Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Jerzmanowice, Dolina Szklarki

Właściciel

prywatny

Długość

5 m

Deniwelacja

1,5

Wysokość otworów

465 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku NE

Kod

J.Olk.I-08.88

Położenie na mapie gminy Jerzmanowice-Przeginia
Mapa konturowa gminy Jerzmanowice-Przeginia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia”
Ziemia50°12′18″N 19°43′42″E/50,204972 19,728333
Strona internetowa

Szczelina w Słonecznych Skałach Trzecia – schronisko w Słonecznych Skałach na Wyżynie Olkuskiej wchodzącej w skład Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Administracyjnie znajduje się we wsi Jerzmanowice w gminie Zabierzów, w powiecie krakowskim, w województwie małopolskim[1].

Otwór obiektu znajduje się na prawie pionowej szczelinie u podstawy północno-wschodniej ściany skał Piktogramy i Filarek Bularza w zachodnim murze Słonecznych Skał. Przy ziemi ma szerokość 1,7 m, ale klinowato zwęża się ku górze, a jego wysokość wynosi około 0,6 m. Za otworem znajduje się niewielka nyża, za którą szczelina zwęża się i rozdziela na dwa ciągi. Górny ciąg wznosi się dwoma prożkami o wysokości 0,7 i 0,4 m. Pomiędzy nimi znajduje się poziomy i wąski korytarzyk dalej przechodzący w niedostępną i ślepo zakończoną szczelinę. Ciąg dolny ma kontynuację za prożkiem o wysokości 0,9 m. Opadający z nim korytarzyk po niecałych 3 m zamienia się w niedostępną szczelinę[2].

Obiekt powstał w późnojurajskich wapieniach. Ma zwietrzałe i nieco rozmyte ściany, na których miejscami występują dziurki, niewielkie nacieki grzybkowe, skonsolidowane mleko wapienne i czarne, epigenetyczny naloty krzemionkowe. Schronisko ma własny klimat, różniący się nieco od klimatu w środowisku zewnętrznym. Jest w pełni widne, przewiewne i nieco wilgotne. Namulisko przy otworze składa się z wapiennego gruzu zmieszanego z glebą, w głębi z gruzu i gliny. Przed otworem bujnie rozwijają się drzewa, krzewy, rośliny zielne, bluszcz pospolity, paprocie, mchy i porosty. Mchy i glony docierają w schronisku aż na odległość 3 m od otworu. Ze zwierząt wewnątrz schroniska obserwowano pająki sieciarze jaskiniowe (Meta menardi), komary i ślimaki[2].

Schronisko było znane od dawna. W 2008 r. J. Nowak w spisie jaskiń Doliny Szklarki wymienia Szczelinę w Słonecznych Skałach I, podając jej lokalizację i długość 4,5 m[3]. Prawdopodobnie chodziło mu o schronisko obecnie opisane jako Szczelina w Słonecznych Skałach III. Dokumentację schroniska sporządziła Izabella Luty w lipcu 2014 r.[2]

  • Szczelina z otworem schroniska
    Szczelina z otworem schroniska
  • Wstępna nyża
    Wstępna nyża
  • Plan i przekrój obiektu
    Plan i przekrój obiektu

W odległość 5 m na północny zachód od Szczeliny w Słonecznych Skałach Trzeciej znajduje się Korytarz w Słonecznych Skałach[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2020-12-03].
  2. ↑ a b c d Izabella Luty, Szczelina w Słonecznych Skałach III [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2020-12-03].
  3. ↑ J. Nowak, Jaskinie Doliny Szklarki, Kraków: czasopismo Jaskinie, 2008, 51: 28-33
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szczelina_w_Słonecznych_Skałach_Trzecia&oldid=69830833”