Szymon Gięty

Szymon Gięty

Kazimierz Wnuk

Pomnik Szymona Giętego
Data i miejsce urodzenia	1914 Warszawa
Data i miejsce śmierci	28 listopada 1998 Gorzów Wielkopolski
Zawód, zajęcie	Zbieracz surowców wtórnych, handlarz, rencista

Szymon Gięty (właśc. Kazimierz Wnuk; ur. 1914 w Warszawie, zm. 28 listopada 1998 w Gorzowie Wielkopolskim) – gorzowski kloszard, ekscentryk, znany w mieście ze swoich żartów, którymi rozbawiał mieszkańców.

Pseudonim

Szymon Gięty swoje przezwisko zawdzięczał Zdzisławowi Morawskiemu, który tak nazwał go, widząc, jak przykurczony, lecz pozytywnie nastawiony, pcha swój wózek.

Życiorys

Urodził się w 1914 roku w Warszawie. Uczęszczać miał tam do Technikum Ogrodniczego, a w wolnym czasie tworzyć kronikę oraz albumy zawierające ręcznie malowane ilustracje wiejskich kościołów i dworków (wszystko spłonęło wraz z jego domem rodzinnym w 1939 roku).

W czasie II wojny światowej wywieziony został do III Rzeszy na roboty przymusowe.

Bezpośrednio po wojnie pracował w różnych zawodach – był między innymi PGR-owskim księgowym oraz palaczem. Ostatecznie jednak wybrał życie kloszarda i po krótkim powrocie do Warszawy oraz tymczasowym pobycie w Baczynie i Siedlicach osiedlił się w Gorzowie Wielkopolskim, zajmując opuszczony garaż, położony przy ulicy Cegielnianej, blisko centrum. Zajmował się zbieraniem złomu, makulatury i szklanych butelek, czasami uprawiał drobny handel, a poza tym zajmował się rozbawianiem gorzowian na różne sposoby, przez co stał się jedną z najbardziej rozpoznawalnych i lubianych osób w mieście.

Do najbardziej znanych żartów Giętego należą jego uczestnictwa w pochodach pierwszomajowych, w trakcie których poruszał się z resztą defilujących prowadząc swój wózek wypełniony przypadkowymi przedmiotami, które znajdował, a także posiadanymi przez niego zwierzętami. W trakcie jednego z takich marszy występował przebrany za kosmonautę, odziany w strój własnoręcznie wykonany ze znalezionych lampek, lornetek i tym podobnych przedmiotów, natomiast w innym roku brał udział w pochodzie prowadząc przed sobą wykonany ze sztywnego kabla motocykl z żużlowcem i tabliczką z napisem „Niech żyje sport”. Niezadowolone władze próbowały powstrzymywać Szymona przed uczestnictwem w pochodach, przeganiając go z marszu lub wywożąc z miasta przed obchodami, jednakże działania te pozostawały bezskuteczne, ponieważ Szymon był w stanie wrócić na czas i ponownie włączyć się w kolumnę maszerujących ze swoim wózkiem, nawet jeśli tylko na zakończenie.

Innym rodzajem jego żartów było zapraszanie ludzi, żeby za drobną opłatą zobaczyli w jego namiocie jakieś nietypowe zwierzę, co nie brzmiało niewiarygodnie dla mieszkańców, ponieważ Gięty słynął z posiadania przeróżnych zwierząt, które nieraz pokazywał – na przestrzeni lat miał mieć kawkę, lisa, sowy, papugę, małpę, psy, koty, kuny, jastrzębia, wiewiórki, szczura, myszy i węża. W tym przypadku jednak za jednym razem oferował pokazanie małpki, co kończyło się tym, że nabrana osoba ujrzała swoje odbicie w lustrze, a za innym razem zaciekawieni gorzowianie mieli ujrzeć egzotyczne ptaki, ale w zamian za to widzieli tylko pomalowane przez Giętego wróble.

Szymon Gięty uchodził także za mistrza w toczeniu fajerki, co udowodnił na zawodach w 1996 roku, na których zajął pierwsze miejsce i ustanowił niepobity rekord w liczbie zrobionych kółek.

Zmarł 28 listopada 1998 roku w gorzowskim hospicjum św. Kamila. Pochowano go na cmentarzu komunalnym przy ulicy Żwirowej. Nagrobek ufundowali mu mieszkańcy.

Upamiętnienie

Na pamiątkę Szymona Giętego 1 maja 2004 roku odsłonięty został jego pomnik, położony w centrum Gorzowa. W ramach obchodów 750-lecia miasta wydano serię kart zatytułowanych „Z Szymonem po Gorzowie”, na których umieszczono rysunek pomnika na odwrotnej stronie.