Stanisław Pestka
Stanisław Pestka, ps. „Jan Zbrzyca”, „Kreban z Milachowa” (ur. 8 kwietnia 1929 w Rolbiku, zm. 2 kwietnia 2015 w Gdańsku) – polski dziennikarz, poeta i działacz kaszubski.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Alojzego[1]. Do wybuchu II wojny światowej uczęszczał do szkoły podstawowej w Rolbiku. W 1950 ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum im. Józefa Wybickiego w Kościerzynie, gdzie złożył egzamin maturalny. W latach 1950–1953 studiował filologię polską na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Poznańskiego. Po studiach pracował jako nauczyciel w Technikum Rolniczym w Lidzbarku Warmińskim, później w Technikum Rolniczym w Sławnie[1]. W 1958 zamieszkał w Gdańsku, współpracował z dwutygodnikiem „Kaszëbë” do jego likwidacji w 1961. W latach 1961–1965 kierował działem kulturalnym „Ilustrowanego Kuriera Polskiego” w Bydgoszczy, w latach 1965–1967 pracował w Rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie[2], w latach 1967–1968 w piśmie „Fakty i Myśli” w Bydgoszczy. Od 1968 ponownie mieszkał w Gdańsku, był członkiem redakcji pisma „Litery” (1968–1974), później „Tygodnika Morskiego” i tygodnika „Czas” (1975–1981)[1]. Równocześnie był redaktorem naczelnym miesięcznika „Pomerania” (1969–1972)[3]. W latach 80. pracował w Wojewódzkim Ośrodku Kultury w Gdańsku, w latach 1990–1994 ponownie był redaktorem naczelnym „Pomeranii”.
Od 1958 był członkiem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w latach 1976–1980 i 1992–1994 prezesem Zarządu Głównego[4]. Należał do członków założycieli Instytutu Kaszubskiego (1996), wszedł w skład pierwszego zarządu Instytutu.
Jako poeta zadebiutował w „Pomeranii” w 1969. Publikował w języku kaszubskim, pod pseudonimem „Jan Zbrzyca” wydał tomy wierszy Południca (1976), Wizrë ë duchë (1986), Wieczórny widnik (2002) oraz tom prozy W stolëcë chmùrników (2011). W tekstach kaszubskich prozą posługiwał się pseudonimem „Kreban z Milachowa”[1]. Jest także autorem szkiców biograficznych o generale Józefie Wybickim Piórem i szablą. O generale Józefie Wybickim” (1961) i Emisariusz niepodległości. O Józefie Wybickim” (1972)[5].
Zmarł w Gdańsku, pochowany na cmentarzu Srebrzysko (rejon IV, taras I-1a-20)[6].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Księcia Mściwoja II (2013)[5]
- Medal Stolema (1975)[7]
- Medal im. Teodory i Izydora Gulgowskich[1]
- Odznaka honorowa Pieczęć Świętopełka Wielkiego klasy złotej[1]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” (1994)[8]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za wkład włożony w kształtowanie wizerunku literackiego pisma społeczno- kulturalnego „Pomerania” (2003)[9]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Józef Borzyszkowski: Pro memoria. Stanisław Pestka (1929–2015). Gdańsk-Wejherowo: Instytut Kaszubski w Gdańsku, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie, 2017, s. 16–17, 25. ISBN 978-83-65826-04-6. [dostęp 2024-10-02].
- ↑ PESTKA STANISŁAW – Encyklopedia Gdańska [online], www.gedanopedia.pl [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Redaktorzy naczelni [online], www.miesiecznikpomerania.pl [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Webtechnika.pl, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie [online], www.muzeum.wejherowo.pl [dostęp 2021-01-15] (pol.).
- ↑ a b Rada Miasta – BIP – Urząd Miejski w Gdańsku [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2021-01-15].
- ↑ Stanisław Pestka. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-01-24].
- ↑ Medal Stolema [online], Klub Studencki „Pomorania”, 16 marca 2017 [dostęp 2021-01-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-01-21] (pol.).
- ↑ Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-30].
- ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta [dostęp 2024-10-30] (pol.).