Przejdź do zawartości

Stanisław Roman Lewandowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Roman Lewandowski
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1859
Kotliny

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1940
Warszawa

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Akademia Wiedeńska

Dziedzina sztuki

medalierstwo, rzeźba, dramat

Ważne dzieła
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski

Stanisław Roman Lewandowski (ur. 28 lutego 1859 w Kotlinach, zm. 3 lutego 1940 w Warszawie) – polski rzeźbiarz, medalier, krytyk sztuki, dramatopisarz, wolnomularz[1]

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 28 lutego 1859 w Kotlinach, w rodzinie Ludwika i Antoniny z Ambroziewiczów. Ukończył szkołę średnią w Krakowie[2]. Rzeźbę studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych (lata 1879–1882) u Matejki i Gadomskiego oraz na Akademii Wiedeńskiej, w pracowniach Edmunda Hellmera i Karola Kundmana. W latach 1890 do 1894 mieszkał i tworzył we Lwowie, następnie od 1894 do 1932 w Wiedniu, a od 1932 do 1940 w Warszawie. Podczas I wojny światowej prowadził w Wiedniu schronisko dla legionistów polskich. W 1924 został głównym medalierem mennicy polskiej w Warszawie, 1925 powrócił do Wiednia.

Nauczał w lwowskiej szkole artystycznej Marcelego Harasimowicza, następnie w wiedeńskim muzeum technicznym. Po powrocie do Polski został konserwatorem Państwowych Zbiorów Sztuki na Zamku Królewskim.

Tworzył w stylu realizmu akademickiego (prace Czarnogórka, Serbka, Marokanka, Derwisz, Wajdelota). Za rzeźbę Słowianin zrywający pęta został nagrodzony w 1888 przez warszawskie Towarzystwo Sztuk Pięknych. Na przełomie XIX i XX zaczął się skłaniać w kierunku secesji i symbolizmu (rzeźba Salome oraz epitafium Heleny Modrzejewskiej w kościele św. Krzyża w Krakowie).

Od 1932 był mężem Eufemii vel Jacobsen Müller[2] (1896–1967)[3].

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 125-4-20)[3].

Wybrane dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Odznaczenie

[edytuj | edytuj kod]

Projekty

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość : wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928, Warszawa 1984, s. 367.
  2. a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 172–173. [dostęp 2021-08-07].
  3. a b Cmentarz Stare Powązki: ROMAN STANISŁAW LEWANDOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
  4. Gazeta Lwowska nr 195 z 30 sierpnia 1918 r. Kronika, str. 3
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 11. Miechowska–Myśliwiecka. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 2005, s. 278. ISBN 83-88372-30-0.
  6. Zdjęcie. „Ilustrowany Kurier Codzienny”. Nr 301 (dodatek), s. 2, 30 października 1933. 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • M. Wallis: Secesja. Wydanie II. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1974.
  • Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy. T. V. Warszawa, 1993. (Hanna Kubaszewska).
  • Katarzyna Mikocka-Rachubowa: Rzeźba polska XIX wieku. Od klasycyzmu do symbolizmu. Katalog zbiorów. Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa, 1993.
  • Jurij Biriulow: Rzeźba lwowska od połowy XVIII wieku do 1939 roku: Od zapowiedzi klasycyzmu do awangardy. Warszawa: Neriton, 2007, 388 s. ISBN 978-83-7543-009-7.
  • Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]