Karl Gölsdorf: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
ToBot (dyskusja | edycje)
186 891 edycji
m WP:CHECK - eliminacja błędu #89 (brak spacji po przecinku w DEFAULTSORT)
+ rozbudowa na podst. przypisów w Tygodniu technicznym
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
[[Plik:Karl Gölsdorf sw.jpg|thumb|Karl Gölsdorf]]
|imię i nazwisko = Karl Gölsdorf
⚫
'''Karl Gölsdorf''' (ur. 8 czerwca 1861 w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. 18 marca 1916) – [[austria]]cki inżynier, projektant lokomotyw i silników.
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|grafika = Karl Gölsdorf sw.jpg
|opis grafiki = Karl Gölsdorf
|podpis =
|data urodzenia = 8 czerwca 1861
|miejsce urodzenia = [[Wiedeń]]
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = 18 marca 1916
|miejsce śmierci = [[Wolfsbergkogel]] koło [[Semmering]]
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = inżynier, konstruktor lokomotyw
|odznaczenia =
|commons = Category:Karl Gölsdorf
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
[[PLik:Kkstb10804.jpg|right|thumb|240px|Lokomotywa KkStB 108.04, ok. 1903–1905]]
⚫
'''Karl Gölsdorf''' (ur. [[8 czerwca]] [[1861]] w [[Wiedeń|Wiedniu]], zm. [[18 marca]] [[1916]] w [[Wolfsbergkogel]] koło [[Semmering]]) – [[austria]]cki inżynier, projektant lokomotyw i silników. Twórca wielu austriackich parowozów m.in. [[Tw11]], [[Ol12]] i [[Tw12]].


== Biografia ==
Urodzony w Wiedniu jako syn Louisa Adolfa Gölsdorfa. Ukończył [[Uniwersytet Techniczny w Hanowerze]].
Karl Gölsdorf urodził się 8 czerwca 1861 w [[Wiedeń|Wiedniu]] jako syn [[Louis Adolf Gölsdorf|Louisa Adolfa Gölsdorfa]] (1837–1911) – inżyniera i konstruktora lokomotyw{{r|NDB}}.
Twórca wielu austriackich parowozów m.in. [[Tw11]], [[Ol12]], [[Tw12]].

Ukończył [[Uniwersytet Techniczny w Wiedniu]], po czym pracował w fabryce maszyn Kolei Państwowych (1884–1891){{r|NDB}}. W 1891 roku został urzędnikiem kolejowym. Od 1896 roku aż do śmierci pracował w ministerstwie kolei żelaznych, kolejno jako nadradca budowlany (niem. ''Oberbaurat'') (1906), radca ministerialny (nim. ''Ministerialrat'') (1909) i kierownik sekcji (niem. ''Sektionschef''){{r|NDB}}. Kiedy Gölsdorf zostawał urzędnikiem koleje miały wiele lokomotyw, jednak o niewielkiej mocy. Gölsdorf zaprojektował 46 serii, przy czym niektóre z nich stanowiły kolejne przełomy w rozwoju [[Inżynieria mechaniczna|inżynierii mechanicznej]]{{r|NDB}}. Jego pierwszym osiągnięciem było zbudowanie nowych urządzeń doprowadzających parę dla lokomotyw wykorzystujących [[Maszyna parowa potrójnego rozprężania|maszynę parową potrójnego rozprężania]]{{r|NDB}}. W 1895 roku Gölsdorf zbudował szybką lokomotywę rozwijającą prędkość maksymalną 110 km na godzinę{{r|NDB}}. Na podstawie prac inżyniera-konstruktora z fabryki Kraussa w Monachium – [[Richard von Helmholtz|Richarda von Helmholtza]] skonstruował przesuwną oś wiązaną tzw. oś Gölsdorfa{{r|NDB}}{{r|OEBL17}}. Rozwiązanie to stało się szybko standardem w konstrukcji lokomotyw. Gölsdorf był twórcą wielu austriackich parowozów m.in. [[Tw11]], [[Ol12]] i [[Tw12]]. W 1910 roku [[Uniwersytet Leibniza w Hanowerze|Uniwersytet Techniczny w Hanowerze]] nadał Gölsdorfowi tytuł [[Doctor honoris causa|doktora honoris causa]]{{r|NDB}}.

Gölsdorf zmarł 28 listopada 1911 w [[Wolfsbergkogel]] koło [[Semmering]]{{r|NDB}}.

== Publikacje ==
Wybór za [[Neue Deutsche Biographie]]{{r|NDB}}:
* ''Lokomotivbau'' w ''Geschichte der Eisenbahnen der Österreicher-Ungarischer Monarchie II, 1898, s. 423–490
* ''Lokomotiv- und Wagenbau'' w ''Geschichte der Eisenbahnen der Österreicher-Ungarischer Monarchie VI'', 1908, s. 285–348
* ''Mitarbeiter: Die Eisenbahntechnik der Gegenwart'', v. A. Blum, A. v. Borries, G. Barckhausen, 1897

