Stanisław Puzyna

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Puzyna
Data urodzenia

26 kwietnia 1883

Data i miejsce śmierci

13 czerwca 1955
Gdańsk

profesor nauk technicznych
Specjalność: inżynieria lądowa i wodna
Alma Mater

Instytut Inżynierów Komunikacji w Petersburgu

Profesura

1945

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Politechnika Warszawska, Politechnika Gdańska

Stanisław Puzyna, herbu Oginiec (ur. 26 kwietnia 1883 w Stryhowie – zm. 13 czerwca 1955 w Gdańsku) – polski inżynier komunikacji, profesor Politechniki Warszawskiej i Politechniki Gdańskiej.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Ukończył ze srebrnym medalem IV Gimnazjum Klasyczne w Warszawie (1902)[1]. Studiował w Instytucie Inżynierów Komunikacji w Petersburgu, który ukończył w 1909 z tytułem inżyniera. komunikacji[1]. Podczas studiów odbył praktyki wakacyjne: w 1906 roku przy trasowaniu Kolei Siemireczyńskiej w rosyjskim Turkiestanie, a w 1907 roku przy budowie węzła kolejowego w Debelcewie w Zagłębiu Donieckim[2]. Po opracowaniu w 1910 projektu domu mieszkalnego w 1911 rozpoczął działalność zawodową na terenie Imperium Rosyjskiego.

Będąc naczelnikiem oddziału w Biurze Studiów Kolejowych inż. Józefa Nowkuńskiego w Petersburgu a następnie zastępcą dyrektora Wydziału Ruchu Kolei Łódź Fabryczna pracował przy wytyczaniu tras kolejowych Łódź-Wieruszów, Czernihów-Poczep (192 km) i Koluszki-Radom (107 km)[1]. Po powrocie w lipcu 1912 na stanowisko naczelnika w firmie Nowkuńskiego uczestniczył w latach 1912-1921 w trasowaniu i budowie linii kolejowych w głębi Rosji: Petersburg-Orzeł, Nielidowo-Dorpat (1400 km), budowa! linie Tawda-Tobolsk (210 km), Dynaburg-Kowno (203 km), Noworżew-Nowosokolniki (245 km), zaś w I. 1914-19 poszczególnych odcinków kolei murmańskiej (142 km), a potem linii Okołówka-Szerechowicze (54 km)[1][2]. W trakcie tych prac zaprojektował i wybudował wiele mostów rozmaitej konstrukcji i rozpiętości[2].

Do Polski powrócił w grudniu 1921 jako repatriant, po podpisaniu pokoju ryskiego z bolszewicką Rosją. W latach 1923-1935 pracował w warszawskiej "Spółce Techniczno-Budowlanej Wolski, Wiśniewski Inżynierowie", od 1927 był jej kierownikiem technicznym. W tym czasie do jego najbardziej znaczących prac projektowych należały: przebudowa szlaku kolejowego Lublin-Rozwadów, obejście Bydgoszczy na linii kolejowej Śląsk-Gdynia, część śląskiej magistrali węglowej na odcinku Herby-Panki. Był również autorem projektów wielu kolei wąskotorowych wraz z mostami w województwach: poznańskim, pomorskim, warszawskim, lubelskim, poleskim. W samej Warszawie wykonał realizację domu kwaterunku wojskowego, kolektora na Okęciu, wykopu i budowę linii średnicowej w 1933 wraz z budową dla niej peronów na terenie Dworca Głównego budowę wiaduktu żelbetowego pod ul. Żelazną a także budowa Wojskowego Instytutu Geograficznego i hali warsztatowej Polskich Zakładów Lotniczych. Projektował i nadzorował budowę głównych inwestycji portowych Gdyni takich jak:: Dworzec Morski, Magazyn Tranzytowy, Magazyn Bawełniany. Poza tym wykonał fabrykę kwasu siarkowego w Toruniu oraz elewator nasion buraczanych w Kutnie. Do jego osiągnięć zawodowych należą też projekty mostów i wiaduktów, między innymi przez Prosnę (1924, drewniany), przez Bzurę (1927, dwa drewniane) oraz przez Wieprz i Por (1928).

Po zakończeniu współpracy z firmą Wolskiego i Wiśniewskiego w latach 1936-1939 prowadził własne przedsiębiorstwo budowlane "S. Dłuski, S. Puzyna i S-ka". W tym czasie zaprojektował i zbudował budynek poselstwa szwedzkiego w Warszawie, przebudował Pałac Belwederski. Wykonał projekt fundamentowania stoczni marynarki wojennej na Oksywiu a także sporządził projekty mi miał nadzór w ich wykonaniu przy budowie schronu dla składu benzyny na lotnisku w Porubanku pod Wilnem oraz szeregu kamienic czynszowych w Warszawie[1].

