Stanisława Kwaskowska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisława Kwaskowska
Pani Stasia
Ilustracja
Imię i nazwisko urodzenia

Stanisława Szlim

Data urodzenia

8 maja 1898

Data śmierci

1978

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

pielęgniarka

Odznaczenia
Krzyż Partyzancki Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal za Warszawę 1939–1945 Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Grób na Wojskowych Powązkach

Stanisława Kwaskowska ps. Pani Stasia (ur. 8 maja 1898, zm. w 1978) – polska pielęgniarka. Uczestniczka wojny polsko-bolszewickiej i powstania warszawskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Była córką Dominika Szlima. Będąc studentką III roku Wyższej Szkoły Ogrodniczej Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie zgłosiła się 19 czerwca 1919 roku ochotniczo do wojska jako sanitariuszka. Została przydzielona do Szpitala Zapasowego 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w Baranowiczach, następnie została przeniesiona do Szpitala Epidemicznego w Mińsku Litewskim, gdzie pełniła służbę przy żołnierzach chorych na tyfus brzuszny i plamisty[1].

W okresie międzywojennym pracowała jako pielęgniarka.

W czasie drugiej wojny światowej pracowała w służbie sanitarnej Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej[2]. Komórka ta, o nazwie „Rola 90” (później – „Rola 81”, popularnie nazywana „Rola”, od pseudonimu jej dowódcy, Cypriana Sadowskiego „Skiby”), była budowana od czerwca 1943 roku, a ostatecznie została uformowana w listopadzie tego roku. Przed wybuchem powstania warszawskiego Rola formalnie wchodziła w skład Brygady Dywersji „Broda 53” Zgrupowania Radosław.

„Pani Stasia” była skarbniczką Roli, odpowiadała za kontakty z KG AK[2], ale również za kontakty ze szpitalami, organizowała opiekę lekarską dla żołnierzy Grup Szturmowych w Szpitalu Ujazdowskim, szkoliła sanitariuszki i sanitariuszy batalionów „Zośka” i „Parasol”.

W czasie powstania warszawskiego służyła w Sanitariacie Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej „Bakcyl”, następnie w III Obwodzie (Wola) Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej w Zgrupowaniu „Waligóra”, w Szpitalu Karola i Marii przy ul. Leszno 136, wreszcie w Szpitalu Wolskim przy ul. Płockiej 26[3]. Po powstaniu wyjechała z Warszawy z rannymi[4].

Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera D12-3-7)[5].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Iwona Czapska, Maria Żmijewska-Laskowska: Profil Stanisławy Kwaskowskiej na stronie Wirtualnego Muzeum Pielęgniarstwa Polskiego. [dostęp 2014-04-27].
  2. a b ROLA – sanitariat polowy Kedywu KG AK. [dostęp 2014-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-27)].
  3. Profil Stanisławy Kwaskowskiej na stronie Medycy Powstania Warszawskiego. [dostęp 2014-04-27].
  4. Profil Stanisławy Kwaskowskiej na stronie Powstańcze biogramy 1944.pl. [dostęp 2014-04-27].
  5. a b c Tomasz Urzykowski. Droga pamięć o Pani Stasi (Chcieli odnowić grób Pani Stasi. Usłyszeli: zapłaćcie za 20 lat). „Gazeta Wyborcza (Gazeta Stołeczna)”. 97 (8129), 2014-04-26. [dostęp 2014-04-27].