{{Przypisy|
* <ref name="NDB">{{Cytuj książkę | tytuł = Neue Deutsche Biographie – wydanie on-line | data = 1959 | strony = 517 | tom = 4 | rozdział = Gölsdorf, Karl | imię r = Paul| nazwisko r = Mechtler | data dostępu = 2015-01-17 | url = http://www.deutsche-biographie.de/ppn122235886.html | język = de}}</ref>
* <ref name="OEBL17">{{Cytuj książkę | tytuł = ÖBL 1815–1950 – wydanie on-line | wydawca = Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation | data = 1957 | strony = 16 | tom = 2 | rozdział = Gölsdorf, Karl (1861-1916), Lokomotivkonstrukteur und Verwaltungsbeamter| data dostępu = 2015-01-17 | url = http://www.biographien.ac.at/oebl/oebl_G/Goelsdorf_Karl_1861_1916.xml?frames=yes| język = de}}</ref>
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 13: Linia 49:
{{DEFAULTSORT:Golsdorf, Karl}}
{{DEFAULTSORT:Golsdorf, Karl}}
[[Kategoria:Ludzie związani z Wiedniem]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Wiedniem]]
[[Kategoria:Ludzie związani z kolejnictwem]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1861]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1861]]
[[Kategoria:Zmarli w 1916]]
[[Kategoria:Zmarli w 1916]]

Wersja z 20:53, 17 sty 2015

Karl Gölsdorf
{{{alt grafiki}}}
Karl Gölsdorf
Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1861
Wiedeń

Data i miejsce śmierci

18 marca 1916
Wolfsbergkogel koło Semmering

Zawód, zajęcie

inżynier, konstruktor lokomotyw

Multimedia w Wikimedia Commons
Lokomotywa KkStB 108.04, ok. 1903–1905

Karl Gölsdorf (ur. 8 czerwca 1861 w Wiedniu, zm. 18 marca 1916 w Wolfsbergkogel koło Semmering) – austriacki inżynier, projektant lokomotyw i silników. Twórca wielu austriackich parowozów m.in. Tw11, Ol12 i Tw12.

Biografia

Karl Gölsdorf urodził się 8 czerwca 1861 w Wiedniu jako syn Louisa Adolfa Gölsdorfa (1837–1911) – inżyniera i konstruktora lokomotyw[1].

Ukończył Uniwersytet Techniczny w Wiedniu, po czym pracował w fabryce maszyn Kolei Państwowych (1884–1891)[1]. W 1891 roku został urzędnikiem kolejowym. Od 1896 roku aż do śmierci pracował w ministerstwie kolei żelaznych, kolejno jako nadradca budowlany (niem. Oberbaurat) (1906), radca ministerialny (nim. Ministerialrat) (1909) i kierownik sekcji (niem. Sektionschef)[1]. Kiedy Gölsdorf zostawał urzędnikiem koleje miały wiele lokomotyw, jednak o niewielkiej mocy. Gölsdorf zaprojektował 46 serii, przy czym niektóre z nich stanowiły kolejne przełomy w rozwoju inżynierii mechanicznej[1]. Jego pierwszym osiągnięciem było zbudowanie nowych urządzeń doprowadzających parę dla lokomotyw wykorzystujących maszynę parową potrójnego rozprężania[1]. W 1895 roku Gölsdorf zbudował szybką lokomotywę rozwijającą prędkość maksymalną 110 km na godzinę[1]. Na podstawie prac inżyniera-konstruktora z fabryki Kraussa w Monachium – Richarda von Helmholtza skonstruował przesuwną oś wiązaną tzw. oś Gölsdorfa[1][2]. Rozwiązanie to stało się szybko standardem w konstrukcji lokomotyw. Gölsdorf był twórcą wielu austriackich parowozów m.in. Tw11, Ol12 i Tw12. W 1910 roku Uniwersytet Techniczny w Hanowerze nadał Gölsdorfowi tytuł doktora honoris causa[1].

Gölsdorf zmarł 28 listopada 1911 w Wolfsbergkogel koło Semmering[1].

Publikacje

Wybór za Neue Deutsche Biographie[1]:

  • Lokomotivbau w Geschichte der Eisenbahnen der Österreicher-Ungarischer Monarchie II, 1898, s. 423–490
  • Lokomotiv- und Wagenbau w Geschichte der Eisenbahnen der Österreicher-Ungarischer Monarchie VI, 1908, s. 285–348
  • Mitarbeiter: Die Eisenbahntechnik der Gegenwart, v. A. Blum, A. v. Borries, G. Barckhausen, 1897
  1. ↑ a b c d e f g h i j Paul Mechtler: Gölsdorf, Karl. W: Neue Deutsche Biographie – wydanie on-line. T. 4. 1959, s. 517. [dostęp 2015-01-17]. (niem.).
  2. ↑ Gölsdorf, Karl (1861-1916), Lokomotivkonstrukteur und Verwaltungsbeamter. W: ÖBL 1815–1950 – wydanie on-line. T. 2. Österreichisches Biographisches Lexikon und biographische Dokumentation, 1957, s. 16. [dostęp 2015-01-17]. (niem.).

Bibliografia

  • Hans Steffan: Dr. Ing. h.c. Karl Gölsdorf †, Die Lokomotive, April 1916, S. 69 ff., Wien 1916 [1]
  • Richard Spiro: Die Gölsdorf-Sammlung im Deutschen Museum in München, Die Lokomotive, Dezember 1926, S. 227–229, Wien 1926 [2]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karl_Gölsdorf&oldid=41541776”