Enstatyt

Enstatyt – minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy piroksenów. Minerał bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony.

Nazwa pochodzi od gr. enstates = przeciwnik (antagonista); nawiązuje do dużej odporności tego minerału na wysoką temperaturę.

Właściwości:

• Wzór chemiczny: Mg₂[SiO₂O₆] – krzemian magnezu
• Układ krystalograficzny: rombowy
• Twardość: 5,5
• Gęstość: 3,1 –3,3
• Rysa: biała
• Barwa: brunatna i zielona w odcieniach, czasami żółta lub bezbarwna
• Przełam: nierowny
• Połysk: szklisty, perłowy
• Łupliwość: niewyraźna, dwukierunkowa

Bardzo rzadko tworzy prawidłowo wykształcone kryształy tabliczkowe płytkowe czy słupkowe. Przeważnie występuje w skupienach ziarnistych, zbitych, blaszkowych lub w formie pojedynczych ziarn w skale. Czasami tworzy agregaty. Jest kruchy, przezroczysty, czasami wykazuje efekt kociego oka, rzadziej asteryzm sześciopromiennej gwiazdy (enstatyt gwiaździsty). Często zawiera żelazo (ok. 10% Fe₂Si₂O₆) i chrom (enstatyt chromowy). Tworzy roztwór stały piroksenów rombowych: enstatyt – ferrosilit: członami pośrednimi są bronzyt i hipersten.

Występowanie:

Częsty składnik skał magmowych, głównie norytów, piroksenitów, perydotytów, harzburgit]]ów, gabr i bazaltów. Rzadziej bywa spotykany w syenitach, melafirach, andezytach, dacytach, pegmatytach. Występuje także w skałach metamorficznych i w aluwiach rzecznych.

Miejsca występowania: Niemcy – Eifel, Bellerberg, Szwajcaria, Irlandia, USA, Birma, Indie, Japonia, Rosja, Brazylia, Meksyk Wielka Brytania, Madagaskar.

W Polsce spotykany jest w trzeciorzędowych bazaltach Dolnego Śląska (okolice Zgorzelca, Lubania, Jeleniej Góry). Występuje w skałach północno-wschodniej Polski (okolice Suwałk).

Zastosowanie:

• ma znaczenie naukowe
• atrakcyjny i poszukiwany kamień kolekcjonerski
• kamień ozdobny i jubilerski.

Bibliografia:

• W. Schuman – Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. „Alma –Press” - 2004r.
• O. Medenbach, C. Sussieck –Fornefeld -Minerały – „Świat Książki” - 1996r.
• R.Hochleitner - Minerały i kryształy – „Muza S.A.” - 1994r.
• W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd.”Alma- Press” 2003r.

Zobacz też:

hipersten, bronzyt, ferrosilit.

• Galeria: [1]

• Artykuł: o enstatycie