Me (prawa boskie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Addbot (dyskusja | edycje)
748 218 edycji
m Bot: Przenoszę linki interwiki (12) do Wikidata, są teraz dostępne do edycji na d:q1049772
m →‎Lista me: drobne techniczne
Linia 6: Linia 6:


== Lista ''me'' ==
== Lista ''me'' ==
⚫
Szczegółowa lista boskich praw ''me'' wymienionych w sumeryjskim micie ''[[Inana i Enki]]''<ref>na podstawie: Szarzyńska K., ''Mity...'', s. 66-82.</ref>{{Układ wielokolumnowy|liczba = 4|

# Funkcja władcy ''[[en]]''
{|class="graytable"
# Funkcja kapłana ''lagal''
⚫
|+ Szczegółowa lista boskich praw ''me'' wymienionych w sumeryjskim micie ''[[Inana i Enki]]''<ref>na podstawie: Szarzyńska K., ''Mity...'', s. 66-82.</ref>:
# Boskość
| align="left" width=|'''1.''' funkcja władcy ''[[en]]''<br />'''2.''' funkcja kapłana ''lagal''<br />'''3.''' "Boskość"<br />'''4.''' "Przynależny władcom kołpak"<br />'''5.''' "Tron królestwa"<br />'''6.''' "Wzniosłe berło"<br />'''7.''' "Pastorał i lejce"<br />'''8.''' "Wzniosła szata"<br />'''9.'''"Pasterstwo"<br />'''10.''' "Królestwo"<br />'''11.''' funkcja kapłanki ''egizi''<br />'''11.''' funkcja kapłanki ''nindingir''<br />'''12.''' funkcja kapłana ''iszib''<br />'''13.''' funkcja kapłana ''lumah''<br />'''14.''' funkcja kapłana ''gudu''<br />'''15.''' "Trwałość"
# Przynależny władcom kołpak
| align="left" width=|'''16.''' "Zejście do świata podziemnego"<br />'''17.''' "Wyjście ze świata podziemnego"<br />'''18.''' funkcja kapłana ''kurgara''<br />'''19.''' "Miecz i maczuga"<br />'''20.''' funkcja sługi świątyni ''sagursag''<br />'''21''' "Czarna suknia"<br />'''22.''' "Kolorowa suknia"<br />'''23.''' "Fryzura na karku"<br />'''24.''' "Sztandary"<br />'''25.''' "Potop"<br />'''26.''' "Stosunki seksualne"<br />'''27.''' "Pocałunki"<br />'''28.''' "Prostytucja"<br />'''29.''' "Głośne wołanie"<br />'''30.''' "Zaprzeczanie"
# Tron królestwa
| align="left" width=|'''31.''' "Pochlebstwo"<br />'''32.''' stanowisko prostytutki kultowej<br />'''33.''' "Czysta gospoda"<br />'''34.''' "Czyste ''nigingar''<br />'''35.''' stanowisko niebiańskiej hieroduli<br />'''36.''' "Głośno brzmiący instrument"<br />'''37.''' "Muzyka"<br />'''38.''' "Starszeństwo"<br />'''39.''' "Bohaterstwo"<br />'''40.''' "Siła"<br />'''41.''' "Niehonorowość"<br />'''42.''' "Prawość"<br />'''43.''' "Rabowanie miast"<br />'''46.''' "Intonowanie lamentacji"<br />'''47.''' "Radość serca"
