Stanisław Wrona-Merski

Stanisław Wrona-Merski
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1893 ; Żółkiewka
Data i miejsce śmierci	5 marca 1963 ; Warszawa
	Prezes Stronnictwa Chłopskiego
Okres	od 10 stycznia 1930; do 15 marca 1931
Przynależność polityczna	Stronnictwo Chłopskie
Poprzednik	Jan Dąbski
	Prezes Stronnictwa Ludowego
Okres	od 15 marca 1931; do 1934
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe
Następca	Jan Woźnicki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Wrona, ps. „Merski”^[1] (ur. 2 lutego 1893 w Żółkiewce, zm. 5 marca 1963 w Warszawie) – działacz niepodległościowy i ludowy, publicysta, lekarz, poseł na Sejm I i II kadencji w II RP, po II wojnie światowej poseł do Krajowej Rady Narodowej i na Sejm Ustawodawczy.

Życiorys

Urodził się 2 lutego 1893 w Żółkiewce, w ówczesnym powiecie krasnostawskim guberni lubelskiej, w rodzinie Jana i Zofii z Menckich^[2]^[1].

Podczas I wojny światowej działał w Legionach Polskich oraz w Polskiej Organizacji Wojskowej. Studiował na Wydziałach Lekarskich Uniwersytetów Jagiellońskiego i Warszawskiego, uzyskując tytuł doktora wszechnauk lekarskich.

Od 1916 do 1926 należał do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”. Z jego listy sprawował w latach 1922–1927 mandat posła na Sejm I kadencji. W 1926 poparł przewrót majowy. W latach 1926–1931 był członkiem Stronnictwa Chłopskiego (od 1930 do 1931 prezesem Centralnego Komitetu Wykonawczego). Od 1928 do 1930 posłował na Sejm II kadencji. 6 września 1930 został członkiem Państwowej Komisji Wyborczej z ramienia Stronnictwa Chłopskiego przed wyborami parlamentarnymi w 1930^[3]^[4]. W 1930 był więziony. Po zjednoczeniu ruchu ludowego od 1931 do 1934 należał do Stronnictwa Ludowego, w którym pełnił funkcję prezesa Naczelnego Komitetu Wykonawczego. W 1934 współtworzył pismo frakcyjne „Polska Ludowa”. We wrześniu tego samego roku został usunięty ze Stronnictwa Ludowego za działalność rozłamową (tzw. „problem dra Wrony”). W 1935 był założycielem i prezesem reaktywowanego Stronnictwa Chłopskiego, z którego również został wkrótce wykluczony^[5], po czym wycofał się z życia politycznego. 17 marca 1938 został odznaczony Krzyżem Niepodległości „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[6]^[1]^[7].

W okresie II wojny światowej więziony był w obozach koncentracyjnych w Auschwitz-Birkenau i na Majdanku.

Po wojnie powrócił do polityki w barwach lubelskiego Stronnictwa Ludowego, od 1946 do 1948 zasiadał w jego Radzie Naczelnej. W latach 1945–1947 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, a następnie do 1948 na Sejm Ustawodawczy. Od 1960 należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].
↑ Łoza 1938 ↓, s. 821.
↑ M.P. z 1930 r. nr 207, poz. 292.
↑ Skład państw. komisji wyborczej. „Przyjaciel Ludu”. Nr 38, s. 1, 1930.
↑ Tadeusz Rek, Ruch ludowy w Polsce. Tom III: Okres niepodległości pod rządami sanacji (1926–1939), Warszawa 1947, s. 100–105.
↑ M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72.
↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].

Bibliografia

Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.
Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, tom 12.
Hasło w Encyklopedii WIEM.

[p1-1] Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].

[CITEREFŁoza1938821-2] Łoza 1938 ↓, s. 821.

[3] M.P. z 1930 r. nr 207, poz. 292.

[4] Skład państw. komisji wyborczej. „Przyjaciel Ludu”. Nr 38, s. 1, 1930.

[5] Tadeusz Rek, Ruch ludowy w Polsce. Tom III: Okres niepodległości pod rządami sanacji (1926–1939), Warszawa 1947, s. 100–105.

[6] M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72.

[7] Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-10-31].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]