Torpedowce typu Adler
| Kraj budowy | |
|---|---|
| Użytkownicy | |
| Stocznia | |
| Wejście do służby |
1886 |
| Wycofanie |
1911 |
| Zbudowane okręty |
2 |
| Okręty w służbie |
0 |
| Dane taktyczno-techniczne[1][2] | |
| Wyporność |
normalna: 95 ton |
| Długość |
41,2 metra |
| Szerokość |
4,2 metra |
| Zanurzenie |
1,7 metra |
| Napęd |
1 maszyna parowa, |
| Prędkość |
22 węzły |
| Załoga |
16 |
| Uzbrojenie | |
Torpedowce typu Adler – austro-węgierskie torpedowce z końca XIX wieku. W 1884 roku w brytyjskiej stoczni Yarrow w Poplar zbudowano dwa okręty tego typu. Jednostki weszły w skład Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1886 roku. W 1910 roku nazwę jednostek zmieniono na oznaczenia numeryczne 41 i 42. Okręty wycofano ze służby w 1911 roku, a następnie zostały złomowane.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Dwa torpedowce typu Adler zostały zamówione przez rząd Austro-Węgier w Wielkiej Brytanii. Oryginalny projekt został wykorzystany później przy budowie brytyjskiego torpedowca HMS TB 80[1].
Oba okręty zbudowane zostały w stoczni Yarrow w Poplar (pod numerami stoczniowymi 693 i 694)[1][3]. Stępki torpedowców położono w 1884 roku, a w grudniu tego roku zostały zwodowane[1][2][a]. W 1885 roku jednostki rozpoczęły próby morskie, na których osiągnęły prędkość ponad 23 węzły[4].
| Okręt | Stocznia | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby | Los |
|---|---|---|---|---|---|
| „Adler” (Tb 41) | Yarrow | 1884 | grudzień 1884 | 1886 | wycofane w 1911, złomowane |
| „Falke” (Tb 42) |
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
Okręty były niewielkimi torpedowcami o długości całkowitej 41,2 metra, szerokości 4,2 metra i zanurzeniu 1,7 metra[1][2]. Wyporność normalna wynosiła 95 ton, zaś pełna 100 ton[1][2]. Okręty napędzane były przez maszynę parową o mocy 1300 KM, do której parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe[1][2][b]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 22 węzły[1][2]. Jednostki zabierały zapas 28 ton węgla[3][5].
Okręty wyposażone były w dwie dziobowe wyrzutnie torped kalibru 356 mm[1][2]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa pojedyncze działka kalibru 37 mm SFK L/23 Hotchkiss[1][2].
Załoga pojedynczego okrętu składała się z 16 osób[2][3].
Służba[edytuj | edytuj kod]
SMS „Adler” i SMS „Falke” zostały wcielone do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine w 1886 roku[1]. W 1890 roku w marynarce austro-węgierskiej wprowadzono podział torpedowców na klasy, w wyniku którego obie jednostki zostały przyporządkowane do I klasy[5][6]. W 1899 roku obie jednostki poddano remontowi i przebudowie[7]. Od 1905 roku oba okręty używano jako portowe łodzie strażnicze[7]. W 1910 roku na podstawie zarządzenia o normalizacji nazw torpedowce typu Adler utraciły swe nazwy, zastąpione numerami 41 i 42 (SM Tb 41 i SM Tb 42)[1]. Okręty wycofano ze służby w 1911 roku, a następnie zostały złomowane[2][7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Brassey 1894 ↓, s. 343 podaje, że okręty zwodowano w 1885 roku, zaś Brassey 1905 ↓, s. 321, że nastąpiło to w 1886 roku.
- ↑ Brassey 1894 ↓, s. 343 podaje, że moc siłowni wynosiła 1250 KM, zaś Brassey 1905 ↓, s. 321, że 900 KM.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). New York: Mayflower Books Inc., 1979. ISBN 0-8317-0302-4. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: ADLER torpedo boats (1886). Navypedia. [dostęp 2024-04-18]. (ang.).
- Andrzej Samek: Flota, której już nie ma. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowkiej, 2012. ISBN 978-83-7242-678-9.
- The Naval Annual, 1894. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1894. (ang.).
- The Naval Annual, 1905. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