# Wzniosłe berło
| align="left" width=|'''48.''' "Kłamliwość"<br />'''49.''' "Buntowniczy kraj"<br />'''50.''' "Stan pokoju"<br />'''51.''' "Wiele przebywania w drodze (podróżowania?)"<br />'''52.''' "Trwała siedziba"<br />'''53.''' rzemiosło stolarza<br />'''54.''' rzemiosło kotlarza<br />'''55.''' sztuka pisania<br />'''56.''' rzemiosło kowala<br />'''57.''' rzemiosło siodlarza<br />'''58.'''rzemiosło folusznika<br />'''59.''' rzemiosło budowniczego<br />'''60.''' rzeniosło rogożnika<br />'''61.''' "Rozum"<br />'''62.''' "Wiedza"<br />'''63.''' "Czyste rytuały obmywania"
# Pastorał i lejce
| align="left" width=|'''64.''' "Dom (...)"<br />'''65.''' "Gromadzenie żaru węgielnego"<br />'''66.''' "Zagroda owiec"<br />'''67.''' "Głęboki szacunek"<br />'''68.''' "Napięcie (wzbudzające) głęboki szacunek"<br />'''69.''' "Pełne szacunku milczenie"<br />'''70.''' "Rozniecanie ognia"<br />'''71.''' "Gaszenie ognia"<br />'''72.''' "Ciężka praca"<br />'''73.''' "Zgromadzenie rodziny"<br />'''74.''' "Walka"<br />'''75.''' "Okrzyk zwycięstwa"<br />'''76.''' "Doradztwo"<br />'''77.''' "Naradzanie się"<br />'''78.'''"Wymierzanie sprawiedliwości"<br />'''79.''' (Podejmowanie) decyzji"
# Wzniosła szata
⚫
|}
# Pasterstwo
# Królestwo
# Funkcja kapłanki ''egizi''
# Funkcja kapłanki ''nindingir''
# Funkcja kapłana ''iszib''
# Funkcja kapłana ''lumah''
# Funkcja kapłana ''gudu''
# Trwałość
# Zejście do świata podziemnego
# Wyjście ze świata podziemnego
# Funkcja kapłana ''kurgara''
# Miecz i maczuga
# Funkcja sługi świątyni ''sagursag''
# Czarna suknia
# Kolorowa suknia
# Fryzura na karku
# Sztandary
# Potop
# Stosunki seksualne
# Pocałunki
# Prostytucja
# Głośne wołanie
# Zaprzeczanie
# Pochlebstwo
# Stanowisko prostytutki kultowej
# Czysta gospoda
# Czyste ''nigingar''
# Stanowisko niebiańskiej hieroduli
# Głośno brzmiący instrument
# Muzyka
# Starszeństwo
# Bohaterstwo
# Siła
# Niehonorowość
# Prawość
# Rabowanie miast
# Intonowanie lamentacji
# Radość serca
# Kłamliwość
# Buntowniczy kraj
# Stan pokoju
# Wiele przebywania w drodze (podróżowania?)
# Trwała siedziba
# Rzemiosło stolarza
# Rzemiosło kotlarza
# Sztuka pisania
# Rzemiosło kowala
# Rzemiosło siodlarza
# Rzemiosło folusznika
# Rzemiosło budowniczego
# Rzemiosło rogożnika
# Rozum
# Wiedza
# Czyste rytuały obmywania
# Dom (...)
# Gromadzenie żaru węgielnego
# Zagroda owiec
# Głęboki szacunek
# Napięcie (wzbudzające) głęboki szacunek
# Pełne szacunku milczenie
# Rozniecanie ognia
# Gaszenie ognia
# Ciężka praca
# Zgromadzenie rodziny
# Walka
# Okrzyk zwycięstwa
# Doradztwo
# Naradzanie się
# Wymierzanie sprawiedliwości
# (Podejmowanie) decyzji
⚫
}}


