Tablica liczb losowych

Przykładowa tabela liczb losowych

Tablica liczb losowych – tablica wypełniona liczbami losowymi. Obecnie wychodzą z użycia na rzecz komputerowych generatorów liczb losowych.

Historia

Pierwszą tablicę liczb losowych wydał w roku 1927 L. H. Tippett pod tytułem „Random Sampling Numbers”. Zawierała ona 41600 cyfr (od 0 do 9) pobranych z danych ze spisu powszechnego w Wielkiej Brytanii. Cyfry te uzyskano z liczb wyrażających powierzchnie parafii, po odrzuceniu dwóch pierwszych i dwóch ostatnich cyfr z każdej liczby.

W 1939 R. A. Fisher i F. Yates podali tablicę 15 000 cyfr losowych, uzyskaną przez wypisanie cyfr od 15. do 19. z pewnych 20-cyfrowych tablic logarytmicznych. W tym samym roku Kendall, Babington i Smith przedstawili tablicę 100 000 cyfr losowo uzyskanych za pomocą „elektrycznej ruletki”, czyli wirującego dysku z oznaczeniami cyfr $0,1,\dots ,9,$ obserwując w przypadkowych chwilach wybrany sektor ruletki.

Tablice liczb losowych miały ograniczoną długość i zawierały tylko jeden ciąg takich liczb. W celu przedłużenia ich żywotności (nie można było stale wykorzystywać tych samych liczb, bo to przeczyłoby idei losowości) opracowywano algorytmy wytwarzania ciągów losowych na podstawie tablic.

Przykład

Przykładowy algorytm dla tablic zawierających pięciocyfrowe liczby:

1. Wybrać losowo liczbę pięciocyfrową z tablicy.
2. Zredukować pierwszą cyfrę tej liczby modulo 2, tak zmodyfikowana liczba pięciocyfrowa wskaże numer wiersza w tablicy.
3. Zredukować dwucyfrową końcówkę tej liczby modulo 50. Tak otrzymana liczba dwucyfrowa wskaże numer kolumny w tablicy.
4. Rozpocząć ciąg losowy od wskazanej pozycji w tablicy.

Zobacz też

• metoda Monte Carlo

Bibliografia

• R. Zieliński, Generatory liczb losowych, WNT, Warszawa 1979.
• R. Wieczorkowski, R. Zieliński, Komputerowe generatory liczb losowych, WNT, Warszawa 1997.