Włosopuklerznik

Włosopuklerznik
	Chaetophractus
	Fitzinger, 1871
	; Przedstawiciel rodzaju – włosopuklerznik kosmaty (Ch. villosus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	pancernikowce
Rodzina	Chlamyphoridae
Podrodzina	puklerzniki
Rodzaj	włosopuklerznik
	Typ nomenklatoryczny
	Loricatus villosus Desmarest, 1804
Synonimy
	Dasyphractus Fitzinger, 1871; Choetophractus Trouessart, 1898;
	Dasyphractus Fitzinger, 1871; Choetophractus Trouessart, 1898;
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Włosopuklerznik^[4] (Chaetophractus) – rodzaj ssaków z podrodziny puklerzników (Euphractinae) w obrębie rodziny Chlamyphoridae.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[5]^[6]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 200–400 mm, długość ogona 80–150 mm, długość ucha 26–32 mm, długość tylnej stopy 42–72 mm; masa ciała 0,6–5 kg^[7]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1871 roku austriacki zoolog Leopold Fitzinger na łamach Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe^[1]. Fitzinger nie wskazał gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1928 roku argentyński zoolog José Yepes na typ nomenklatoryczny wyznaczył włosopuklerznika kosmatego (Ch. villosus)^[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Chaetophractus (Choetophractus): gr. χαιτη khaitē „długie, opadające włosy”; φρακτος phraktos „chroniony, zabezpieczony”, od φρασσω phrassō „wzmocnić”^[10].
Dasyphractus: gr. δασυς dasus „włochaty, kosmaty”; φρακτος phraktos „chroniony, zabezpieczony”, od φρασσω phrassō „wzmocnić”^[11]. Gatunek typowy: Cryptophractus brevirostris Fitzinger, 1871 (= Dasypus vellerosus J.E. Gray, 1865).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]^[8]^[5]^[4]:

Chaetophractus vellerosus (J.E. Gray, 1865) – włosopuklerznik wrzaskliwy
Chaetophractus villosus (Desmarest, 1804) – włosopuklerznik kosmaty

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Chaetophractus Fitzinger, 1871.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Fitzinger 1871 ↓, s. 268.
↑ Fitzinger 1871 ↓, s. 264.
↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 2. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1898, s. 1146. (łac.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 25. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 122. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chaetophractus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].
↑ ^a ^b M. Superina & A. Abba: Family Chlamyphoridae (Chlamyphorid Armadillos). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 67–68. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 80. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ J. Yepes. Los «Edentata» argentinos. Sistemática y distribución. „Revista de la Universidad de Buenos Aires”. 2^a serie. 1, s. 34, 1928. (hiszp.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 178.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 217.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-26]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

L.J.F.J. Fitzinger. Die natürliche Familie der Gürtelthiere (Dasypodes). I. Abtheilung. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 64 (1), s. 209–276, 1871. (niem.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[3] Niepoprawna późniejsza pisownia Chaetophractus Fitzinger, 1871.

[CITEREFFitzinger1871[https://www.biodiversitylibrary.org/page/34496692_268]-1] Fitzinger 1871 ↓, s. 268.

[CITEREFFitzinger1871[https://www.biodiversitylibrary.org/page/34496688_264]-2] Fitzinger 1871 ↓, s. 264.

[tro-4] É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 2. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1898, s. 1146. (łac.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 25. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 122. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chaetophractus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-30].

[Superina&Abba-8] M. Superina & A. Abba: Family Chlamyphoridae (Chlamyphorid Armadillos). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 67–68. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).

[amw-9] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 80. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[yep-10] J. Yepes. Los «Edentata» argentinos. Sistemática y distribución. „Revista de la Universidad de Buenos Aires”. 2^a serie. 1, s. 34, 1928. (hiszp.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791925_178]-11] Palmer 1904 ↓, s. 178.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791964_217]-12] Palmer 1904 ↓, s. 217.

[mdd-13] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-26]. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]