Szczuroskoczek teksaski
| Dipodomys elator[1] | |
| Merriam, 1894[2] | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
szczuroskoczek teksaski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
 | |
Szczuroskoczek teksaski[4] (Dipodomys elator) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae). Występuje na terenie Stanów Zjednoczonych[3]. Liczebność gatunku osiąga około 1000 osobników[3]. Badania przeprowadzone w latach 80. i 90. XX wieku stwierdziły stopniowy spadek liczebności gryzonia.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Szczuroskoczek teksaski występuje w południowo-środkowych Stanach Zjednoczonych (północno-środkowy Teksas i przylegająca południowo-środkowa Oklahoma)[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1894 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Dipodomys elator[2]. Holotyp pochodził z Henrietty, w hrabstwie Clay, w Teksasie, w Stanach Zjednoczonych[6].
Na podstawie analiz sekwencji molekularnych D. elator należy do grupy gatunkowej phillipsii wraz z D. ornatus i D. phillipsii[5]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Dipodomys: gr. δίποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójnie”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; μυς mus, μυός muos „mysz”[7][8].
- elator: łac. ex „na zewnątrz, z”; lator „przynoszący”[9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 99–140 mm, długość ogona 161–205 mm, długość ucha 13 mm, długość tylnej stopy 46 mm; masa ciała 65–90 g[10]. W większości pomiarów czaszki samców są większe od czaszek samic[10]. Ogon stanowi 155% długości ciała[10].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje mieszane tereny porośnięte niskimi trawami lub bez roślinności. Istnieje powiązanie występowania szczuroskoczka teksaskiego oraz Prosopis glandulosa. Gryzonie te są głównie nocne, spędzają większość dnia ukryte w podziemnych norach. Żywią się nasionami, zielonymi częściami roślin i owadami. W norach gromadzą zapasy nasion. Szczuroskoczek teksaski jest dobrze przystosowany do suchych warunków, większość wody pobiera z pokarmem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dipodomys elator, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b C.H. Merriam. Preliminary descriptions of eleven new kangaroo rats of the genera Dipodomys and Perodipus. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 9, s. 109, 1894. (ang.).
- ↑ a b c R. Wahle, E. Roth & P. Horner, Dipodomys elator, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-08] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 216. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300–302. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Dipodomys elator. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-08].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 238, 1904. (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ F.B. Stangl, P.G. Christiansen & E.J. Galbraith. Abbreviated guide to pronunciation and etymology of scientific names for North American land mammals north of Mexico. „Occasional papers”. 154, s. 16, 1993. (ang.).
- ↑ a b c D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 224–225. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).