Sylfik białoczuby

Sylfik białoczuby
	Lophornis adorabilis
	Salvin, 1870
	; Samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	paziaki
Plemię	Lesbiini
Rodzaj	Lophornis
Gatunek	sylfik białoczuby
Synonimy
	Paphosia adorabilis (Salvin, 1870);
	Paphosia adorabilis (Salvin, 1870);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sylfik białoczuby^[3]^[4] (Lophornis adorabilis) – gatunek małego ptaka z podrodziny paziaków w rodzinie kolibrowatych (Trochilidae). Występuje w Ameryce Centralnej. Jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern).

Systematyka

Takson ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał angielski przyrodnik Osbert Salvin w 1870 roku na łamach „Proceedings of the Zoological Society of London”. Autor nadał ptakowi nazwę Lophornis adorabilis, uznając go za gatunek najbliższy do sylfika wspaniałego (L. magnificus), a jako miejsce typowe podał Bugaba w prowincji Chiriquí w Panamie^[5]^[6]. Nie wyróżnia się podgatunków^[7]^[8]^[9]^[10].

Etymologia

Lophornis: gr. λοφος lophos „czub, grzebień”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[11].
adorabilis: łac. adorabilis – „wspaniały, uroczy, godny podziwu”^[12].

Morfologia

Sylfik białoczuby jest małym ptakiem o długim, prostym i cienkim pomarańczowym dziobie z czarnym zakończeniem. Tęczówki czarne. Nogi i stopy czarniawe. Występuje dymorfizm płciowy. Samiec ma czoło i okolice dzioba miedziano-brązowe. Na głowie biały prosty czub. Tył głowy i górne części ciała brązowozielone, na zadzie biały pas. Pokrywy nadogonowe fioletowo-brązowe. Ogon zaokrąglony, sterówki kasztanowo-rude z brązowymi krawędziami. Gardło, podgardle, boki szyi opalizujące zielone. Posiada charakterystyczne cienkie i dosyć długie, zielone kępki policzkowe. Na piersi białawy śliniak, reszta dolnych części ciała cynamonowo-rdzawa z zielonymi plamkami na bokach. Samica jest bardziej matowa, nie ma ani grzebienia, ani kępek policzkowych. Górna część głowy ciemnobrązowa. Gardło i pierś białe, gardło z brązowozielonymi kropkami. Brzuch i boki rude. Na grzbiecie białawo-rudy pas. Górna część dzioba czarna. Młode osobniki podobne do samic, ale bardziej matowe, a młody samiec ma gardło bardziej zielone niż u dorosłych. Długość ciała 7 cm, masa ciała około 2,7 g^[7].

Zasięg występowania

Sylfik białoczuby występuje w Kostaryce i zachodniej Panamie – na zachodnich stokach Cordillera de Talamanca na północ po Kordylierę Środkową. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 27,2 tys. km². Górna granica występowania określana jest na 1200 m n.p.m.^[7]^[13]^[14]

Ekologia i zachowanie

Sylfik białoczuby występuje w wilgotnych lasach wiecznie zielonych pierwotnych oraz wtórnego wzrostu, głównie w koronach drzew, wzdłuż krawędzi lasu. Niewiele wiadomo o diecie tego gatunku, składa się głównie z nektaru kwiatów roślin z rodzajów Vochysia, Lonchocarpus, Stachytarpheta i Inga, skład diety uzupełniają stawonogi: małe owady i pająki^[7]. Długość pokolenia jest określana na 2,7 roku^[13].

Rozmnażanie

Okres lęgowy najprawdopodobniej od grudnia do lutego. Gniazda w formie niewielkiego otwartego kielicha, który z zewnątrz utkany jest porostami i pajęczyną, buduje na drzewach nawet do wysokości 18 m nad powierzchnią ziemi. W lęgu 2 białe jaja. Wysiadywaniem jaj i opieką nad pisklętami zajmuje się wyłącznie samica. Pisklęta opuszczają gniazdo po 21–22 dniach od wyklucia^[7].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN sylfik białoczuby jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC, ang. Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność jego populacji na więcej niż 20 000, a mniej niż 49 999 dorosłych osobników, zaś trend liczebności populacji oceniła jako umiarkowanie spadkowy. Gatunek ten opisywany jest jako rzadki^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b Lophornis adorabilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Lophornis adorabilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2023-03-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-03].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 146, 1999.
↑ Denis Lepage: White-crested Coquette Lophornis adorabilis Salvin, O 1870. Avibase. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
↑ OsbertO. Salvin OsbertO., On some Collections of Birds from Veragua. Part II, „Proceedings of the Zoological Society of London”, 2, 1870, s. 207 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gutiérrez-Vannucchi, A.C. & X. Obregón- Apéstegui: White-crested Coquette Lophornis adorabilis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
↑ Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-02-03] (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-02-03] .
↑ Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-27] (ang.).
↑ adorabilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-03] (ang.).
↑ ^a ^b White-crested Coquette Lophornis adorabilis. BirdLife International, 2023. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).
↑ Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 569. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, filmy i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Lophornis adorabilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Lophornis adorabilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Trochilidae Vigors, 1825 – kolibrowate – Hummingbirds (wersja: 2023-03-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-03].

[mc-4] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 146, 1999.

[AviBase-5] Denis Lepage: White-crested Coquette Lophornis adorabilis Salvin, O 1870. Avibase. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).

[Pierwszy-6] OsbertO. Salvin OsbertO., On some Collections of Birds from Veragua. Part II, „Proceedings of the Zoological Society of London”, 2, 1870, s. 207 (ang.).

[botw-7] Gutiérrez-Vannucchi, A.C. & X. Obregón- Apéstegui: White-crested Coquette Lophornis adorabilis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-01-27]. (ang.).

[ioc-8] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.2). [dostęp 2024-02-03]. (ang.).

[Zoon-9] Alan P.A.P. Peterson Alan P.A.P., APODIFORMES, Wersja 6.018 (2022-08-18) [online], Zoonomen Nomenclatural data [dostęp 2024-02-03] (ang.).

[hbwcheck8-10] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8 [online], grudzień 2023 [dostęp 2024-02-03] .

[11] Lophornis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-01-27] (ang.).

[12] adorabilis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-02-03] (ang.).

[birdlife-13] White-crested Coquette Lophornis adorabilis. BirdLife International, 2023. [dostęp 2024-02-03]. (ang.).

[HBW_05-14] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal (red.). T. 5: Barn-owls to Hummingbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 1999, s. 569. ISBN 84-87334-25-3. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]