Johan von Tilly

Johann t'Serclaes von Tilly

Johann t'Serclaes, hrabia Tilly (ur. w lutym 1559, zm. 30 kwietnia 1632 w Ingolstadt) – generał w służbie bawarskiej, a następnie habsburskiej podczas wojny trzydziestoletniej, austriacki generalissimus.

Pochodził z rodziny szlacheckiej zamieszkującej w Brabancji, służył pod komendą księcia Aleksandra Farnese przeciw Turkom, a następnie wstąpił na służbę księcia Maksymiliana I Bawarskiego, twórcy Ligi Katolickiej. Po wybuchu wojny trzydziestoletniej dowodził wojskami Ligi, które wraz z armią cesarską rozgromiły siły protestanckie w bitwie na Białej Górze w roku 1620.

W późniejszej fazie palatynackiego okresu wojny Tilly walczył przeciw Mansfeldowi, Chrystianowi Brunszwickiemu i innym. Pokonany przez Mansfelda w kwietniu 1622 roku pobił go w maju pod Wimpfen, czerwcu pod Höchst i pod Stadtlohn w roku następnym. Po przystąpieniu do wojny Chrystiana IV, króla Danii w roku 1625 Tilly wraz z Wallensteinem byli głównodowodzącymi wojsk prowadzących przeciw niemu działania. W roku 1626 wspomagany przez część sił Wallensteina zwyciężył pod Lutter am Barenberge.

Po odsunięciu Wallensteina w roku 1630 Tilly objął dowództwo nad armią cesarską, nie zdołał jednak nic zdziałać w walkach przeciw Gustawowi Adolfowi.

20 maja 1631 roku wojska Tilly'ego i księcia Pappenheima złupiły zdobyty Magdeburg i dokonały masakry ludności cywilnej (protestantów), za aprobatą Tilly'ego.

W bitwie pod Breitenfeld został rozbity przez Gustawa Adolfa. Rok później, podczas bitwy z Gustawem Adolfem pod Rain nad rzeką Lech Tilly odniósł ciężką ranę: został trafiony kulą armatnią w prawe ramię. Wkrótce zmarł w wyniku infekcji tężcem.

Bibliografia

• Kazimierz Lepszy (red.): Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1968.brak strony w książce