Słonaczek

Słonaczek
	Artemia salina
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	skrzelonogi
Rząd	bezpancerzowce
Rodzina	Artemiidae
Rodzaj	Artemia
Gatunek	słonaczek
Synonimy
	Cancer salinus Linnaeus, 1758
	Cancer salinus Linnaeus, 1758
	Multimedia w Wikimedia Commons

Słonaczek, solowiec, kolczykowiec słonaczek, solankowiec (Artemia salina) – jajożyworodny, ciepłolubny skorupiak żyjący wyłącznie w wodach słonych. Występują liczne rasy geograficzne. Żyje w śródlądowych wodach słonych w strefie umiarkowanej i subtropikalnej (np. w limanach nad Morzem Czarnym^[2]). Ze względu na trudności z oznaczeniem gatunku, uważano, że masowo zamieszkuje również Wielkie Jezioro Słone, w stanie Utah, USA^[3], jednak jest to inny gatunek, tj. Artemia franciscana^[4]. Jest to gatunek wyjątkowo euryhalinowy, tolerujący wody o różnym zasoleniu. Żyje i rozwija się w wodach o zasoleniu od 0‰ do 200‰, nawet do 30%, gdzie inne zwierzęta nie mają zdolności bytowania^[5]. Jaja tego skorupiaka odporne są na przesuszenie. U tego gatunku występuje partenogeneza. Na skutek zahamowania podziałów redukcyjnych występują osobniki diploidalne, triploidalne, tetraploidalne, pentaploidalne, a nawet oktoploidalne. W zależności od stopnia zasolenia wykazuje duże modyfikacje budowy^[2] Morfologia odwłoka i widełek zmienia się u populacji występujących w wodach o różnym zasoleniu, widełki u form zasiedlających wody mniej słone są dłuższe, w wodach bardziej zasolonych są krótsze^[5].

Pozostałe informacje

Skorupiak ten uznawany jest za jadalny. W formie wysuszonej spożywany był przez Indian^[5]. W akwarystyce naupliusy solowca używa się jako pokarmu dla narybku.

Slonaczek żyje także w tzw. salinach, z których po odparowaniu wody uzyskuje się sól^[6].

Ten skorupiak jest jednym z głównych składników diety flaminga różowego, pośrednio odpowiedzialnym za różowe zabarwienie tego ptaka. Sam słonaczek nie ma wyraźnego zabarwienia co podnosi jego dostosowanie w kontekście zabezpieczenia przed zjedzeniem. Jednak po infekcji pasożytniczym tasiemcem Flamingolepis liguloides^[7] w jego ciele i funkcjonowaniu następują bardzo poważne zmiany:

zmiana zabarwienia ciała w wyniku gromadzenia karotenoidów;
gromadzenie się osobników w ławice dobrze widoczne sponad powierzchni wody;
zaniechanie rozmnażania;
wzmożone gromadzenie tłuszczu;

Celem tych zmian jest zjedzenie zainfekowanego tasiemcem słonaczka przez flaminga, w którym tasiemiec może zamknąć swój cykl życiowy. Grupy czerwonych słonaczków są łatwiejsze do wypatrzenia przez flamingi, a ich barwnik nie jest rozkładany przez metabolizm ptaka i kumuluje się w piórach.

Przypisy

↑ Artemia salina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Eugeniusz Grabda (red.), 1985. Zoologia, bezkręgowce, tom II, część pierwsza (wydanie drugie zmienione), PWN, Warszawa 1985, strona 179
↑ Artemia salina, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-27] (ang.).
↑ RafaelR. Campos-Ramos RafaelR. i inni, Mixture of parthenogenetic and zygogenetic brine shrimp ''Artemia'' (Branchiopoda: Anostraca) in commercial cyst lots from Great Salt Lake, UT, USA, „Journal of Experimental Marine Biology and Ecology”, 296, 2003, Elsevier Science, 2003, s. 243– 251, ISSN 0022-0981 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Czesław Jura "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy", Wyd PWN, 1997, str.438
↑ Henryk Kilka. Solowce – Artemia. „AQUA Magazyn”. Lipiec-wrzesień 1997. nr 15. s. 19 – 21.
↑ Marta I.,M.I., Sánchez Marta I.,M.I., i inni, High prevalence of cestodes in Artemia spp. throughout the annual cycle: relationship with abundance of avian final hosts., „Parasitology Research”, 112, 2013, s. 1913-1923 .

Bibliografia

Eugeniusz Grabda (red.), 1985. Zoologia, bezkręgowce, tom II, część pierwsza (wydanie drugie zmienione), PWN, Warszawa 1985,
Czesław Jura "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy", Wyd PWN, 1997,
Tomasz Wilanowski: Bezpancerzowce i tarczowce w akwarium (przedruk elektroniczny z "Akwarium" 3/88). [dostęp 2007-11-13].

[itis-1] Artemia salina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Grabda-2] Eugeniusz Grabda (red.), 1985. Zoologia, bezkręgowce, tom II, część pierwsza (wydanie drugie zmienione), PWN, Warszawa 1985, strona 179

[Artemia_salina_124_crustacean-3] Artemia salina, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-11-27] (ang.).

[Rafael_Campos_Ramos_Alejandro2003-s243-251-4] RafaelR. Campos-Ramos RafaelR. i inni, Mixture of parthenogenetic and zygogenetic brine shrimp ''Artemia'' (Branchiopoda: Anostraca) in commercial cyst lots from Great Salt Lake, UT, USA, „Journal of Experimental Marine Biology and Ecology”, 296, 2003, Elsevier Science, 2003, s. 243– 251, ISSN 0022-0981 [zarchiwizowane z adresu 2012-07-11] (ang.).

[Jura-5] Czesław Jura "Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy", Wyd PWN, 1997, str.438

[Solowce_Artemia-s19-21-6] Henryk Kilka. Solowce – Artemia. „AQUA Magazyn”. Lipiec-wrzesień 1997. nr 15. s. 19 – 21.

[Sánchez_Marta_I_et_al2013-s1913-1923-7] Marta I.,M.I., Sánchez Marta I.,M.I., i inni, High prevalence of cestodes in Artemia spp. throughout the annual cycle: relationship with abundance of avian final hosts., „Parasitology Research”, 112, 2013, s. 1913-1923 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]