Tęgosterzyk większy
Deconychura longicauda[1] | |||
(von Pelzeln, 1868) | |||
Tęgosterzyk większy (stan Amazonas, Brazylia) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
Deconychura | ||
Gatunek |
tęgosterzyk większy | ||
Synonimy | |||
| |||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
Zasięg występowania | |||
Tęgosterzyk większy[3] (Deconychura longicauda) – gatunek ptaka z rodziny tęgosterowatych (Dendrocolaptidae), zamieszkujący Amerykę Południową i Centralną.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson po raz pierwszy opisany przez von Pelzelna pod nazwą Dendrocincla longicauda[4]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Borba, Marabitanas w Barra do Rio Negro[4], co według autorów Handbook of the Birds of the World oznacza Manaus w Brazylii[5]. Do tego rodzaju dawniej zaliczano również tęgosterzyka mniejszego[6]. Według klasyfikacji przyjętej w The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World oraz przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny, Deconychura to rodzaj monotypowy, a tęgosterzyk mniejszy przynależy do Certhiasomus[7][3].
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia siedem podgatunków D. longicauda[8]. Autorzy Handbook of the Birds of the World Alive wydzielają wszystkie te podgatunki, poza nominatywnym, do dwóch osobnych gatunków: D. typica (tęgosterzyk plamisty) i D. pallida (tęgosterzyk amazoński)[5]; takie ujęcie systematyczne od 2016 roku stosuje też IUCN[2][9][10].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Tęgosterzyk większy występuje w zależności od podgatunku[8]:
- D. longicauda typica – tęgosterzyk plamisty[3] – Kostaryka i zachodnia Panama.
- D. longicauda darienensis – wschodnia Panama.
- D. longicauda minor – północna Kolumbia.
- D. longicauda longicauda – tęgosterzyk większy[3] – region Gujana i północna Brazylia.
- D. longicauda connectens – wschodnia Kolumbia i południowa Wenezuela do wschodniego Ekwadoru, wschodniego Peru i północno-zachodniej Brazylii.
- D. longicauda pallida – tęgosterzyk amazoński[3] – południowo-wschodnie Peru, północna Boliwia i południowo-zachodnia Brazylia.
- D. longicauda zimmeri – środkowa Brazylia.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Mały ptak o długości ciała 17–18 cm w Panamie i 19–22 cm w Ameryce Południowej. Masa ciała w Kostaryce i Panamie 19–26 g, w południowej Wenezueli i Surinamie 25–28 g, a w Manaus średnio 29 g[5].
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) dzieli ten takson na trzy gatunki i klasyfikuje je następująco:
- tęgosterzyk większy – Deconychura longicauda – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); trend liczebności uznawany za spadkowy[2].
- tęgosterzyk plamisty – Deconychura typica – gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern); trend liczebności uznawany za spadkowy[9].
- tęgosterzyk amazoński – Deconychura pallida – gatunek bliski zagrożenia (NT, Near Threatened); trend liczebności uznawany za spadkowy[10].
Przed podziałem gatunek opisywany był jako rzadki[2][10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Deconychura longicauda, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d BirdLife International, Deconychura longicauda, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).
- ↑ a b c d e Systematyka i nazwy polskie za: Paweł Mielczarek, Marek Kuziemko: Podrodzina: Sittasominae Ridgway, 1911 - kowale (wersja: 2021-01-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-09].
- ↑ a b A. v. Pelzen: Zur Ornithologie Brasiliens : Resultate von Johann Natterers Reisen in den Jahren 1817 bis 1835. Wiedeń: A. Pichler's Witwe & Sohn, 1868, s. 42, 60. (niem.).
- ↑ a b c C. A. Marantz, A. Aleixo, L. R. Bevier, M. A. Patten: Long-tailed Woodcreeper (Deconychura longicauda). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2019-12-30]. (ang.).
- ↑ J. del Hoyo, A. Elliot, D.A. Christie: Handbook of the Birds of the World. T. 8. Broadbills to Tapaculos. Lynx Edicions, 2003, s. 405. ISBN 84-87334-50-4.
- ↑ Elizabeth Derryberry, Santiago Claramunt, R. Terry Chesser, Alexandre Aleixo, Joel Cracraft, Robert G. Moyle, Robb T. Brumfield. Certhiasomus, a new genus of woodcreeper (Aves: Passeriformes: Dendrocolaptidae). „Zootaxa”. 2416, s. 44-50, 2010. (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ovenbirds, woodcreepers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-09]. (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Deconychura typica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).
- ↑ a b c BirdLife International, Deconychura pallida, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2020-3 [dostęp 2021-03-09] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).