Przejdź do zawartości

Stanisława Zyta Grabowska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisława Zyta Grabowska
Ilustracja
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

11 sierpnia1944
Urzędów

Data i miejsce śmierci

21 czerwca 2024
Urzędów

Prof. dr hab. n. med.
Specjalność: chirurgia stomatologiczna i chirurgia szczękowo-twarzowa
Alma Mater

Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie

Kierownik kliniki 1992-2014
Akademia Medyczna/Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej

Okres zatrudn.

1971-2014

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi

Medal Komisji Edukacji Narodowej

Stanisława Zyta Grabowska (ur. 11 sierpnia1944 i zm. 21 czerwca 2024 w Urzędowie) – polska lekarka, specjalistka w zakresie chirurgii stomatologicznej i chirurgii szczękowo-twarzowej, profesor nauk medycznych.

Specjalizacja i droga naukowa

[edytuj | edytuj kod]

W 1971 ukończyła studia na Oddziale Stomatologii Wydziału Lekarskiego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie i podjęła pracę w Białymstoku[1]. Specjalizację pierwszego stopnia w zakresie chirurgii stomatologicznej zdobyła w 1975, drugiego stopnia – w dziedzinie chirurgii szczękowej w 1979[2].

W 1978 obroniła pracę na stopień naukowy doktora nauk medycznych. W 1995 na podstawie dysertacji Zachowanie się stężeń niektórych hormonów i substancji mineralnych w surowicy krwi i moczu u mężczyzn w przebiegu gojenia się złamań kości części twarzowej czaszki uzyskała stopień naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie chirurgii stomatologicznej[3].

Tytuł naukowy profesora nauk medycznych otrzymała w 2005[3].

Zatrudnienie

[edytuj | edytuj kod]

Po otrzymaniu dyplomu lekarza, od 1971 została zatrudniona w Klinice Chirurgii Szczękowej Instytutu Stomatologii Akademii Medycznej – AMB (obecnie Uniwersytet Medyczny – UMB) w Państwowym Szpitalu Klinicznym – PSK (obecnie: Uniwersytecki Szpital Kliniczny – USK) w Białymstoku, gdzie pracowała do 2014.

W latach 1992–1996 zarządzała Kliniką Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AMB/UMB w PSK/USK jako pełniąca obowiązki kierownika, a następnie do 2014 była kierownikiem tej kliniki[4].

W 2005 z Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Instytutu Stomatologii UMB wyodrębniono Zakład Chirurgii Stomatologicznej oraz Klinikę Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, przemianowanej następnie na Klinikę Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej UMB[5]. W 2008 klinika ta została przeniesiona do nowego skrzydła w USK i wyposażona w nowoczesny sprzęt medyczny[6].

W latach 1995–1996 profesor Grabowska była członkiem Senackiej Komisji ds. Dydaktyki, później członkiem Senackiej Komisji ds. Klinicznych. W latach 1996–2002, przez dwie kadencje pełniła funkcję prodziekana Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Stomatologii AMB (obecnie: Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologii i Oddziałem Nauczania w Języku Angielskim UMB)[7]. W tym samym okresie była członkiem Senatu[8].

Dydaktyka, szkolenie podyplomowe

[edytuj | edytuj kod]

Unowocześniła formę wykładów dla studentów, wcześnie wprowadzając prezentację multimedialną. Zorganizowała i przygotowała merytorycznie zajęcia fakultatywne V roku stomatologii nt. implantologii stomatologicznej, ćwiczenia z gerostomatologii oraz zajęcia integracyjne z Zakładem Radiologii AMB nt. specyfiki diagnostyki obrazowej głowy i szyi[8].

W ramach szkolenia podyplomowego, kierowała specjalizacją lekarzy w zakresie chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej[9]. Uczestniczyła w komisjach egzaminacyjnych na pierwszy i drugi stopień specjalizacji. Promotorka 7 przewodów doktorskich. Recenzentka 19 rozpraw habilitacyjnych i doktorskich[3].

Praca naukowa

[edytuj | edytuj kod]

Główne kierunki działalności naukowej profesor Grabowskiej: artropatia stawów skroniowo-żuchwowych; proces gojenia złamań kości; traumatologia szczękowo-twarzowa; klinika nowotworów części twarzowej czaszki, badania wybranych parametrów odpornościowych u chorych z rakiem płaskonabłonkowym jamy ustnej[4].

Dominujący kierunek badawczy dotyczył procesu gojenia złamań oraz mechanizmów odpornościowych u pacjentów z rakiem jamy ustnej. W zakresie tych problemów Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej AM/UM w Białymstoku stała się wiodącym ośrodkiem w Polsce, a prowadzone badania miały charakter nowatorski.[5]

Badania były prowadzone we współpracy z klinicznymi i teoretycznymi zakładami macierzystej uczelni: Medycyny Nuklearnej; Immunologii; Diagnostyki Biochemicznej; Fizjologii; Patomorfologii Ogólnej; z Katedrą Chemii Analizy i Technologii Leków AMB[8].

Klinika również współpracowała z Wydziałem Mechanicznym Politechniki Białostockiej w zakresie prac badawczych na temat Badanie oddziaływań powierzchni implantów z tkanką kostną (2011). Realizowała projekty badawcze uczelniane i zlecone przez Komitet Badań Naukowych (KBN)[8].

