Towarzystwo afrykańskie (Kraków)
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Data założenia |
1890 |
| Zakończenie działalności |
1897 |
| Rodzaj stowarzyszenia |
katolickie |
Towarzystwo afrykańskie – stowarzyszenie katolickie działające w Krakowie w latach 1890–1897.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Biskup Algierii i prymas Afryki Charles Lavigerie zaapelował o wsparcie w celu zwalczania niewolnictwa na tym kontynencie. Odpowiedzią było powstawanie Towarzystw afrykańskich. Większość z nich zajmowała się gromadzeniem pieniędzy na cele misyjne, ale niektóre jak np. belgijskie wysyłały zbrojne wyprawy do Afryki. Pierwsze Towarzystwa powstały w 1888 roku. Do najstarszych należały: belgijskie, francuskie i niemieckie. Rok później powstało w Rzymie Towarzystwo włoskie z filiami w Palermo, Mediolanie i Neapolu. Na terenie Austro-Węgier powstało 5 samodzielnych towarzystw. W lutym 1889 roku powstały towarzystwa w Mikulovie na Morawach, w Salzburgu, w marcu w Krakowie, w grudniu w Ołomuńcu, a w 1890 roku w St. Pölten[1].
Pełna nazwa krakowskiego towarzystwa brzmiała: Towarzystwo przeciw niewoli w Afryce. Założycielką była Maria Teresa Ledóchowska[2]. W ciągu 9 miesięcy istnienia towarzystwo zebrało 700 złotych[3]. Prezydentką była hrabina Maria Broel-Plater, a moderatorem o. Stanisław Załęski. Stowarzyszenie powstało na wzór wiedeńskiego, które wydawało pismo „Echo aus Africa”[4]. Wydawcą polskiej wersji pisma noszącego tytuł „Echo z Afryki” była Ledóchowska posługująca się pseudonimem Aleksander Halka[2]. Pismo zaczęło wychodzić w 1893 roku w Krakowie[5]. Aby zostać członkiem stowarzyszenia należało wpłacać rocznie co najmniej 50 centów, a z prenumeratą pisma „Echo z Afryki” składka wynosiła 1 zł[6]. Na początku 1893 roku Towarzystwo miało filie w Rzeszowie, Tarnopolu i Czerniowcach[7]. W lutym 1894 za zgodą miejscowego biskupa powstała filia we Lwowie. Kierownikiem duchownym został o. Budowanie, prezydentką Zofia Matkowska, kasjerką Leonia Chamiec, a wśród członków znalazły się: arcyksiężna Blanca, hr. Cecylia Badeni, hr. Mniszech-Borkowska i hr. Maria Fredro[6].
W marcu 1897 roku podczas spotkania z udziałem Marii Ledóchowskiej podjęto decyzję o rozwiązaniu Towarzystwa afrykańskiego. Członkowie wpisali się do Sodalicji św. Piotra Klawera[8], która również przejęła zgromadzone fundusze[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pogląd na teraźniejszy stan sprawy zniesienia niewolnictwa w Afryce, „Echo z Afryki” (2), 1893, s. 14–19.
- ↑ a b Maria Teresa Ledóchowska – wzór pracy misyjnej – Wydarzenia – Komisja Episkopatu Polski ds. Misji [online], Maria Teresa Ledóchowska – wzór pracy misyjnej – Wydarzenia – Komisja Episkopatu Polski ds. Misji [dostęp 2021-08-15].
- ↑ Towarzystwo afrykańskie, „Kurier Lwowski” (31), anno.onb.ac.at, 31 stycznia 1890, s. 4 [dostęp 2021-08-15].
- ↑ Afrykanki polskie, „Kurier Lwowski” (140), anno.onb.ac.at, 21 maja 1890, s. 3 [dostęp 2021-08-15].
- ↑ Afrykanizm świętoszków krakowskich, „Kurier Lwowski” (19), anno.onb.ac.at, 19 stycznia 1893, s. 1 [dostęp 2021-08-15].
- ↑ a b Kronika kościelna, „Gazeta Kościelna” (10), 8 marca 1894, s. 97.
- ↑ Działanie Towarzystw afrykańskich, „Echo z Afryki” (2), 1893, s. 19–20.
- ↑ Filia krakowska, „Echo z Afryki” (3), 1897, s. 32.
- ↑ Afrykanki krakowskie, „Dziennik Krakowski” (375), anno.onb.ac.at, 2 kwietnia 1897, s. 5 [dostęp 2021-08-15].