Sztucer: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 12:39, 20 cze 2011

Sztucer - myśliwska broń kulowa z gwintowaną lufą (często zaopatrzona w celownik optyczny) używana do polowania na grubą zwierzynę.

W XVIII i XIX w. sztucerów używali w wojsku strzelcy wyborowi (np. jegrów w Prusach, Austrii i Rosji).

Rozróżnia się sztucery:

jednolufowe, niełamane, powtarzalne tzw. repetiery z obrotowym zamkiem (zwykle 5-strzałowe), o konstrukcji wzorowanej na karabinie. Repetiery są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle zamek ślizgowo-obrotowy dwu- lub czterotaktowy.
dwulufowe, łamane, dwustrzałowe tzw. ekspresy o konstrukcji dubeltówki

Spotyka się też sztucery jednolufowe, wielostrzałowe, samopowtarzalne tzw. automaty (w Polsce rzadkie)

Nazwa wywodzi się z niemieckiego stutzen - "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu Stutzen jest zwykle krótsza niż inne karabiny i ma łoże do końca lufy.

Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez powstańców styczniowych w formacji karabinierów tzw. sztuciec (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w Liège (Belgia) według pomysłu Ludwika Mierosławskiego. Jest on wspominany w pieśni Marsz strzelców autorstwa Władysława Ludwika Anczyca.

Dane techniczne

kaliber: 18 mm,
długość całkowita: 110,5 cm,
waga: 4,08 kg,
bagnet płaski, sieczno-kłujący długości 40-60 cm.

W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się taki sztuciec należący do Apolinarego Kurowskiego.

Bibliografia

Kwaśniewicz W., Leksykon dawnej broni palnej, Dom Wydawniczy BELLONA, Warszawa 2004.
Powstanie niespełnionych nadziei 1863, Arsenał Polski., Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1984.
Wimmer J., Historia piechoty polskiej do roku 1864, Warszawa 1978.

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{disambigR|'''broni palnej'''| '''[[Sztucer (instalacje)]]''' }}
-'''Sztucer''' - [[broń palna]] [[broń myśliwska|myśliwska]] z [[gwint]]owaną [[lufa|lufą]], do polowania na grubą zwierzynę.
+'''Sztucer''' - [[broń myśliwska|myśliwska]] [[broń kulowa]] z [[Lufa gwintowana|gwintowaną lufą]] (często zaopatrzona w [[celownik optyczny]]) używana do [[Polowanie|polowania]] na grubą [[Zwierzęta łowne|zwierzynę]].
-W XVIII i XIX w. używali sztucery w wojsku strzelcy wyborowi (np. jegrów w Prusach, Austrii i Rosji).
+W XVIII i XIX w. sztucerów używali w wojsku [[Strzelec wyborowy|strzelcy wyborowi]] (np. [[Jegrzy|jegrów]] w [[Prusy (państwo)|Prusach]], [[Austria|Austrii]] i [[Rosja|Rosji]]).
+Rozróżnia się sztucery:
-Rozróżnia się sztucery powtarzalne tzw. ''repetiery'' z obrotowym zamkiem (zwykle 5 –strzałowe), wzorowane na karabinie z jedną lufą oraz sztucery łamane jednolufowe lub tzw. ''ekspresy'', o lufie podwójnej i konstrukcji dubeltówki.
+* jednolufowe, niełamane, [[Broń powtarzalna|powtarzalne]] tzw. ''repetiery'' z [[Zamek obrotowy|obrotowym zamkiem]] (zwykle 5-strzałowe), o konstrukcji wzorowanej na [[karabin]]ie. ''Repetiery'' są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle [[Zamek czterotaktowy|zamek ślizgowo-obrotowy]] dwu- lub czterotaktowy.
+* dwulufowe, łamane, dwustrzałowe tzw. ''[[Ekspres (broń)|ekspresy]]'' o konstrukcji [[Dubeltówka|dubeltówki]]
+Spotyka się też sztucery jednolufowe, [[Broń wielostrzałowa|wielostrzałowe]], [[Broń samopowtarzalna|samopowtarzalne]] tzw. ''automaty'' (w [[Polska|Polsce]] rzadkie)
-''Repetiery'' są także wytwarzane z dwiema lufami, na przykład FineGuns 700SSS. Dwulufowe repetiery są przeważnie ciężkie i mają duży kaliber. Repetiery mają zwykle zamek ślizgowo-obrotowy dwu- lub czterotaktowy.
-Nazwa wywodzi się z [[Język niemiecki|niem.]] ''stutzen'' - "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu ''Stutzen'' jest zwykle krótsza niż inne [[karabin|karabiny]] i ma [[Łoże_(broń_palna)|łoże]] do końca lufy.
+Nazwa wywodzi się z [[Język niemiecki|niemieckiego]] ''stutzen'' - "obcinać", nawiązuje do krótkiej ("obciętej") lufy, która nie wystawała powyżej pasa stojącego na baczność żołnierza. Broń typu ''Stutzen'' jest zwykle krótsza niż inne karabiny i ma [[Łoże (broń palna)|łoże]] do końca lufy.
-Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez powstańców styczniowych w formacji karabinierów (strzelców z bronią gwintowaną) tzw. ''sztuciec'' (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w Liège (Belgia) według pomysłu Ludwika Mierosławskiego. Jest on wspominany w pieśni ''Marsz strzelców'' autorstwa Władysława Ludwika Anycza.
+Specyficznym jednolufowym, wojskowym sztucerem był używany przez [[Powstanie styczniowe|powstańców styczniowych]] w formacji [[Karabinierzy|karabinierów]] tzw. ''sztuciec'' (określenie żargonowe) wytwarzany w fabryce J. Gerarda w [[Liège]] ([[Belgia]]) według pomysłu [[Ludwik Mierosławski|Ludwika Mierosławskiego]]. Jest on wspominany w pieśni ''[[s:Marsz strzelców (Anczyc)|Marsz strzelców]]'' autorstwa [[Władysław Ludwik Anczyc|Władysława Ludwika Anczyca]].
-===Dane techniczne===
+== Dane techniczne ==
+* [[Kaliber broni|kaliber]]: 18 mm,
+* długość całkowita: 110,5 cm,
-* kaliber 18 mm,
+* waga: 4,08 kg,
-* długość całkowita 110,5 cm,
+* [[bagnet]] płaski, sieczno-kłujący długości 40-60 cm.
-* waga 4,08 kg,
+W [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie]] znajduje się taki ''sztuciec'' należący do [[Apolinary Kurowski|Apolinarego Kurowskiego]].
-* bagnet płaski, sieczno-kłujący długości 40-60 cm.
-W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie znajduje się taki ''sztuciec'' należący do Apolinarego Kurowskiego.
 == Bibliografia ==
@@ Linia 24: / Linia 25: @@
 * ''Powstanie niespełnionych nadziei 1863, Arsenał Polski''., Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1984.
 * Wimmer J.,'' Historia piechoty polskiej do roku 1864'', Warszawa 1978.
 [[Kategoria:Broń myśliwska]]