Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Jerzmanowice, Dolina Szklarki

Właściciel

prywatny

Długość

5 m

Deniwelacja

1,5

Wysokość otworów

465 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku SW

Kod

J.Olk.I-08.90

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Piąta”
Ziemia50°11′57″N 19°43′43″E/50,199056 19,728500
Strona internetowa

Szczelina w Słonecznych Skałach Piątaschronisko w Słonecznych Skałach na Wyżynie Olkuskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się we Wschodnim Murze[1], administracyjnie we wsi Jerzmanowice w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[2].

Otwór obiektu znajduje się u podstawy południowych ścian na dwóch równoległych szczelinach między skałami. Ma wysokość około 0,9 m i szerokość około 0,5 m. Ciągnie się za nim w głąb skały szczelinowaty korytarz rozdzielający się za prożkiem na ciąg górny i dolny. Górny, wznoszący się ciąg wychodzi na powierzchnię szczelinowatym otworem, ale wkrótce za zaklinowanym kamieniem staje się ciasny i niemożliwy do przejścia. Ciąg dolny o szerokości 0,2–0,3 m po 2,4 m jest zablokowany zawaliskiem[1].

Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach. Ma zwietrzałe i nieco rozmyte ściany, na których miejscami występują wżery, grzybki naciekowe, czarne epigenetyczne naskorupienia krzemionkowe i skonsolidowane mleko wapienne. Namulisko składa się z wapiennego gruzu i gleby. Schronisko jest nieco wilgotne, latem zimniejsze od otocznia. W większości jest widne, tylko w dolnym ciągu korytarza panuje półmrok. W otworze i początkowej części korytarza skąpo rozwijają się porosty i glony, przed otworem bujnie rośliny zielne i krzewy. Ze zwierząt obserwowano pająka sieciarza jaskiniowego (Meta menardi), komary i ślimaki[1].

Schronisko było znane od dawna, nie wzmiankowano go jednak w literaturze speleologicznej. Po raz pierwszy jego dokumentację i opis sporządziła Izabella Luty w lipcu 2014 r.[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Izabella Luty, Szczelina w Słonecznych Skałach V [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-03].
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-12-03].