Enstatyt: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m robot dodaje: ca:Enstatita |
m porządki w kategoriach; zmiany kosmetyczne |
||
Linia 4: | Linia 4: | ||
Nazwa pochodzi od gr. ''enstates'' = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę. |
Nazwa pochodzi od gr. ''enstates'' = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę. |
||
== Właściwości == |
== Właściwości == |
||
* [[Wzór chemiczny]]: '''Mg<sub>2</sub>[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]''' – krzemian magnezu |
* [[Wzór chemiczny]]: '''Mg<sub>2</sub>[Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>]''' – krzemian magnezu |
||
* [[Układ krystalograficzny]]: rombowy |
* [[Układ krystalograficzny]]: rombowy |
||
Linia 13: | Linia 13: | ||
* [[Przełam]]: nierówny |
* [[Przełam]]: nierówny |
||
* [[Połysk]]: szklisty, perłowy |
* [[Połysk]]: szklisty, perłowy |
||
* [[Łupliwość]]: |
* [[Łupliwość]]: niewyraźna, dwukierunkowa |
||
Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone [[pokrój kryształu|kryształy]] tabliczkowe płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w [[skupienia minerałów|skupienach]] ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje [[efekt kociego oka]], rzadziej [[asteryzm]] sześciopromiennej gwiazdy ('''enstatyt gwiaździsty'''). Często zawiera [[żelazo]] (ok. 10% Fe<sub>2</sub>Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>) i [[chrom]] ('''enstatyt chromowy'''). Tworzy [[roztwory stałe|roztwór stały]] piroksenów rombowych: enstatyt – [[ferrosilit]]: członami pośrednimi są [[bronzyt]] i [[hipersten]]. |
Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone [[pokrój kryształu|kryształy]] tabliczkowe płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w [[skupienia minerałów|skupienach]] ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje [[efekt kociego oka]], rzadziej [[asteryzm]] sześciopromiennej gwiazdy ('''enstatyt gwiaździsty'''). Często zawiera [[żelazo]] (ok. 10% Fe<sub>2</sub>Si<sub>2</sub>O<sub>6</sub>) i [[chrom]] ('''enstatyt chromowy'''). Tworzy [[roztwory stałe|roztwór stały]] piroksenów rombowych: enstatyt – [[ferrosilit]]: członami pośrednimi są [[bronzyt]] i [[hipersten]]. |
||
Linia 41: | Linia 41: | ||
* '''Artykuł:''' [http://webmineral.com/data/Enstatite.shtml o enstatycie] |
* '''Artykuł:''' [http://webmineral.com/data/Enstatite.shtml o enstatycie] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Krzemiany (minerały)]] |
||
[[Kategoria:Minerały]] |
|||
[[ca:Enstatita]] |
[[ca:Enstatita]] |
Wersja z 20:55, 26 sie 2010
Enstatyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony.
Nazwa pochodzi od gr. enstates = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę.
Właściwości
- Wzór chemiczny: Mg2[Si2O6] – krzemian magnezu
- Układ krystalograficzny: rombowy
- Twardość: 5,5
- Gęstość: 3,1 –3,3
- Rysa: biała
- Barwa: brunatna i zielona w odcieniach, czasami żółta lub bezbarwna
- Przełam: nierówny
- Połysk: szklisty, perłowy
- Łupliwość: niewyraźna, dwukierunkowa
Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone kryształy tabliczkowe płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w skupienach ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje efekt kociego oka, rzadziej asteryzm sześciopromiennej gwiazdy (enstatyt gwiaździsty). Często zawiera żelazo (ok. 10% Fe2Si2O6) i chrom (enstatyt chromowy). Tworzy roztwór stały piroksenów rombowych: enstatyt – ferrosilit: członami pośrednimi są bronzyt i hipersten.
Występowanie
Częsty składnik skał magmowych, głównie norytów, piroksenitów, perydotytów, harzburgitów, gabr i bazaltów. Rzadziej bywa spotykany w syenitach, melafirach, andezytach, dacytach, pegmatytach. Występuje także w skałach metamorficznych i w aluwiach rzecznych.
Miejsca występowania: Niemcy – Eifel, Bellerberg, Szwajcaria, Irlandia, USA, Birma, Indie, Japonia, Rosja, Brazylia, Meksyk Wielka Brytania, Madagaskar.
W Polsce spotykany jest w trzeciorzędowych bazaltach Dolnego Śląska (okolice Zgorzelca, Lubania, Jeleniej Góry). Występuje w skałach północno-wschodniej Polski (okolice Suwałk).
Zastosowanie
- ma znaczenie naukowe
- atrakcyjny i poszukiwany kamień kolekcjonerski
- kamień ozdobny i jubilerski.
Bibliografia
- W. Schuman – Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. „Alma –Press” – 2004
- O. Medenbach, C. Sussieck –Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” – 1996
- R.Hochleitner – Minerały i kryształy – „Muza S.A.” – 1994
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003
Zobacz też
hipersten, bronzyt, ferrosilit.
- Galeria: [1]
- Artykuł: o enstatycie