Węgle kopalne

Węgle kopalne – skały osadowe powstałe w wyniku gromadzenia się i późniejszego przeobrażenia szczątków roślinnych. Złożone są z szeregu związków organicznych oraz mineralnych składników nieorganicznych i wody. Zawierają pierwiastki: węgiel, tlen, wodór, azot i siarkę. Mogą w nich występować także pewne ilości pierwiastków rzadkich, np. arsen, uran czy german.

Elementarny składnik węgla kopalnego to macerał. Powstaje on w wyniku uwęglenia materiału roślinnego. Przykłady macerałów to: kutynit, sporynit, telinit, witryn. Rodzaj macerału ma istotny wpływ na własności węgla.

Gatunki węgla kopalnego

Wyróżnia się kilka gatunków węgli kopalnych, w zależności od zawartości węgla jako pierwiastka:

torf (<60%)
węgiel brunatny (60−75%)
węgiel kamienny (75−90%)
antracyt (90−97%)
szungit (97−99%)

Odmiany petrograficzne

Węgiel kamienny może zawierać różne składniki (litotypy, czyli odmiany petrograficzne):

fuzyn: węgiel włóknisty o barwie ciemnoszarej lub czarnej – występuje w postaci cienkich pasemek czasem soczewek; brudzi palce. Głównym jego składnikiem (mikrolitotypem) jest fuzyt.
duryn: węgiel matowy – odznacza się dużą twardością. Głównym jego składnikiem jest duryt.
witryn: węgiel błyszczący. Głównym jego składnikiem jest witryt.
klaryn: węgiel półbłyszczący. Głównym jego składnikiem jest klaryt.

Podział węgla ze względu na pochodzenie

Węgle kopalne dzieli się na 3 grupy, w zależności od rodzaju materii roślinnej, z której powstały:

węgle humusowe (humulity), utworzone ze szczątków flory lądowej, są one najbardziej rozpowszechnione i najważniejsze pod względem gospodarczym,
węgle sapropelowe (sapropelity), utworzone ze szczątków flory wodnej, występują w znacznie mniejszej ilości niż węgle humusowe, zazwyczaj jako cienkie ławice lub soczewki w ich obrębie,
węgle liptobiolitowe (liptobiolity), powstają z nagromadzenia żywiczno-woskowych składników roślin.

Przeróbka węgla

Zgazowanie → Gaz generatorowy
- wodny
- powietrzno-wodny
- powietrzny
Odgazowanie (gazownictwo, koksownictwo, wytlewanie)
- Gaz węglowy
- Benzol
- Siarczan amonu
- Smoła
- Koks
Uwodornianie
- Benzyna
- Oleje
  - Diesla
  - opałowe
  - smarne

Bibliografia

Encyklopedia powszechna PWN, Tom 4. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 687.
Węgiel kamienny. [dostęp 2011-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-01)]. (pol.).