Tadeusz Dmoszyński

Tadeusz Dmoszyński

podporucznik pilot rezerwy
Data i miejsce urodzenia	10 kwietnia 1903 Kamieńskie
Data i miejsce śmierci	23 listopada 1937 zbocze Mozgowicki Rit w górach Piryn
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Formacja	Lotnictwo Wojskowe II RP
Jednostki	63 eskadra towarzysząca
Późniejsza praca	pilot cywilny
Odznaczenia

Grób Tadeusza Dmoszyńskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Tadeusz Dmoszyński (ur. 10 kwietnia 1903 w Kamieńskiem, zm. 23 listopada 1937 na zboczu góry Mozgowicki Rit w górach Piryn) – polski pilot wojskowy i cywilny.

Życiorys

Ukończył gimnazjum oraz Szkołę Wawelberga i Rotwanda w Warszawie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego. Został awansowany do stopnia podporucznika lotnictwa. W czasie zamachu majowego w 1926 jako pilot transportował z Warszawy do Lwowa pocztę o charakterze specjalnym przeznaczoną dla gen. Władysława Sikorskiego. Po przeniesieniu do rezerwy od 1 stycznia 1929 był zatrudniony jako pilot cywilny w Polskich Liniach Lotniczych „LOT”. W 1930 jako oficer rezerwy przydzielony do 63 eskadry towarzyszącej (garnizon Lwów) odbywał ćwiczenia w tej jednostce. Wówczas 10 lipca 1930 na trasie ze Lwowa do Nowego Targu pilotował maszynę Lublin R.Xa, która uległa wypadkowi pod Frydmanem. Odniósł szereg obrażeń i był leczony w nowotarskim szpitalu. Po rekonwalescencji powrócił do pracy jako pilot w PLL „LOT”.

23 listopada 1937 poniósł śmierć w katastrofie lotniczej koło wsi Mozalowski Rit w górach Piryn na obszarze Bułgarii pilotując samolot Douglas DC-2-115D o numerze SP-ASJ. Samolot wykonywał lot z Salonik do Sofii na dłuższej trasie Ateny–Bukareszt. Po zaginięciu samolotu trwały jego poszukiwania. Do wskazania miejsca znalezienia szczątków maszyny przyczynił się inż. Stefan Ossowiecki. W sobotę 27 listopada 1937 ok. godz. 20 szczątki samolotu rozbitego na skałach górskich zostały odnalezione w pobliżu miejscowości Mozalowski Rit na wysokości 2600 m n.p.m.. W wypadku zginęli również mechanik pokładowy PLL „LOT” Ryszard Walentukiewicz i radiooperator PLL „LOT” Marian Winnik, którzy zostali pośmiertnie odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi, a także trzech pasażerów. Zwłoki ofiar katastrofy były transportowane do Polski od 9 grudnia 1937. Tadeusz Dmoszyński został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie 14 grudnia 1937 (kwatera 16C-2-1).

Jako pilot przeleciał ok. 950 tys. km. Był jednym z najbardziej doświadczonych pilotów tego przewoźnika i uważano go za jednego z najlepszych polskich pilotów. Od 1936 był żonaty.

W grudniu 1937 polska komisja techniczna wysłana na miejsce katastrofy stwierdziła, że przyczyną katastrofy było obmarznięcie samolotu po wejściu w strefę burzy na wysokości ok. 3300 m. w odległości ok. 20 km na płn.-zach. od miasta Petricz; samolot uderzył lewym skrzydłem w szczyt góry Mozgowicki Rit.

Ordery i odznaczenia

• Złoty Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 1937)
• Srebrny Krzyż Zasługi (27 kwietnia 1934)
• Polowa Odznaka Pilota
• Krzyż Kawalerski Orderu Świętego Aleksandra (Bułgaria, pośmiertnie, 1937)

Bibliografia

• Szczątki „Douglasa” znalezione!. „Głos Poranny”, s. 1, Nr 32 z 28 listopada 1937. 
• Jak znaleziono naszego „Douglasa”. „Polska Zachodnia”, s. 1, Nr 328 z 29 listopada 1937. 
• Polski „Douglas” uległ katastrofie. „Orędownik Wrzesiński”, s. 1, Nr 138 z 30 listopada 1937. 
• Tragiczna śmierć pasażerów. „Goniec Częstochowski”, s. 1–2, Nr 275 z 30 listopada 1937. 
• Pogrzeb tragicznie zmarłych w katastrofie lotniczej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 285 z 16 grudnia 1937. 
• Tadeusz Dmoszyński – profil na stronie Niebieska Eskadra. listakrzystka.pl. [dostęp 2015-10-30].
• Ze Lwowa do Frydmana Zapomniana katastrofa Lublina R. X a. podhaleregion.pl, 2013-07-06. [dostęp 2015-10-30].