Cesarstwo Palmyry: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
→Zobacz też: drobne redakcyjne |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 59: | Linia 59: | ||
|narodowości = |
|narodowości = |
||
|ludność_miejsce = |
|ludność_miejsce = |
||
|utworzenie_sposób = |
|utworzenie_sposób = odłączenie się od będącego w kryzysie Imperium Rzymskiego |
||
|od_kogo = |
|od_kogo = [[Septimia Zenobia]] |
||
|utworzenie_data = |
|utworzenie_data = ok. 270 |
||
|likwidacja_sposób = wcielone do Imperium Rzymskiego po podboju militarnym |
|likwidacja_sposób = wcielone do Imperium Rzymskiego po podboju militarnym |
||
|przez_kogo = [[Lucjusz Domicjusz Aurelian|Aurelian]] |
|przez_kogo = [[Lucjusz Domicjusz Aurelian|Aurelian]] |
||
| Linia 80: | Linia 80: | ||
|uwagi = [[Bliski Wschód]] i Egipt w 271 roku |
|uwagi = [[Bliski Wschód]] i Egipt w 271 roku |
||
}} |
}} |
||
'''Cesarstwo Palmyry''' - samozwańcze i efemeryczne cesarstwo powołane w [[270]] roku we wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego. |
|||
| ⚫ | |||
== Geneza == |
|||
Od lat 40. III wieku królem syryjskiego miasta [[Palmyra (Syria)|Palmyry]] był [[Septimius Odenathus|Odenat]]. Rządzone przez niego państwo było silne militarnie, oraz ekonomicznie z powodu przebiegających przez nie szlaków handlowych. Odenat pozostawał wierny Rzymowi. Pomógł między innymi cesarzowi [[Walerian I|Walerianowi]] w walce z władcą Persji [[Szapur I|Szapurem I]]. W zamian został uhonorowany przez Waleriana. następnie cesarz [[Galien]] miał zamiar uczynić z Palmyry centrum rzymskiej polityki wojskowej na Wschodzie. W [[263]] Odenat przyjął tytuł ''imperator'', oraz ''corrector totus Orientis'' ("nadzorca całego Wschodu"). Otrzymał także pozwolenia na noszenie cesarskiej korony laurowej<ref>{{Cytuj książkę | autor = Timothy E. Gregory | tytuł = Historia Bizancjum | strony = 28}}</ref>. Palmyra dwukrotnie pokonała Persów, ale w [[267]] Odenat został zasztyletowany, prawdopodobnie właśnie na polecenie Rzymian. Powodem mogło być dojście do zbyt dużej siły politycznej: w 263 Odenat przejął kontrolę nad [[Lewant]]em, [[Mezopotamia|Mezopotamią]] i wschodnimi regionami [[Anatolia|Anatolii]]. |
|||
== Rządy Zenobii == |
|||
| ⚫ | Po śmierci Odenata władzę po nim objęła jego żona [[Septimia Zenobia]] w imieniu małoletniego syna [[Waballat]]a<ref>{{Cytuj książkę | autor = Timothy E. Gregory | tytuł = Historia Bizancjum | strony = 29}}</ref>. Zenobia była ambitną regentką i kontynuowała ekspansywna politykę swego męża. Najpierw podbiła [[Starożytny Egipt|Egipt]], a następnie ruszyła ku Azji Mniejszej. Celem Zenobii było przeniesienie stolicy kraju do [[Antiochia|Antiochii]]<ref>{{Cytuj książkę | autor = Józef Wolski | tytuł = Historia Powszechna. Starożytność | strony = 451}}</ref>. Cesarz [[Lucjusz Domicjusz Aurelian]] odbił te tereny, a Zenobia została opuszczona przez dotychczasowych stronników. Na zorganizowany opór cesarz natrafił w Antiochii, ale pokonał wrogie oddziały, w tym także żołnierzy rzyskich, którzy przeszli an stronę Palmyry. Następnie dokonał pozorowany odwrót, by później zająć [[Emesa|Emesę]]. Jako ostatnia została zdobyta sama Palmyra w [[272]]. Zenobia próbowała uciec, ale została pojmana<ref>{{Cytuj książkę | autor = Timothy E. Gregory | tytuł = Historia Bizancjum | strony = 31}}</ref>. Później doszlo jeszcze do buntu Palmyry, w wyniku którego Aurelian postanowił zniszczyć miasto i rozebrać jego mury, co stanowiło cios dla tamtejszego handlu. |
||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
Wersja z 23:44, 4 lis 2016
| 270-273 | |
| Stolica | |
|---|---|
| Ustrój polityczny |
Monarchia absolutna |
| Głowa państwa |
Cesarz Waballat |
| odłączenie się od będącego w kryzysie Imperium Rzymskiego |
Septimia Zenobia |
| Wcielone do Imperium Rzymskiego po podboju militarnym | |
| Religia dominująca | |
| |
Cesarstwo Palmyry - samozwańcze i efemeryczne cesarstwo powołane w 270 roku we wschodniej części Cesarstwa Rzymskiego.
Geneza
Od lat 40. III wieku królem syryjskiego miasta Palmyry był Odenat. Rządzone przez niego państwo było silne militarnie, oraz ekonomicznie z powodu przebiegających przez nie szlaków handlowych. Odenat pozostawał wierny Rzymowi. Pomógł między innymi cesarzowi Walerianowi w walce z władcą Persji Szapurem I. W zamian został uhonorowany przez Waleriana. następnie cesarz Galien miał zamiar uczynić z Palmyry centrum rzymskiej polityki wojskowej na Wschodzie. W 263 Odenat przyjął tytuł imperator, oraz corrector totus Orientis ("nadzorca całego Wschodu"). Otrzymał także pozwolenia na noszenie cesarskiej korony laurowej[1]. Palmyra dwukrotnie pokonała Persów, ale w 267 Odenat został zasztyletowany, prawdopodobnie właśnie na polecenie Rzymian. Powodem mogło być dojście do zbyt dużej siły politycznej: w 263 Odenat przejął kontrolę nad Lewantem, Mezopotamią i wschodnimi regionami Anatolii.
Rządy Zenobii
Po śmierci Odenata władzę po nim objęła jego żona Septimia Zenobia w imieniu małoletniego syna Waballata[2]. Zenobia była ambitną regentką i kontynuowała ekspansywna politykę swego męża. Najpierw podbiła Egipt, a następnie ruszyła ku Azji Mniejszej. Celem Zenobii było przeniesienie stolicy kraju do Antiochii[3]. Cesarz Lucjusz Domicjusz Aurelian odbił te tereny, a Zenobia została opuszczona przez dotychczasowych stronników. Na zorganizowany opór cesarz natrafił w Antiochii, ale pokonał wrogie oddziały, w tym także żołnierzy rzyskich, którzy przeszli an stronę Palmyry. Następnie dokonał pozorowany odwrót, by później zająć Emesę. Jako ostatnia została zdobyta sama Palmyra w 272. Zenobia próbowała uciec, ale została pojmana[4]. Później doszlo jeszcze do buntu Palmyry, w wyniku którego Aurelian postanowił zniszczyć miasto i rozebrać jego mury, co stanowiło cios dla tamtejszego handlu.
Zobacz też
Bibliografia
- Timothy E. Gregory: Historia Bizancjum. przeł. Justyn Hunia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. ISBN 978-83-233-2588-8.
- Józef Wolski, Historia Powszechna. Starożytność, wydanie dziesiąte, Warszawa, 2002.