Równolegle od końca lat 20. XX wieku prowadził zajęcia z fundamentowania na Politechnice Warszawskiej, początkowo jako starszy asystent (1929-1934) a następnie jako wykładowca (1934-1939) na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej. W latach 1936-1939 kierowa! też gabinetem fundamentowania przy Katedrze Mechaniki Gruntów i Fundamentowania na tym wydziale. Był także kontraktowym profesorem fundamentowania w Wyższej Wojskowej Szkole Inżynierii (1937-1939)

Podczas II wojny światowej mieszkał w Warszawie nadzorując składy kilku firm, m.in. Tow. Robót Kolejowych "Torok", "Spółki Techniczno-Budowlanej Wolski-Wiśniewski", "A. Czudowski i Spólka". Wykonywał także doraźne projekty odbudowy i zabezpieczenia różnych ich obiektów. Uczestniczył także w l. 1943-1944 w pracach Polskiego Komitetu Normalizacyjnego w dziale budownictwa. Po wybuchu powstania warszawskiego wraz z rodziną został wywieziony do obozu przechodniego w Grodzisku Mazowieckim (6 sierpnia 1944 - luty 1945)[1].

Od 18 lutego do 31 września 1945 był profesorem nadzwyczajnym Katedry Budownictwa Ogólnego na Wydziale Inżynierii Politechniki Warszawskiej z tymczasową siedzibą w Lublinie[1]. Następnie związał się z Politechniką Gdańską, gdzie najpierw jako profesor zwyczajny kierował Katedrą Budownictwa Ogólnego na Wydziale Inżynierii (1945-1953) a następnie Zespołową Katedrą Budownictwa Ogólnego i Przemysłowego (1953-1955), Wykładał budownictwo ogólne i podstawy budownictwa przemysłowego na Wydziałach Chemicznym, Elektrycznym i Mechanicznym, materiały budowlane na Wydziale Architektury[1]. Wykładał także podstawy budownictwa przemysłowego w Chemicznej Szkole Inżynierskiej i Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku[2]. W latach 1945-1948 kierował Biurem Odbudowy Stoczni Polskich[2], współpracując z Polskim Komitetem Normalizacyjnym. Członek Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa w Oddziale Wybrzeże w Gdańsku (1949–1954). W 1951 wykonał wraz z zespołem oryginalny i nowatorski projekt latarni morskiej w Krynicy Morskiej, który zrealizowano w tym samym roku w miejsce zburzonej przez żołnierzy sowieckich[3].

Był autorem podręczników fundamentowania oraz wielu artykułów. Został pochowany wraz z drugą żoną na cmentarzu Centralnym "Srebrzysko" w Gdańsku - Wrzeszczu[4].

Prace Stanisława Puzyny[edytuj | edytuj kod]

podręczniki

  • Podręcznik politechniczny Fundamentowanie, Warszawa 1934,
  • Podręcznik dla liceów drogowych Fundamentowanie Lublin 1945.
  • Ciesielskie połączenia konstrukcji drewnianych Gdańsk 1948,

artykuły,

  • Budowa wykopu linii średnicowej, "Przegląd Budowlany" R. 5: 1933 z. 12,
  • Problem pali Slraussa w: Socjalistyczna postawa i metoda pracy w budownictwie. Materiały nadesłane na Zjazd Naukowy Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa w Gdańsku 1-4 XII 1949, Z. 2, Warszawa 1949,
  • Koordynacja robót instalacyjnych i budowlanych, w: Socjalistyczna postawa i metoda pracy w budownictwie. Materiały nadesłane na Zjazd Naukowy Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa w Gdańsku 1-4 XII 1949, Z. 2, Warszawa 1949,

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, był synem Stanisława Modesta (1850-1923) i Kazimiery z Zielińskich (1862-1951). Żonaty dwukrotnie, po raz pierwszy z Marią Katarzyną z Wojnicz-Sianożęckich (1892–1927), po raz drugi z Antoniną z Podlasiaków (1896–1964). Miał syna Stanisława, porucznika Dywizjonu 307 w Anglii (1917–1942)[1][5][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i Elżbieta Piotrowska, Puzyna Stanisław (1883-1955), Polski Słownik Biograficzny, t. 29, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1986, s. 499-500
  2. ↑ a b c d e Puzyna Stanisław, Pionierzy Politechniki Gdańskiej [dostęp 21.07.2023]
  3. ↑ Latarnia Morska w Krynicy Morskiej - Nadmorzem.pl [dostęp 21.07.2023]
  4. ↑ a b PUZYNA STANISŁAW, profesor Politechniki Gdańskiej - Genadopedia [dostęp 21.07.2023]
  5. ↑ Stanisław ks. Puzyna z Kozielska h. Oginiec - M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 21.07.2023]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Stanisław_Puzyna&oldid=73559885”