Synandrospadix vermitoxicus
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina |
Aroideae | ||
Rodzaj |
Synandrospadix | ||
Gatunek |
Synandrospadix vermitoxicus | ||
Nazwa systematyczna | |||
Synandrospadix vermitoxicus (Griseb.) Engl. Bot. Jahrb. Syst. 4: 62 (1883) | |||
Synonimy | |||
|
Synandrospadix vermitoxicus (Griseb.) Engl. – gatunek roślin zielnych należący do monotypowego rodzaju Synandrospadix, z plemienia Spathicarpeae, podrodziny Aroideae, w rodzinie obrazkowatych, występujący w suchych lasach równikowych w Boliwii, Peru, Paragwaju i północno-zachodniej Argentynie.
Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów συν (syn – plus, razem), ανθρώ (andro – męski) i σπάδιξ (spadix – kolba kwiatostanu) i odnosi się do zrośniętych główek pręcików tych roślin (tworzących tzw. synandrium)[3]; nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskich słów vermis (robak) i toxicum (trucizna, jad) i odnosi się do trujących kryształów szczawianu wapnia, którymi pokryte są z zewnątrz bulwy roślin tego gatunku.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Średniej wielkości rośliny zielne, przechodzące okres spoczynku.
- Łodyga
- Bulwa pędowa zagłębiająca się w podłoże na głębokość do 50 cm.
- Liście
- Roślina tworzy od 2 do 4 liści o prostej, spiczastej, sercowato-strzałkowatej blaszce, o wymiarach 20–25×15–20 cm. Ogonki liściowe, o długości 25–30 cm, tworzą długie pochwy.
- Kwiaty
- Roślina jednopienna, o 1–2 kwiatostanach typu kolbiastego pseudancjum, pojawiających się na szypułce o długości 15–20 cm, przed liśćmi lub w tym samym czasie. Pochwa kwiatostanu jajowato-lancetowata, nie zwężona, o długości około 10 cm, z zewnątrz zielona z ciemnozielonymi, pionowymi paskami, wewnątrz jasnopurpurowa z brązowawo-zielonymi, pionowymi brodawkami. Kolba krótsza od pochwy. Kwiaty żeńskie położone swobodnie w dolnej części kolby, częściowo przyrastającej do pochwy. Purpurowe Kwiaty męskie oddzielone od żeńskich paskiem kwiatów obupłciowych lub jałowych. Synandrium podłużno-konoidalne, osadzone na grubym trzonku stworzonym ze zrośniętych nitek pręcików, z okółkiem główek pręcików, ze środka którego wyrasta czasami dłuższy, pojedynczy, jałowy pręcik. Zalążnie, otoczone przez kilka podłużno-trójkątnych prątniczek, 3-5-komorowe. W każdej komorze znajduje się jeden zalążek.
- Owoce
- Niemal kuliste Jagody o średnicy około 1 cm, zawierające od 3 do 5 dużych, jajowatych nasion o wymiarach 8×4 mm, o grubej łupinie.
- Genetyka
- Liczba chromosomów 2n = 34.
- Gatunki podobne
- Rośliny z rodzaju Gorgonidium, od których różni się podłużno-trójkątnymi prątniczkami otaczającymi zalążnie, w pełni zrośniętymi synandriami i prostymi blaszkami liściowymi, oraz z gatunku Croatiella integrifolia, od których różni się wydłużonymi, całkowicie zrośniętymi nitkami pręcików, obecnością obupłciowych kwiatów między strefą kwiatów żeńskich i męskich oraz trójkątnymi, spłaszczonymi prątniczkami otaczającymi zalążnie.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- Rośliny ozdobne
- Roślina uprawiana z uwagi na bardzo atrakcyjne, choć cuchnące kwiatostany. Preferuje bardzo przepuszczalne podłoże, przy uprawie doniczkowej wymaga mieszanki materiałów nieorganicznych (np. perlit, żwir, keramzyt etc.) z żyzną materią organiczną (np. ziemia kompostowa). W okresie wegetacji podłoże powinno być cały czas wilgotne, ale nie mokre; w okresie spoczynku umiarkowanie suche, ewentualnie bulwę należy wydobyć z podłoża i przechować w suchym miejscu. Wymaga stanowiska bez bezpośredniego nasłonecznienia lub lekkiego cienia. Rozmnażanie z nasion.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-07-04] (ang.).
- ↑ Helmut Genaust: Etymologisches Wörterbuch der botanischen Pflanzennamen. Basel: Birkhäuser Verlag, 1996. ISBN 3-7643-2390-6. (niem.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adolf Engler: Botanische Jahrbücher für Systematik, Pflanzengeschichte und Pflanzengeographie. T. 4. Leipzig: W. Engelmann, 1884. (łac. • niem.).
- T. Stützel, Klaus Kubitzki: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae) (The Families and Genera of Vascular Plants). Springer. ISBN 3-540-64061-4. (ang.).
- Culture Sheet. Synandrospadix vermitoxicus (Griseb.) Engl.. [dostęp 2010-07-04]. (ang.).
- Eduardo G. Gonçalves. Two new Andean genera for the tribe Spathicarpeae (Araceae). „Willdenowia”. 35, 2005.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Synandrospadix vermitoxicus. aroid.org. [dostęp 2013-09-20]. (ang.).