Szeszonk (książę)
Szeszonk (w języku akadyjskim Šusanqu, w transliteracji z pisma klinowego zapisywane mšu-sa-an-qu)[1] – egipski książę, najprawdopodobniej zięć lub szwagier asyryjskiego króla Sennacheryba (704-681 p.n.e.).
Wzmiankowany jest on w datowanym na 692 r. p.n.e. dokumencie prawnym pochodzącym z Niniwy, potwierdzającym zakup jednego z domów w tym mieście przez niejakiego Silli-Aszura, egipskiego skrybę[1][2]. W dokumencie Szeszonk występuje jako pierwszy, najważniejszy świadek transakcji i określany jest jako ḫatan šarri, co tłumaczyć można jako „powinowaty króla”[1][2]. Akadyjskie słowo ḫatānu oznacza ogólnie mężczyznę powiązanego małżeństwem z określoną rodziną i tłumaczone jest zazwyczaj – w zależności od kontekstu – jako „zięć” lub „szwagier”[3]. Szeszonk był więc powinowatym asyryjskiego króla, choć nie wiadomo czy jego małżonką była siostra, córka czy też jedna z dalszych krewnych Sennacheryba[2][4]. Z okresu o którym jest mowa znane nam są z imienia jedynie dwie asyryjskie księżniczki[4]. Jedną z nich była Ahat-abisza, siostra Sennacheryba, którą jej ojciec Sargon II (721-705 p.n.e.) wydał za mąż za Ambarisa, króla Tabal w Anatolii[4]. To czyni ją mało prawdopodobną kandydatką na żonę Szeszonka, chociaż istnieje możliwość, iż mogła powrócić do Asyrii po tym, jak w 713 r. p.n.e. jej mąż zbuntował się przeciw Sargonowi II[4]. Lepszą kandydatką wydaje się być Szadditu, córka Sennacheryba, która wzmiankowana jest w dokumencie prawnym z Niniwy pochodzącym z czasów panowania jej brata Asarhaddona (681–669 p.n.e.)[2][4].
Szeszonk przebywał najprawdopodobniej na asyryjskim dworze królewskim w Niniwie w roli królewskiego zakładnika[2]. Jego imię wskazuje, że pochodzić musiał z Egiptu, gdzie w pierwszych wiekach I tys. p.n.e. imię Szeszonk było dość rozpowszechnione nie tylko wśród egipskich książąt, ale i faraonów[1][2]. Uczeni przypuszczają, iż trafił on do Niniwy jako jeniec po bitwie pod Elteke (południowa Palestyna), gdzie w 701 r. p.n.e. starły się ze sobą wojska asyryjskie i egipskie[2]. W swych inskrypcjach Sennacheryb twierdzi, iż „w gorączce walki pochwycił żywcem woźniców rydwanów i synów egipskich królów, wraz z woźnicami rydwanów króla Meluhhy (tj. Nubii)”[2]. Szeszonk z dokumentu z 692 r. p.n.e. był najprawdopodobniej jednym z egipskich książąt, którzy dostali się wówczas do asyryjskiej niewoli[2]. Na dworze królewskim w Niniwie przebywać on mógł przez wiele lat[5]. Można przypuszczać, iż w tym czasie traktowano go z szacunkiem i respektem przynależnym osobie o jego pozycji[5]. Stała obecność Szeszonka w Niniwie gwarantowała proasyryjskie nastawienie jego rodziny, a on sam, poprzez małżeństwo z miejscową księżniczką, oficjalnie wiązał się z asyryjską rodziną królewską[5].
Nie wiadomo czy jest jakikolwiek związek pomiędzy Szeszonkiem z Niniwy a Szeszonkiem, królem Busiris (miasto w centralnej delcie Nilu), który – po podboju Egiptu przez Asarhaddona w 671 r. p.n.e. – miał być jednym z egipskich królów wyznaczonych przez asyryjskiego króla do zarządzania różnymi miastami w regionie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Radner, K., After Eltekeh: Royal Hostages ... , s. 472.
- ↑ a b c d e f g h i Royal marriage alliances and noble hostages. ucl.ac.uk. [dostęp 2019-11-08]. (ang.).
- ↑ hasło ḫatānu, w: The Assyrian Dictionary, tom 6 (Ḫ), The Oriental Institute, Chicago 1956, s. 148.
- ↑ a b c d e Radner, K., After Eltekeh: Royal Hostages ... , s. 473.
- ↑ a b c d Radner, K., After Eltekeh: Royal Hostages ... , s. 476.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Radner Karen, After Eltekeh: Royal Hostages from Egypt at the Assyrian Court, w: Baker H.D., Kaniuth K. i Otto A. (red.), Stories of long ago: Festschrift für Michael D. Roaf (Alter Orient und Altes Testament 397), Münster: Ugarit Verlag, 2012, s. 471-479.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- An Egyptian Scribe Buys a House in Nineveh (692-III-16). oracc.museum.upenn.edu. [dostęp 2019-11-08]. (ang.).