Toruński Zakład Chromolitograficzny

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Toruński Zakład Chromolitograficzny
Ilustracja
Widok współczesny, 2019 rok
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Siedziba

Toruń

Adres

ul. Bażyńskich

Data założenia

1922

Data likwidacji

1951

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Toruński Zakład Chromolitograficzny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Toruński Zakład Chromolitograficzny”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Toruński Zakład Chromolitograficzny”
Ziemia53°01′16″N 18°37′15″E/53,021111 18,620833

Toruński Zakład Chromolitograficzny – dawna drukarnia, która znajdowała się w Toruniu, przy ulicy Bażyńskich, w sąsiedztwie Szpitala Diakonisek (obecnie Specjalistyczny Szpital Miejski im. Mikołaja Kopernika). Podczas II wojny światowej znajdował się tu obóz przesiedleńczy.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pomnik upamiętniający ofiary tzw. Szmalcówki przed Urzędem Miasta Torunia przy ulicy Grudziądzkiej 126 b

Drukarnię Edwarda Stefanowicza wybudowano w 1922 roku. Składała się ona z hali fabrycznej i części mieszkalnej, a całość kompleksu otoczona była parkiem[potrzebny przypis]. W lipcu 1941 roku Niemcy wybudowali założyli w budynku filię obozu przesiedleńczego, tzw. Szmalcówki[1][2]. Przetrzymywano w nim na betonowej podłodze w hali zakładowej m.in. chorych więźniów, zaś w części mieszkalnej drukarni został urządzony lazaret/szpital obozowy. Zamknięto go na początku lipca 1943 roku. W obozie w wyniku chorób i ciężkich warunków bytowania zmarło 156 osób, w tym 43 dzieci poniżej 5 roku życia. W 1945 roku obiekt przejął przedwojenny jego właściciel, urządzając w nim zakład papierniczo-introligatorski, lecz w 1951 roku został on znacjonalizowany. Na początku lat 60. XX w., w wyniku rozbudowy miasta, drukarnię rozebrano, a w jej miejsce w latach 70. wybudowano przychodnię i aptekę[potrzebny przypis].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mokre. turystyka.torun.pl. [dostęp 2022-07-10].
  2. Mateusz Bąk: Hitlerowska okupacja Torunia – 10 faktów z okresu II wojny światowej. chillitorun.pl, 2016-09-01. [dostęp 2022-07-10].