Kamień do zapalniczki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
jęz. |
mNie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Kamień do [[zapalniczka|zapalniczki]]''' – rodzaj [[krzesiwo|krzesiwa]], przeważnie w formie krótkiego [[Walec (bryła)|walca]], wykonany ze [[spiekanie|spieku]] metalicznego posiadającego cechy [[piroforyczność|piroforyczne]]. |
'''Kamień do [[zapalniczka|zapalniczki]]''' – rodzaj [[krzesiwo|krzesiwa]], przeważnie w formie krótkiego [[Walec (bryła)|walca]], wykonany ze [[spiekanie|spieku]] metalicznego posiadającego cechy [[piroforyczność|piroforyczne]]. |
||
Pierwowzorami kamieni do zapalniczki były tworzywa metaliczne wynalezione przez [[Carl Auer von Welsbach|Welsbacha]] zawierające drobno sproszkowane [[żelazo]] i [[Pierwiastek chemiczny|pierwiastek]] z grupy [[lantanowce|lantanowców |
Pierwowzorami kamieni do zapalniczki były tworzywa metaliczne wynalezione przez [[Carl Auer von Welsbach|Welsbacha]], zawierające drobno sproszkowane [[żelazo]] i [[cer]] – [[Pierwiastek chemiczny|pierwiastek]] z grupy [[lantanowce|lantanowców]]. |
||
Potarcie kamienia [[twardość|twardym]] materiałem np. kawałkiem [[hartowanie|hartowanej]] [[stal]]i powoduje wyrwanie drobnych cząstek materiału kamienia, które w wyniku tego procesu rozgrzewają się i samorzutnie [[zapłon|zapalają]] w [[tlen]]ie zawartym w [[Powietrze|powietrzu]], dając obserwowalny snop [[iskra|iskier]] – źródło ciepła wystarczające do zapłonu innej substancji palnej. |
Potarcie kamienia [[twardość|twardym]] materiałem, np. kawałkiem [[hartowanie|hartowanej]] [[stal]]i, powoduje wyrwanie drobnych cząstek materiału kamienia, które w wyniku tego procesu rozgrzewają się i samorzutnie [[zapłon|zapalają]] w [[tlen]]ie zawartym w [[Powietrze|powietrzu]], dając obserwowalny snop [[iskra|iskier]] – źródło ciepła wystarczające do zapłonu innej substancji palnej. |
||
Proces generowania iskier kamieniem do zapalniczki jest analogiczny do tego, który ma miejsce przy mechanicznym [[szlifowanie|szlifowaniu]], z tą różnicą, że doprowadzenie mniejszej ilości [[Energia wewnętrzna|energii]] (np. drobny ruch kciukiem przy zapaleniu zapalniczki) |
Proces generowania iskier kamieniem do zapalniczki jest analogiczny do tego, który ma miejsce przy mechanicznym [[szlifowanie|szlifowaniu]], z tą różnicą, że [[zapłon]] jest wywołany przez doprowadzenie mniejszej ilości [[Energia wewnętrzna|energii]] (np. drobny ruch kciukiem przy zapaleniu zapalniczki). Właściwości piroforyczne ceru, który spalając się dostarcza także energii do zapłonu drobin żelaza i generacji iskier, objawiają się już w temperaturach rzędu 150-180 °C, . |
||
Współczesne kamienie do zapalniczek zawierają oprócz żelaza i ceru także inne [[Metale ziem rzadkich|pierwiastki ziem rzadkich]]. |
Współczesne kamienie do zapalniczek zawierają oprócz żelaza i ceru także inne [[Metale ziem rzadkich|pierwiastki ziem rzadkich]]. |
||
Dawniej [[przemyt]] i pokątny [[handel]] kamieniami do zapalniczki stanowił |
Dawniej [[przemyt]] i pokątny [[handel]] kamieniami do zapalniczki stanowił – obecnie już anegdotyczne – źródło dochodów co bardziej przedsiębiorczych obywateli<ref>{{Cytuj | url=http://fabryka-historii.pl/tag/przemyt/ | tytuł=zDziennikaOdkrywcy.pl | Blog historyczny<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=fabryka-historii.pl | język=pl | data dostępu=2017-11-24}}</ref><ref>{{Cytuj | url=http://www.tmzb.eu/wspomnienia/Edward_Popiel.pdf | tytuł=www.tmzb.eu — Coming Soon<!-- Tytuł wygenerowany przez bota --> | opublikowany=www.tmzb.eu | język=en | data dostępu=2020-07-09}}</ref><ref>[http://wyborcza.pl/1,76842,9276150,Madrosci_spod_familoka.html Mądrości spod familoka<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Wersja z 03:01, 14 kwi 2021
Kamień do zapalniczki – rodzaj krzesiwa, przeważnie w formie krótkiego walca, wykonany ze spieku metalicznego posiadającego cechy piroforyczne. Pierwowzorami kamieni do zapalniczki były tworzywa metaliczne wynalezione przez Welsbacha, zawierające drobno sproszkowane żelazo i cer – pierwiastek z grupy lantanowców.
Potarcie kamienia twardym materiałem, np. kawałkiem hartowanej stali, powoduje wyrwanie drobnych cząstek materiału kamienia, które w wyniku tego procesu rozgrzewają się i samorzutnie zapalają w tlenie zawartym w powietrzu, dając obserwowalny snop iskier – źródło ciepła wystarczające do zapłonu innej substancji palnej.
Proces generowania iskier kamieniem do zapalniczki jest analogiczny do tego, który ma miejsce przy mechanicznym szlifowaniu, z tą różnicą, że zapłon jest wywołany przez doprowadzenie mniejszej ilości energii (np. drobny ruch kciukiem przy zapaleniu zapalniczki). Właściwości piroforyczne ceru, który spalając się dostarcza także energii do zapłonu drobin żelaza i generacji iskier, objawiają się już w temperaturach rzędu 150-180 °C, .
Współczesne kamienie do zapalniczek zawierają oprócz żelaza i ceru także inne pierwiastki ziem rzadkich.
Dawniej przemyt i pokątny handel kamieniami do zapalniczki stanowił – obecnie już anegdotyczne – źródło dochodów co bardziej przedsiębiorczych obywateli[1][2][3].
Przypisy
- ↑ zDziennikaOdkrywcy.pl | Blog historyczny [online], fabryka-historii.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
- ↑ www.tmzb.eu — Coming Soon [online], www.tmzb.eu [dostęp 2020-07-09] (ang.).
- ↑ Mądrości spod familoka