Sylfik białoczuby
| Lophornis adorabilis[1] | |||
| Salvin, 1870 | |||
.jpg) Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
sylfik białoczuby | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Sylfik białoczuby[3][4] (Lophornis adorabilis) – gatunek małego ptaka z podrodziny paziaków w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Występuje w Ameryce Centralnej. Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał angielski przyrodnik Osbert Salvin w 1870 roku na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”. Autor nadał ptakowi nazwę Lophornis adorabilis, uznając go za gatunek najbliższy do sylfika wspaniałego (L. magnificus), a jako miejsce typowe podał Bugaba w prowincji Chiriquí w Panamie[5][6]. Nie wyróżnia się podgatunków[7][8][9][10].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Lophornis: gr. λοφος lophos „czub, grzebień”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[11].
- adorabilis: łac. adorabilis – „wspaniały, uroczy, godny podziwu”[12].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Sylfik białoczuby jest małym ptakiem o długim, prostym i cienkim pomarańczowym dziobie z czarnym zakończeniem. Tęczówki czarne. Nogi i stopy czarniawe. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec ma czoło i okolice dzioba miedziano-brązowe. Na głowie biały prosty czub. Tył głowy i górne części ciała brązowozielone, na zadzie biały pas. Pokrywy nadogonowe fioletowo-brązowe. Ogon zaokrąglony, sterówki kasztanowo-rude z brązowymi krawędziami. Gardło, podgardle, boki szyi opalizujące zielone. Posiada charakterystyczne cienkie i dosyć długie, zielone kępki policzkowe. Na piersi białawy śliniak, reszta dolnych części ciała cynamonowo-rdzawa z zielonymi plamkami na bokach. Samica jest bardziej matowa, nie ma ani grzebienia, ani kępek policzkowych. Górna część głowy ciemnobrązowa. Gardło i pierś białe, gardło z brązowozielonymi kropkami. Brzuch i boki rude. Na grzbiecie białawo-rudy pas. Górna część dzioba czarna. Młode osobniki podobne do samic, ale bardziej matowe, a młody samiec ma gardło bardziej zielone niż u dorosłych. Długość ciała 7 cm, masa ciała około 2,7 g[7].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Sylfik białoczuby występuje w Kostaryce i zachodniej Panamie – na zachodnich stokach Cordillera de Talamanca na północ po Kordylierę Środkową. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 27,2 tys. km². Górna granica występowania określana jest na 1200 m n.p.m.[7][13][14]
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Sylfik białoczuby występuje w wilgotnych lasach wiecznie zielonych pierwotnych oraz wtórnego wzrostu, głównie w koronach drzew, wzdłuż krawędzi lasu. Niewiele wiadomo o diecie tego gatunku, składa się głównie z nektaru kwiatów roślin z rodzajów Vochysia, Lonchocarpus, Stachytarpheta i Inga, skład diety uzupełniają stawonogi: małe owady i pająki[7]. Długość pokolenia jest określana na 2,7 roku[13].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Okres lęgowy najprawdopodobniej od grudnia do lutego. Gniazda w formie niewielkiego otwartego kielicha, który z zewnątrz utkany jest porostami i pajęczyną, buduje na drzewach nawet do wysokości 18 m nad powierzchnią ziemi. W lęgu 2 białe jaja. Wysiadywaniem jaj i opieką nad pisklętami zajmuje się wyłącznie samica. Pisklęta opuszczają gniazdo po 21–22 dniach od wyklucia[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN sylfik białoczuby jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność jego populacji na więcej niż 20 000, a mniej niż 49 999 dorosłych osobników, zaś trend liczebności populacji oceniła jako umiarkowanie spadkowy. Gatunek ten opisywany jest jako rzadki[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Lophornis adorabilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Lophornis adorabilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2023-03-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-03].
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 146, 1999.
- ↑ Denis Lepage: White-crested Coquette Lophornis adorabilis Salvin, O 1870. Avibase. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
- ↑ Osbert Salvin, On some Collections of Birds from Veragua. Part II, „Proceedings of the Zoological Society of London”, 2, 1870, s. 207 (ang.).
- ↑ a b c d e Gutiérrez-Vannucchi, A.C. & X. Obregón- Apéstegui: White-crested Coquette Lophornis adorabilis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
- ↑ Alan P. Peterson, APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-02-03].
- ↑ Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-27] (ang.).
- ↑ adorabilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-03] (ang.).
- ↑ a b White-crested Coquette Lophornis adorabilis. BirdLife International, 2023. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
- ↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 569. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, filmy i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].