], [[książęta krakowscy|krakowskiego]] i [[książęta wielkopolscy|wielkopolskiego]] [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]] oraz [[Anna Przemyślidka|Anny]], córki [[władcy Czech|króla Czech]] [[Przemysł Ottokar I|Przemysła Ottokara I]]. Żona [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]]. Matka księcia sieradzkiego, łęczyckiego, [[książęta sandomierscy|sandomierskiego]] i krakowskiego [[Leszek Czarny|Leszka Czarnego]] oraz księcia inowrocławskiego [[Siemomysł inowrocławski|Ziemomysła]].


== Data urodzenia i kwestia imienia ==
⚫
Jej imię nawiązywało do babki od strony matki – [[Konstancja węgierska (zm. 1240)|Konstancji]], królowej czeskiej.
Konstancja została wydana za mąż w [[1239]] – musiała mieć wtedy ukończonych 12 lat. Spośród jej sióstr tylko [[Gertruda wrocławska|Gertruda]] wcześniej została żoną, stąd uważa się Konstancję za drugą pod względem starszeństwa córkę [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]] i [[Anna Przemyślidka|Anny czeskiej]]<ref>Córki wydawano za mąż z reguły w kolejności starszeństwa, zaś najmłodsze potomstwo przeznaczano do stanu duchownego. Gertruda w [[1233]] poślubiła [[Bolesław I mazowiecki|Bolesława I mazowieckiego]], [[Elżbieta wrocławska|Elżbieta]] w [[1244]] wyszła za mąż za [[Przemysł I|Przemysła I wielkopolskiego]], natomiast [[Agnieszka wrocławska|Agnieszka]] została cysterką trzebnicką, a [[Jadwiga wrocławska|Jadwiga]] wstąpiła do klasztoru klarysek wrocławskich. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.</ref>. Na podstawie tych informacji przyjmuje się, że urodziła się między [[1221]] a [[1227]]<ref name="Jasiński">K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.</ref>. Umownie wśród dzieci książęcej pary jest umieszczana na czwartym miejscu<ref name="Jasiński" />.


⚫
Jej imię nawiązywało do babki ze strony matki – [[Konstancja węgierska (zm. 1240)|Konstancji]], królowej czeskiej, córki [[władcy Węgier|króla Węgier]] [[Bela III|Beli III]]<ref name="Jasiński" />.
⚫
W [[1239]] została wydana za mąż za księcia kujawskiego Kazimierza I. Małżeństwo to było wynikiem polityki jej ojca, Henryka II Pobożnego, który poprzez ślub córki z synem [[Konrad I mazowiecki|Konrada I mazowieckiego]] chciał osłabić mazowieckiego rywala, z którym od lat wraz z ojcem, [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]], prowadził walki o Kraków. Związek ten przypieczętowywał sojusz polityczny książąt śląskiego i kujawskiego. Rozwścieczony tymi planami Konrad nakazał zamordować prowadzącego przedmałżeńskie negocjacje [[scholastyk]]a płockiego [[Jan Czapla (duchowny)|Jana Czaplę]], za co została nałożona na niego klątwa, a jego ziemie zostały obłożone [[interdykt]]em. Jako posag Piastówna wniosła mężowi kasztelanię lądzką. W czasie trwającego kilkanaście lat małżeństwa Konstancja urodziła dwóch synów: [[Leszek Czarny|Leszka Czarnego]] i [[Siemomysł inowrocławski|Siemomysła]].

== Małżeństwo z Kazimierzem I kujawskim ==
[[Grafika:Kazimierz I kujawski.JPG|thumb|Kazimierz I kujawski na patenie fundacji Konrada I mazowieckiego]]
⚫
W 1239 została wydana za mąż za [[książęta kujawscy|księcia kujawskiego]] [[Kazimierz I kujawski|Kazimierza I]]. Małżeństwo to było wynikiem polityki jej ojca, Henryka II Pobożnego, który poprzez ślub córki z synem [[Konrad I mazowiecki|Konrada I mazowieckiego]] chciał osłabić mazowieckiego rywala, z którym od lat wraz z ojcem, [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]], prowadził walki o Kraków. Związek ten przypieczętowywał sojusz polityczny książąt śląskiego i kujawskiego. Rozwścieczony tymi planami Konrad nakazał zamordować prowadzącego przedmałżeńskie negocjacje [[scholastyk]]a płockiego [[Jan Czapla (duchowny)|Jana Czaplę]], za co została nałożona na niego klątwa, a jego ziemie zostały obłożone [[interdykt]]em. W posagu Piastówna wniosła mężowi kasztelanię lądzką.