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 13:25, 17 mar 2013

Me (sum. me, tłum. "boskie siły" lub "boskie prawa") w wierzeniach mezopotamskich ogół praw, reguł i zasad wyznaczających i charakteryzujących cywilizowane życie, danych ludzkości przez bogów. Pojęcie to odnosiło się do wszystkiego, co było związane z organizacją społeczeństwa Sumerów (polityką, religią, stosunkami społecznymi) i ich systemem etyczno-religijnym. Me były siłą, która utrzymywała świat w należytym porządku, określała miejsce we Wszechświecie dla każdej dziedziny życia. Strażnikiem praw i opiekunem me był początkowo Enlil, zastąpił go później Enki.

Me odnosiły się przede wszystkim do człowieka i społeczeństwa. Jedna z grup reguł poznana została za pośrednictwem mitu "Inana i Enki", w którym bogini Inana wykrada me bogu Enki i przekazuja je swojej świątyni. W ten sposób bogini umocniła autorytet Uruk. Spośród ponad stu znanych reguł, wymienionych w tym micie, udało się odczytać około połowy, lecz nie wszystkie z nich zostały na razie zinterpretowane. Z pojęć abstrakcyjnych znane są znaczenia me w odniesieniu do bohaterstwa, sprawiedliwości, prawości, dobroci, szlachetności, zwycięstwa, pokoju, kłamstwa, strachu, zmęczenia, kłótni, burzenia miast. W znaczeniu symbolicznym me opisywało tron królewski, boskość, sztandary czy wieczystą koronę. Me odnosiło się do organizacji zajęć rzemieślników i artystów (np., cyzelerstwo, koszykarstwo, murarstwo, kowalstwo, garbarstwo, ciesielstwo), porządkowało godności kapłanów i pisarzy, opisywało czynności rytualne (np., zejście do świata podziemnego lub wyjście ze świata podziemnego, prostytucja sakralna, święte oczyszczenie), sztukę i instrumenty muzyczne, budynki sakralne (np., dostojna świątynia, kaplica), sztandar bojowy itd.

W procesie dziejowym pod względem zbliżonych znaczeń me podobne było do starorzymskiego numen. Zbliżone koncepcje postrzegania świata występują w kilku religiach pierwotnych, najbardziej objawia się to w wierzeniach dalekowschodnich. Można odnaleźć podobieństwa pomiędzy me a ideami Platona.

Lista me

Szczegółowa lista boskich praw me wymienionych w sumeryjskim micie Inana i Enki[1]

  1. Funkcja władcy en
  2. Funkcja kapłana lagal
  3. Boskość
  4. Przynależny władcom kołpak
  5. Tron królestwa
  6. Wzniosłe berło
  7. Pastorał i lejce
  8. Wzniosła szata
  9. Pasterstwo
  10. Królestwo
  11. Funkcja kapłanki egizi
  12. Funkcja kapłanki nindingir
  13. Funkcja kapłana iszib
  14. Funkcja kapłana lumah
  15. Funkcja kapłana gudu
  16. Trwałość
  17. Zejście do świata podziemnego
  18. Wyjście ze świata podziemnego
  19. Funkcja kapłana kurgara
  20. Miecz i maczuga
  21. Funkcja sługi świątyni sagursag
  22. Czarna suknia
  23. Kolorowa suknia
  24. Fryzura na karku
  25. Sztandary
  26. Potop
  27. Stosunki seksualne
  28. Pocałunki
  29. Prostytucja
  30. Głośne wołanie
  31. Zaprzeczanie
  32. Pochlebstwo
  33. Stanowisko prostytutki kultowej
  34. Czysta gospoda
  35. Czyste nigingar
  36. Stanowisko niebiańskiej hieroduli
  37. Głośno brzmiący instrument
  38. Muzyka
  39. Starszeństwo
  40. Bohaterstwo
  41. Siła
  42. Niehonorowość
  43. Prawość
  44. Rabowanie miast
  45. Intonowanie lamentacji
  46. Radość serca
  47. Kłamliwość
  48. Buntowniczy kraj
  49. Stan pokoju
  50. Wiele przebywania w drodze (podróżowania?)
  51. Trwała siedziba
  52. Rzemiosło stolarza
  53. Rzemiosło kotlarza
  54. Sztuka pisania
  55. Rzemiosło kowala
  56. Rzemiosło siodlarza
  57. Rzemiosło folusznika
  58. Rzemiosło budowniczego
  59. Rzemiosło rogożnika
  60. Rozum
  61. Wiedza
  62. Czyste rytuały obmywania
  63. Dom (...)
  64. Gromadzenie żaru węgielnego
  65. Zagroda owiec
  66. Głęboki szacunek
  67. Napięcie (wzbudzające) głęboki szacunek
  68. Pełne szacunku milczenie
  69. Rozniecanie ognia
  70. Gaszenie ognia
  71. Ciężka praca
  72. Zgromadzenie rodziny
  73. Walka
  74. Okrzyk zwycięstwa
  75. Doradztwo
  76. Naradzanie się
  77. Wymierzanie sprawiedliwości
  78. (Podejmowanie) decyzji
  1. ↑ na podstawie: Szarzyńska K., Mity..., s. 66-82.

Bibliografia

  • Bielicki M., Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966, s. 196–197.
  • Łyczkowska K., Szarzyńska K., Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981, s. 56–58. ISBN 83-221-0132-5.
  • Szarzyńska K., Mity sumeryjskie, seria Antologia Literatury Mezopotamskiej, Warszawa 2000, s. 66-82. ISBN 83-87111-13-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Me_(prawa_boskie)&oldid=35688678”