Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel |
prywatny |
Długość |
2,9 m |
Deniwelacja |
0 |
Wysokość otworów |
462 m n.p.m. |
Ekspozycja otworów |
ku ENE |
Kod |
J.Olk.I-08.85 |
Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°12′23″N 19°43′36″E/50,206444 19,726750 | |
Strona internetowa |
Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza – schronisko w Słonecznych Skałach na Wyżynie Olkuskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[1]. Znajduje się we wsi Jerzmanowice w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[2].
Schronisko znajduje się na szczelinie północno-wschodniej ścianie skały Ogrodzieniec. Jego szczelinowaty otwór o szerokości 0,35 m i wysokości 1,15 m znajduje się pod zaklinowanym w szczelinie blokiem skalnym. Ciągnący się za nim korytarzyk za zaklinowanym kamieniem zwęża się do 0,2 m. Za kamieniem rozszerza się do 0,6 m, skręca w lewo i po mniej niż dwóch metrach zamienia w niedostępną szczelinę[1].
Obiekt powstał na pionowej szczelinie w późnojurajskich wapieniach skalistych. Ma myte i zwietrzałe ściany, miejscami są na nich dziurki, niewielkie nacieki grzybkowe, skonsolidowane mleko wapienne. Schronisko ma własny klimat, różniący się od klimatu w środowisku zewnętrznym. Jest bez przewiewu, latem chłodne. Rozproszone światło dociera do zakrętu korytarzyka, głębiej jest mrok. Namulisko składa się głównie z wapiennego gruzu zmieszanego z glebą. Przed otworem rosną drzewa, krzewy, rośliny zielne, bluszcz pospolity, paprocie, porosty i glony. Mchy i glony docierają do zakrętu korytarzyka. Ze zwierząt wewnątrz schroniska obserwowano pająki sieciarze jaskiniowe (Meta menardi) i ślimaki[1].
Historia poznania[edytuj | edytuj kod]
Schronisko było znane od dawna. W 2008 r. J. Nowak w spisie jaskiń Doliny Szklarki wymienia schronisko o długości 2 m i nazwie Szczelina w Słonecznych Skałach II. Na mapce podaje też jego lokalizację[3]. Wynika z niej, że jest to schronisko obecnie noszące nazwę Szczelina w Słonecznych Skałach Pierwsza. Dokumentację schroniska sporządziła Izabella Luty w lipcu 2014 r.[1]
W skale Ogrodzieniec znajduje się jeszcze drugi obiekt jaskiniowy – Szczelina w Słonecznych Skałach Druga[4].
-
Plan
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Izabella Luty , Szczelina w Słonecznych Skałach I [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-17] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-12-17] .
- ↑ J. Nowak, Jaskinie Doliny Szklarki, Kraków: czasopismo Jaskinie, 2008, 51: 28-33
- ↑ Izabella Luty , Szczelina w Słonecznych Skałach II [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-17] .