Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie
Stare Miasto
Ilustracja
Ulica Szeroki Dunaj, widok w kierunku południowym
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Przebieg
ul. Wąski Dunaj
ul. Rycerska
Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie”
Ziemia52°14′59,0″N 21°00′37,0″E/52,249722 21,010278
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Szeroki Dunaj – ulica na Starym Mieście w Warszawie. Ma postać niewielkiego placu, znajdującego się między ul. Wąski Dunaj a murami obronnymi.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Od XV wieku wraz z ulicą Wąski Dunaj, Szeroki Dunaj występował pod jedną wspólną nazwą Dunaj, pochodzącą od nazwy strumienia, który miał tutaj swoje źródło[1].

Od roku 1631 na Szerokim Dunaju sprzedawano śledzie i inne ryby solone (rybami świeżymi wolno było handlować tylko przekupkom na Rynku Starego Miasta)[2]. Po stronie wschodniej znajdowały się kramy szewców[2]. W roku 1632 północną stronę Szerokiego Dunaju zabudowano jatkami rzeźniczymi przylegającymi do murów obronnych przy bramie Rzeźniczej. W późniejszym okresie jatki zostały zastąpione kamienicami. Zabudowę wschodniej strony placu tworzyły kamienice będące tylną zabudową działek wytyczonych przy ulicy Nowomiejskiej, strony zachodniej – kamienice wybudowane na stosunkowo długich działkach ciągnących się ku murom obronnym Starej Warszawy.

W 1933 istniejąc na placu targowisko zostało zlikwidowane[3]. W latach 1937–1938 podczas odsłaniania murów obronnych rozebrano część zabudowy pierzei północnej[4].

Zabudowa ulicy została zniszczona w roku 1944 – kamienice zachowały jedynie piwnice i fragmenty fasad. Podczas odbudowy w latach 1955–1963 wszystkie domy zrekonstruowano. Zrezygnowano jednak z odbudowy przylegającego niegdyś do muru obronnego domu numer 12.

Ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

  • Relikty Bramy Rzeźniczej wraz z przejściem na międzymurze.
  • Dom numer 2 był siedzibą cechu szewskiego. Kamienica została odbudowana w 1954[5]. Obecnie znajduje się tu Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych (ul. Wąski Dunaj 10).
  • Dom numer 5 należał do bohatera insurekcji warszawskiej Jana Kilińskiego[4]. Na budynku znajduje się upamiętniająca go tablica, wmurowana w 1961 w miejsce tablicy umieszczonej tam w 1916[6].
  • Dom numer 13, ostatnia z odbudowanych kamienic w 1956, tzw. Dom Kata. Od lat 60. XX wieku mieści się tam Cech Rzemiosł Różnych[5].
  • Od 1970 w północnej części Szerokiego Dunaju stoi XIX-wieczna żeliwna studnia upamiętniająca źródło, skąd brał początek płynący tam niegdyś potok[5].

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

  • Na ścianie kamienicy przy ul. Wąski Dunaj 10 (od strony Szerokiego Dunaju) w 2008 umieszczono tablicę upamiętniającą Aleksandra Czamera (wł. Alexandra Chalmersa) – Szkota, kilkukrotnego burmistrza Starej Warszawy.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

  • Targ na Szerokim Dunaju przed II wojną światową
    Targ na Szerokim Dunaju przed II wojną światową
  • Ulica przed 1939, widoczna kamieniczka nr 12, które nie została odbudowana po 1945
    Ulica przed 1939, widoczna kamieniczka nr 12, które nie została odbudowana po 1945
  • Ulica Szeroki Dunaj, widok w kierunku murów obronnych (2020)
    Ulica Szeroki Dunaj, widok w kierunku murów obronnych (2020)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 205.
  2. ↑ a b Andrzej Kersten: Warszawa kazimierzowska 1648–1668. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971, s. 87.
  3. ↑ Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939, s. 58.
  4. ↑ a b Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 206.
  5. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 833. ISBN 83-01-08836-2.
  6. ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 296–297. ISBN 83-912463-4-5.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Szeroki_Dunaj_w_Warszawie&oldid=72856552”