Promieniowanie beta

Emisja elektronu podczas rozpadu β⁻ jądra atomu. Elektron ten powstaje obok protonu i neutrina w wyniku rozpadu jednego z neutronów

Promieniowanie beta (promieniowanie β) – rodzaj promieniowania jonizującego wysyłanego przez promieniotwórcze jądra atomowe podczas przemiany jądrowej. Nazwa ma znaczenie historyczne – powstała, by odróżnić to promieniowanie od mniej przenikliwego promieniowania alfa. Promieniowanie beta i alfa zarejestrowane były po raz pierwszy przez Becquerela, który opisał swoje wyniki w serii publikacji w latach 1896–1897

. Oba rodzaje promieniowania badał następnie Rutherford i w roku 1899 opisał ich różny charakter. Promieniowanie beta powstaje podczas rozpadu β. W zależności od rodzaju tego rozpadu, jest ono strumieniem elektronów (z rozpadu β⁻) lub pozytonów (z rozpadu β⁺) poruszających się z prędkością porównywalną z prędkością światła. Promieniowanie to jest silnie pochłaniane przez materię.

Przykład przemiany, w której następuje emisja promieniowania beta:

$_{89}^{227}{\text{Ac}}\;\to \;_{90}^{227}{\text{Th}}\;+{}_{-1}^{0}{\text{e}}\;+{\bar {\nu }}_{e}$

Absorpcja promieniowania beta

Po lewej Pac-Man jako substancja pochłaniająca, po prawo pochłaniane cząstki beta (substancja pochłaniana)

Promieniowanie beta jest bardziej przenikliwe niż promieniowanie alfa o porównywalnej energii, natomiast jego absorpcja jest słabsza w porównaniu z promieniowaniem gamma. Zasięg promieniowania beta zależy od energii elektronów i gęstości substancji pochłaniającej. Energia z kolei zależy od rodzaju źródła. Ilustruje to poniższa tabela:

nuklid	energia maksymalna	powietrze	plexiglas	szkło
3H	19 keV	8 cm	–	–
14C	156 keV	65 cm	–	–
35S	167 keV	70 cm	–	–
131I	600 keV	250 cm	2,6 mm	–
32P	1,71 MeV	710 cm	7,2 mm	4 mm

Zobacz też

• promieniowanie gamma
• promieniowanie katodowe
• promieniowanie przenikliwe
• spektrometr beta
• działo elektronowe
• wychwyt elektronu

Bibliografia

1. Adam Strzałkowski: Wstęp do fizyki jądra atomowego. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.brak strony w książce