Upadek (medycyna)
Upadek – nagła, niezamierzona i nieprzymuszona zmiana pozycji ciała polegająca na stracie równowagi w trakcie chodzenia, biegania lub innych czynności, skutkująca stycznością z podłożem (np. podłogą, chodnikiem lub glebą) innymi częściami ciała niż stopy[1][2][3][4].
Według definicji WHO do upadków nie zalicza się samouszkodzeń, spadnięć ze zwierząt, z płonących budynków, pojazdów i maszyn oraz wpadnięć do wody[5].
Przyczyną upadku może być nierówność podłoża, niedostateczne oświetlenie, niedostosowanie mieszkania (przyczyny zewnętrzne[5]), schorzenie somatyczne (np. omdlenie w cukrzycy), niepełnosprawność, czy zaburzenie koordynacji wzrokowo-ruchowej (przyczyny wewnętrzne[5]). Upadek może stanowić skutek uboczny w procesie zażywania niektórych leków lub być skutkiem deficytu poznawczego w chorobach neurologicznych albo neurodegeneracyjnych. Upadek może być przyczyną niesprawności funkcjonalnej, a tym samym pogorszenia jakości życia[6]. Problem upadków dotyka w zwiększonej mierze osoby starsze. Na co najmniej jeden upadek w roku narażona jest średnio co trzecia osoba w wieku powyżej 65 lat. W 50% upadków u seniorów skutkują one urazami prowadzącymi do pobytu w szpitalu, ograniczeniem sprawności fizycznej, a nawet zgonem. Upadek może się łączyć z utratą przytomności[7].
U osób starszych upadek może być przyczyną wystąpienia zespołu poupadkowego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Agnieszka Neumann-Podczaska, Wielolekowość jako przyczyna upadków w starości, w: Stop urazom i wypadkom wśród seniorów, Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej "Hospicjum Domowe", Poznań, 2017, s.9, ISBN 978-839455973-1
- ↑ a b Katarzyna Wieczorowska-Tobis, Zespół poupadkowy, w: Stop urazom i wypadkom wśród seniorów, Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej "Hospicjum Domowe", Poznań, 2017, s.6, ISBN 978-839455973-1
- ↑ Marta Lewandowicz, Żywienie jako czynnik zmniejszający ryzyko upadków, w: Stop urazom i wypadkom wśród seniorów, Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej "Hospicjum Domowe", Poznań, 2017, s.30, ISBN 978-839455973-1
- ↑ Słownik Języka Polskiego PWN, Upadek
- ↑ a b c Anna Edbom-Kolarz, Jerzy T. Marcinkowski, Upadki osób starszych – przyczyny, następstwa, profilaktyka, w: Hygiea Public Health, nr 46(3)/2011, s.313
- ↑ Beata Kaczmarek, Upadki jako objaw różnicujący w przebiegu otępień i innych zaburzeń psychicznych. Perspektywa psychologiczna, w: Stop urazom i wypadkom wśród seniorów, Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej "Hospicjum Domowe", Poznań, 2017, s.13, ISBN 978-839455973-1
- ↑ Joanna Przybecka, Jak postępować w razie upadku - wskazania praktyczne, w: Stop urazom i wypadkom wśród seniorów, Wielkopolskie Stowarzyszenie Wolontariuszy Opieki Paliatywnej "Hospicjum Domowe", Poznań, 2017, s.23, ISBN 978-839455973-1
