Wagony Świdnica
50°49′52″N 16°30′51″E/50,831111 16,514167| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Adres |
58-100 Świdnica |
| Data założenia |
1923 |
| Forma prawna | |
| Udziałowcy |
Greenbrier Europe B.V. |
| Nr KRS | |
| Zatrudnienie |
480 osób (1924), 650 (1929), 500 (1933), 1.225 (1940), 1.111 (1950), 1.178 (1952), 1.629 (1961), 2.394 (1971), 2.042 (1980), 1.516 (1987), 880+130 (2011), 948+300 (2015) |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 50°49′52″N 16°30′51″E/50,831111 16,514167
| |
Wagony Świdnica, dawniej Fabryka Wagonów Świdnica – zakład przemysłowy w Świdnicy, specjalizujący się w produkcji i naprawie wagonów kolejowych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Plany[edytuj | edytuj kod]
W XIX wieku następował intensywny rozwój kolejnictwa, który objął także niemiecki wówczas Dolny Śląsk. Wiele wagonów wymagało remontu, a istniejące zakłady naprawcze nie były w stanie sprostać tak licznym zleceniom. Dlatego na początku XX wieku postanowiono utworzyć następny zakład. Jako lokalizację wybrano Świdnicę, która leżała w pobliżu węzła kolejowego. Realizację inwestycji przerwała jednak I wojna światowa. Do planów powrócono wkrótce po jej zakończeniu. Ostateczna decyzja zapadła w 1920 roku[1][2].
Czasy niemieckie[edytuj | edytuj kod]
Niedługo po zatwierdzeniu planów przystąpiono do budowy zakładu. Kuźnia, acetylenownia, stolarnia i magazyny drewna zaczęły powstawać w latach 1922-23. W 1923 roku zakład rozpoczął działalność, polegającą na naprawie wagonów towarowych. Dobudowana wkrótce kryta hala miała powierzchnię niemal 40 tys. m². Wagony przenoszono za pomocą nowoczesnych dźwigów. Powstała też ciepłownia ze zbiornikiem na wodę i 75-metrowym kominem. Rola zakładu znacznie wzrosła. W latach 1927-28 stworzono też biurowiec. W 1924 roku było około 480 pracowników. Liczba ta nie ulegała większym zmianom, aż do II wojny światowej. W 1940 roku pracowało około 1225 osób. W 1929 roku naprawiano miesięcznie przeszło 1000 wagonów. W okolicy niemiecka kolej państwowa budowała osiedla mieszkaniowe dla robotników[1][2].
W czasie II wojny światowej oprócz pociągów naprawiano sprzęt wojskowy i produkowano części łodzi podwodnych. Powstały schrony przeciwlotnicze i baraki, w których przetrzymywano jeńców wojennych i przymusowych robotników z okupowanych krajów. Zakład zakończył działalność 12 lutego 1945 roku, a Niemcy zabrali najcenniejszy sprzęt. Po zajęciu Świdnicy 8 maja, Armia Czerwona zdemontowała pozostawione przez Niemców maszyny i wywiozła je w głąb ZSRR. Opustoszały zakład został przekazany Polakom 1 września 1945 roku. Oficjalna propaganda głosiła, że sprawcami zniszczeń byli sami Niemcy[1][2].
Okres powojenny[edytuj | edytuj kod]
Po remoncie i skompletowaniu sprzętu, Warsztaty Kolejowe (Wagonowe) PKP wznowiły działalność już w listopadzie 1945 roku. Do 1947 roku zwolniono ostatnich Niemców. W 1948 roku zmieniły nazwę na Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego (ZNTK) nr 10. Natomiast w 1951 roku, po modernizacji, ruszyła Fabryka Wagonów Świdnica. Produkowano głównie węglarki i cysterny. W kolejnych latach zaczęto produkcję wagonów na eksport, głównie do ZSRR. Z powodu dużego znaczenia dla gospodarki w 1968 roku fabryka została wpisana do Klubu Eksporterów. W połowie lat 80. odczuwalna stała się potrzeba reorganizacji zakładu[1][2].
Współczesność[edytuj | edytuj kod]
W 1992 roku nastąpiła prywatyzacja przedsiębiorstwa, które należąc do skarbu państwa, nazywało się odtąd Fabryka Wagonów „Świdnica” S.A. W 1998 roku większość akcji spółki zakupiła amerykańska firma The Greenbrier Companies, zmieniając nazwę fabryki na Wagony Świdnica S.A[3]. Obecnie zakłady eksportują różne rodzaje wagonów do innych krajów w Europie, głównie do Niemiec, Francji i Szwajcarii. W 2011 roku spółka przejęła 75% udziałów w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Oławie, w związku z czym ponownie zajmuje się naprawą pojazdów. Aktualnie (stan na 2019) największe zyski firma czerpie z produkcji i eksportu wagonów towarowych, będąc największym polskim eksporterem taboru kolejowego, m.in. w latach 2016–2018 dostarczyła saudyjskiemu operatorowi kolejowemu 1185 cystern do transportu płynnej siarki[4][5].
W grudniu 2016 Wagony Świdnica SA uległa przekształceniu w spółkę z o.o. o tej samej nazwie, której jedynym udziałowcem jest Greenbrier Europe B.V.[a].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Dziennik Świdnicki. [dostęp 2014-08-14].
- ↑ a b c d Zakład na stronie miasta Świdnicy. [dostęp 2014-08-14].
- ↑ Fabryka na stronie województwa dolnośląskiego. [dostęp 2014-08-14].
- ↑ Wagony Świdnica SA wyprodukuje cysterny dla Arabii Saudyjskiej. [dostęp 2016-07-21].
- ↑ Wagony Świdnica największym eksporterem taboru w Polsce. rynek-kolejowy.pl. [dostęp 2019-04-14].
- ↑ Wagony Świdnica spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, KRS nr 654630. [w:] Dane podmiotu Wagony Świdnica sp. z o.o. [on-line]. Krajowy Rejestr Sądowy. [dostęp 2023-08-16]. (pol.).