Działalność usługowa i organizacyjna

[edytuj | edytuj kod]

W sferze udzielania świadczeń medycznych w klinice, unowocześniła leczenie operacyjne nowotworów złośliwych części twarzowej czaszki[10]. Doprowadziła do wyposażenia sali operacyjnej w sprzęt, zestawy i materiały do osteosyntezy stabilnej. Umożliwiło to wprowadzenie metody osteosyntezy stabilnej w leczeniu chirurgicznym skomplikowanych złamań kości, rekonstrukcji ubytków pourazowych i onkologicznych, a także wad rozwojowych części twarzowej czaszki[11].

Wprowadziła stosowanie wszczepów śródkostnych (implantów) w rehabilitacji narządu żucia oraz rekonstrukcji ubytków pourazowych oraz ubytków po rozległych zabiegach onkologicznych w zakresie części twarzowej czaszki; leczenie rozszczepów wyrostka zębodołowego szczęki przy użyciu wolnych przeszczepów kostnych; zespołowe leczenie złamań kości oczodołów we współpracy z Kliniką Okulistyki[5].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Profesor Grabowska była autorką i współautorką 266 publikacji naukowych[12], w tym rozdziałów w podręcznikach dla studiów medycznych, np. podręcznik dla studentów Chirurgia szczękowo-twarzowa, wydania III i IV, PZWL, Warszawa 1999, 2004.

Wyniki badań kliniki były prezentowane na wielospecjalistycznych zjazdach, kongresach krajowych i zagranicznych w zakresie chirurgii szczękowo-twarzowej i plastycznej, onkologii głowy i szyi, immunologii nowotworów oraz chorób metabolicznych kości.

Zostały one opublikowane w renomowanych czasopismach polskich, jak m.in. Czasopismo Stomatologiczne, Polski Merkuriusz Lekarski, Otolaryngologia Polska, Nowotwory, Polski Przegląd Chirurgiczny i zagranicznych, jak: Oral Oncology, Immunobiology, Pathology Oncology Research, European Cytokine Network, Journal of CranioMaxillofacial Surgery[8].

Towarzystwa naukowe i działalność społeczna

[edytuj | edytuj kod]
  • Polskie Towarzystwo Stomatologiczne (1971-2024) – eksczłonek zarządu;
  • Polskie Towarzystwo Chirurgii Jamy Ustnej i Chirurgii Szczękowo-Twarzowej (1995-2024) – eksprezes zarządu wybrana w 2001;
  • Europejskie Towarzystwo Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej – członek;
  • Konsultant wojewódzki w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej (1992-2014)[5];
  • Organizatorka (wraz zespołem kliniki) IV Międzynarodowego Kongresu PTCHJUiSzT w Białymstoku, z udziałem wszystkich ośrodków chirurgii szczękowo-twarzowej w Polsce oraz zaproszonych wykładowców zagranicznych (2003);
  • Wielokrotna przewodnicząca sesji naukowych podczas sympozjów, kongresów i zjazdów w Polsce[13].

Odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • Złoty Krzyż Zasługi (2000)[14];
  • Medal Komisji Edukacji Narodowej[2];
  • Złota Odznaka Honorowa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego[2];
  • Nagroda III stopnia Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (1981);
  • Nagrody Indywidualne i Zespołowe I, II i III Stopnia Rektora AMB/UMB (m.in. 1977, 1980, 1998, 2002, 2003)[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Aktualności. [online], Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Aktualności. [dostęp 2024-07-19] (pol.).
  2. a b c Zmarła prof. Stanisława Zyta Grabowska [online], www.mp.pl [dostęp 2024-07-18] (pol.).
  3. a b c Prof. dr hab. Stanisława Zyta Grabowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-07-18].
  4. a b c Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Aktualności. [online], Uniwersytet Medyczny w Białymstoku. Aktualności. [dostęp 2024-07-18] (pol.).
  5. a b c d UMB: 50 lat Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej [online], Dentonet [dostęp 2024-07-18] (pol.).
  6. Danuta Waszkiel, Oddział Stomatologii, „Medyk Białostocki”, marzec 2008, s. 29, ISSN 1643-2734 [dostęp 2024-07-19].
  7. Pro Memoria [online], Okręgowa Izba Lekarska [dostęp 2024-07-18] (pol.).
  8. a b c d e Urzędów - AKTUALNOSCI [online], gokurzedow.pl [dostęp 2024-07-18].
  9. Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Program specjalizacji w dziedzinie chirurgii szczękowo-twarzowej, Warszawa 2014, s. 2-36 [dostęp 2024-07-19].
  10. Białystok: pierwszy w Polsce implant tytanowy z drukarki 3D [online], www.rynekzdrowia.pl, 3 kwietnia 2014 [dostęp 2024-07-19] (pol.).
  11. Białystok: lekarze rekonstruują ubytki po nowotworach w obrębie głowy [online], www.rynekzdrowia.pl, 12 listopada 2013 [dostęp 2024-07-19] (pol.).
  12. Wyniki wyszukiwania [online], biblioteka.amb.edu.pl [dostęp 2024-07-18].
  13. Janusz Piekarczyk, II Międzynarodowe Niemiecko-Polskie Sympozjum Stomatologiczne, „Medycyna Dydaktyka Wychowanie” (1-3/2005), Akademia Medyczna w Warszawie, 2005, s. 19, ISSN 0137-6543 [dostęp 2024-07-18].
  14. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2024-07-18].