Unica Zürn
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
surrealizm |
Ważne dzieła | |
|
Unica Zürn (ur. 6 lipca 1916 w Berlinie, zm. 19 października 1970 w Paryżu) – niemiecka pisarka i rysowniczka.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W roku 1933 ukończyła studia handlowe w Berlinie i rozpoczęła pracę jako stenotypistka, a następnie w latach 1936–1942 pracowała jako scenarzystka i autorka filmów reklamowych. W 1942 roku wyszła za mąż za Ericha Laupenmühlena, małżeństwo to rozpadło się po siedmiu latach, gdy porzuciła męża i dwójkę dzieci. Swoją karierę pisarską rozpoczęła po II wojnie światowej. W tym okresie jej twórczości powstały głównie krótkie opowiadania i słuchowiska radiowe. Uczestniczyła w życiu artystycznym Berlina. W 1953 roku artystka spotkała w Berlinie Hansa Bellmera. W tym samym roku została jego partnerką i modelką, razem przeprowadzili się do Paryża. Artystka poznała tam grupę surrealistów i zaczęła tworzyć rysunki. Wkrótce została zorganizowana wystawa jej prac w galerii Le Soleil dans la tête. Była przyjaciółką m.in. Mana Raya i Maxa Ernsta. Około roku 1957 zaczęła chorować na depresję i schizofrenię. Została hospitalizowana w klinice Wittenau. Po tym pobycie nastąpiły kolejne, w szpitalu Sainte-Anne w Paryżu (wrzesień 1961), w La Rochelle, Maison-Blanche w Neuilly-sur-Marne (1966, 1969 i 1970). Choroba znacznie wpłynęła na twórczość artystki np.: w powieści „Człowiek Jaśmin” (powieść ta we Francji doczekała się obszernego opracowania – psychoanalizy lacanowskiej – przeprowadzonej przez psychopatologa Jeana Claude’a Marceau), gdzie artystka analizowała własny stan psychiczny.
W 1959 roku uczestniczyła w międzynarodowej wystawie surrealizmu w galerii Daniel Cordier w Paryżu. Fotografie Bellmera ukazujące nagą i związaną Unicę ozdobiły okładkę przeglądu „Surrealizm”.
Hospitalizacja artystki nie dała efektów. W 1970 roku jej stan był krytyczny. Nie mogła już ani pisać ani rysować. Uzyskała pozwolenie na opuszczenie kliniki. 19 października 1970 w wyniku choroby artystka popełniła samobójstwo, skacząc z okna apartamentu Bellmera.
Twórczość pisarska
[edytuj | edytuj kod]- Hexentexte [Tekst wiedźm] (1954)
- Der Mann im Jasmin [Pan Jaśmin] (1965)
- Wakacje w Białym Domu
- Spotkanie z Hansem Bellmerem
- Crécy (dzienniki)
- Książka czytanek dla dzieci
- Dunkler Frühling [Ciemna wiosna] (1970)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- „Mroczna Unica”, Olga Donigiewicz.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- ISNI: 0000000121266543
- VIAF: 32008251
- ULAN: 500077581
- LCCN: n90614115
- GND: 118928686
- NDL: 00461937
- LIBRIS: 0xbflljj48t3d7w
- BnF: 12017899f
- SUDOC: 028318455
- BNE: XX1166049
- NTA: 073136107
- BIBSYS: 90853478
- CiNii: DA00530321
- Open Library: OL66223A
- PLWABN: 9812644576105606
- NUKAT: n98097054
- J9U: 987007513577205171
- PTBNP: 1012468
- CANTIC: a10180849
- LIH: LNB:uiq;=CZ