Kazimierz I kujawski urodził się między [[1210]] a [[1213]]<ref>K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 57-58; O. Balzer, ''Genealogia Piastów'', Kraków 1895, s. 292 kładł narodziny Kazimierza na ok. 1211.</ref>. Był drugim synem Konrada I mazowieckiego i [[Agafia Światosławówna|Agafii Światosławówny]]. Za życia ojca, w 1230 lub 1231, objął panowanie na Kujawach, a po jego śmierci w [[1247]] do swojej domeny dołączył także ziemie łęczycką i sieradzką. Był trzykrotnie żonaty. Przed poślubieniem Konstancji zawarł związek małżeński z Jadwigą, której pochodzenie nie jest znane – prawdopodobnie była to córka [[Władysław Odonic|Władysława Odonica]]<ref>Jest to pogląd [[Dariusz Karczewski|D. Karczewskiego]]. Przemawiają za nim to samo imię żony Odonica, [[Jadwiga (żona Władysława Odonica)|Jadwigi]], a także przyjazne stosunki między księciem wielkopolskim a ojcem Kazimierza, Konradem mazowieckim. Zob. K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001.</ref>. Małżeństwo to zapewne pozostało bezdzietne<ref>K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 63.</ref>. Natomiast po śmierci Henrykówny pojął za żonę [[Eufrozyna opolska|Eufrozynę]], córkę [[Kazimierz I opolski|Kazimierza I opolskiego]]. Z tego małżeństwa pochodził m.in. [[władcy Polski|król Polski]] [[Władysław I Łokietek]]. Mąż Konstancji zmarł [[14 grudnia]] [[1267]].

W czasie trwającego kilkanaście lat małżeństwa Konstancja urodziła dwóch synów: [[Leszek Czarny|Leszka Czarnego]] i [[Siemomysł inowrocławski|Ziemomysła inowrocławskiego]]<ref>O. Balzer, ''op. cit.'', s. 337-339 do dzieci z tego związku zaliczył także Adelajdę, dominikankę sandomierską; K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121, przyp. 7 obalił tę hipotezę, zarzucając poglądowi Balzera brak podstaw źródłowych, oparcie się na domysłach i ryzykownych rekonstrukcjach tekstu źródłowego. Wskazał także na brak występowania Adelajdy w ''Genealogii św. Jadwigi''.</ref>.

== Śmierć ==
Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: według ''Nekrologu strzeleńskiego'' jej śmierć nastąpiła [[21 lutego]], ''Nekrolog opactwa św. Wincentego we Wrocławiu'' podaje, że zmarła [[23 lutego]]<ref>O. Balzer, ''op cit.'', s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.</ref>. Po raz ostatni jako żyjąca występuje w źródłach w dokumencie z [[25 maja]] [[1252]], natomiast w dokumencie z [[3 maja]] [[1257]] wymieniona jest jako nieżyjąca. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między [[1253]] a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada) uznaje się, że zmarła w tym roku<ref>O. Balzer, ''op. cit.'', s. 298-299 oraz K. Jasiński, ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63.</ref>.

Miejsce pochówku Konstancji nie jest znane.

{{Przypisy}}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
*[[Oswald Balzer|Balzer O.]], ''Genealogia Piastów'', Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1895, s. 292 i 297-299.
*[[Kazimierz Jasiński|Jasiński K.]], ''Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich'', Wydawnictwo Historyczne, Kraków 2007, s. 57-58 62-63.
*Jasiński K., ''Rodowód Piastów śląskich'', cz. I, wyd. II, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2007, s. 120-122.
*[[Tomasz Jurek|Jurek T.]], ''Konstancja'', (w:) ''Piastowie. Leksykon biograficzny'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 413-414.
*[[Tomasz Jurek|Jurek T.]], ''Konstancja'', (w:) ''Piastowie. Leksykon biograficzny'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 413-414.


[[Kategoria:Piastowie wrocławscy]]
[[Kategoria:Piastowie wrocławscy]]
[[Kategoria:Urodzeni w XIII wieku]]
[[Kategoria:Urodzeni w XIII wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w XIII wieku]]
[[Kategoria:Zmarli w 1257]]

Wersja z 17:20, 29 cze 2008

Konstancja (ur. między 1221 a 1227, zm. 21 lub 23 lutego 1257) – księżniczka śląska, księżna kujawska z dynastii Piastów.

Córka księcia śląskiego, krakowskiego i wielkopolskiego Henryka II Pobożnego oraz Anny, córki króla Czech Przemysła Ottokara I. Żona księcia kujawskiego Kazimierza I. Matka księcia sieradzkiego, łęczyckiego, sandomierskiego i krakowskiego Leszka Czarnego oraz księcia inowrocławskiego Ziemomysła.

Data urodzenia i kwestia imienia

Konstancja została wydana za mąż w 1239 – musiała mieć wtedy ukończonych 12 lat. Spośród jej sióstr tylko Gertruda wcześniej została żoną, stąd uważa się Konstancję za drugą pod względem starszeństwa córkę Henryka II Pobożnego i Anny czeskiej[1]. Na podstawie tych informacji przyjmuje się, że urodziła się między 1221 a 1227[2]. Umownie wśród dzieci książęcej pary jest umieszczana na czwartym miejscu[2].

Jej imię nawiązywało do babki ze strony matki – Konstancji, królowej czeskiej, córki króla Węgier Beli III[2].

Małżeństwo z Kazimierzem I kujawskim

Kazimierz I kujawski na patenie fundacji Konrada I mazowieckiego

W 1239 została wydana za mąż za księcia kujawskiego Kazimierza I. Małżeństwo to było wynikiem polityki jej ojca, Henryka II Pobożnego, który poprzez ślub córki z synem Konrada I mazowieckiego chciał osłabić mazowieckiego rywala, z którym od lat wraz z ojcem, Henrykiem I Brodatym, prowadził walki o Kraków. Związek ten przypieczętowywał sojusz polityczny książąt śląskiego i kujawskiego. Rozwścieczony tymi planami Konrad nakazał zamordować prowadzącego przedmałżeńskie negocjacje scholastyka płockiego Jana Czaplę, za co została nałożona na niego klątwa, a jego ziemie zostały obłożone interdyktem. W posagu Piastówna wniosła mężowi kasztelanię lądzką.

Kazimierz I kujawski urodził się między 1210 a 1213[3]. Był drugim synem Konrada I mazowieckiego i Agafii Światosławówny. Za życia ojca, w 1230 lub 1231, objął panowanie na Kujawach, a po jego śmierci w 1247 do swojej domeny dołączył także ziemie łęczycką i sieradzką. Był trzykrotnie żonaty. Przed poślubieniem Konstancji zawarł związek małżeński z Jadwigą, której pochodzenie nie jest znane – prawdopodobnie była to córka Władysława Odonica[4]. Małżeństwo to zapewne pozostało bezdzietne[5]. Natomiast po śmierci Henrykówny pojął za żonę Eufrozynę, córkę Kazimierza I opolskiego. Z tego małżeństwa pochodził m.in. król Polski Władysław I Łokietek. Mąż Konstancji zmarł 14 grudnia 1267.

W czasie trwającego kilkanaście lat małżeństwa Konstancja urodziła dwóch synów: Leszka Czarnego i Ziemomysła inowrocławskiego[6].

Śmierć

Dwa nekrologi informujące o śmierci Konstancji zawierają różne daty dzienne: według Nekrologu strzeleńskiego jej śmierć nastąpiła 21 lutego, Nekrolog opactwa św. Wincentego we Wrocławiu podaje, że zmarła 23 lutego[7]. Po raz ostatni jako żyjąca występuje w źródłach w dokumencie z 25 maja 1252, natomiast w dokumencie z 3 maja 1257 wymieniona jest jako nieżyjąca. Zmarła zatem 21 lub 23 lutego między 1253 a 1257. Z uwagi na to, że jedyne trzy wzmianki o jej śmierci w dokumentach Kazimierza I pochodzą z roku 1257 (3 maja, 16 września, 10 listopada) uznaje się, że zmarła w tym roku[8].

Miejsce pochówku Konstancji nie jest znane.

  1. ↑ Córki wydawano za mąż z reguły w kolejności starszeństwa, zaś najmłodsze potomstwo przeznaczano do stanu duchownego. Gertruda w 1233 poślubiła Bolesława I mazowieckiego, Elżbieta w 1244 wyszła za mąż za Przemysła I wielkopolskiego, natomiast Agnieszka została cysterką trzebnicką, a Jadwiga wstąpiła do klasztoru klarysek wrocławskich. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.
  2. ↑ a b c K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120.
  3. ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 57-58; O. Balzer, Genealogia Piastów, Kraków 1895, s. 292 kładł narodziny Kazimierza na ok. 1211.
  4. ↑ Jest to pogląd D. Karczewskiego. Przemawiają za nim to samo imię żony Odonica, Jadwigi, a także przyjazne stosunki między księciem wielkopolskim a ojcem Kazimierza, Konradem mazowieckim. Zob. K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001.
  5. ↑ K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 63.
  6. ↑ O. Balzer, op. cit., s. 337-339 do dzieci z tego związku zaliczył także Adelajdę, dominikankę sandomierską; K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 121, przyp. 7 obalił tę hipotezę, zarzucając poglądowi Balzera brak podstaw źródłowych, oparcie się na domysłach i ryzykownych rekonstrukcjach tekstu źródłowego. Wskazał także na brak występowania Adelajdy w Genealogii św. Jadwigi.
  7. ↑ O. Balzer, op cit., s. 299 opowiedział się za datą wcześniejszą, K. Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Kraków 2007, s. 120-121 oraz Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 62 uznał obydwie za równie prawdopodobne.
  8. ↑ O. Balzer, op. cit., s. 298-299 oraz K. Jasiński, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań – Wrocław 2001, s. 62-63.

Bibliografia

  • Balzer O., Genealogia Piastów, Polska Akademia Umiejętności, Kraków 1895, s. 292 i 297-299.
  • Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Wydawnictwo Historyczne, Kraków 2007, s. 57-58 62-63.
  • Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, cz. I, wyd. II, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2007, s. 120-122.
  • Jurek T., Konstancja, (w:) Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999, s. 413-414.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konstancja_wrocławska&oldid=13143014”