West End (teatr)
West End – popularne określenie grupy teatrów ulokowanych w centralnym Londynie, w okolicy o tej samej nazwie, o łącznej rocznej liczbie widzów przekraczającej 13 milionów osób[1]. Teatry West Endu uważane są powszechnie za mekkę i najbardziej lukratywną, z ekonomicznego punktu widzenia, część brytyjskiego teatru komercyjnego. W świecie brytyjskiej kultury pojęcie to ma znaczenie analogiczne jak nowojorski Broadway w USA.
Lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy teatr w tym rejonie, Theatre Royal, powstał tu w roku 1663[2]. Obecnie około czterdziestu teatrów znajduje się w rejonie ograniczonym ulicami:
- Strand – od południa
- Oxford Street – od północy
- Regent Street – z zachodu
- Kingsway – od wschodu
Najwięcej teatrów znajduje się przy ulicach:
- Drury Lane,
- Shaftesbury Avenue
- Strand
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]W repertuarze dominują głównie lżejsze formy teatralne, jak musicale, komedie i farsy. Większość teatrów powstało w epoce wiktoriańskiej oraz następującej po niej edwardiańskiej. Są własnością prywatną. Ponieważ w większości są zabytkami, proces ich dostosowania do współczesnych wymagań bezpieczeństwa, wygody widzów (toalety, miejsca dla niepełnosprawnych, bary) jest kosztowny i skomplikowany. W roku 2004 był szacowany na kwotę 250 milionów funtów.
Siedem teatrów West Endu jest zarządzane przez Really Useful Group[3], spółkę której jedynym udziałowcem jest kompozytor Andrew Lloyd Webber. Drugim dużym zarządcą teatrów jest spółka Delfont Mackintosh[4] (będąca własnością producenta Camerona Mackintosha), która zarządza również siedmioma teatrami.
Rekordy West Endu
[edytuj | edytuj kod]Długość grania przedstawień nie zależy wyłącznie od sprzedaży biletów (przy czym musicale są zwykle dłużej grane niż przedstawienia dramatyczne). Na West Endzie zostało ustanowione większość rekordów frekwencyjnych w historii teatru, m.in.:
- Pułapka na myszy Agathy Christie w St Martin’s Theatre – premiera 25 października 1952 (nadal w repertuarze) jest najdłużej graną nieprzerwanie sztuką w historii[5]
- Les Misérables w Queen’s Theatre – premiera 8 października 1985 (pierwotnie w Barbican Theatre, nadal w repertuarze) jest najdłużej nieprzerwanie granym przedstawieniem musicalowym
- Upiór w operze w Her Majesty’s Theatre – premiera 9 października 1986[6] (nadal w repertuarze) jest najdłużej nieprzerwanie granym przedstawieniem musicalowym w tym samym teatrze
- Blood Brothers w Phoenix Theatre – premiera 28 lipca 1988 (nadal w repertuarze)[7]
- Cats – premiera 11 maja 1981 w New London Theatre, ostatnie przedstawienie 11 maja 2002 (w 21. rocznicę premiery)
Innymi znanymi z West Endu spektaklami są m.in.:
- Chicago w Cambridge Theatre – premiera 18 października 1997 Adelphi Theatre (nadal w repertuarze)
- Mamma Mia! w Prince of Wales Theatre – premiera 6 kwietnia 1999 (nadal w repertuarze)
- Miss Saigon – premiera 20 września 1989 w Theatre Royal, Drury Lane, ostatnie przedstawienie 30 października 1999[8]
- Król lew w Lyceum Theatre – premiera 19 października 1999, (nadal w repertuarze)
- Avenue Q – premiera 28 czerwca 2006 (obecnie w Wyndhams Theatre), ostatnie przedstawienie 30 października 2010
- We Will Rock You w Dominion Theatre – premiera 14 maja 2002 (nadal w repertuarze)
- Evita – premiera 21 stycznia 1978 w Prince Edward Theatre, ostatnie przedstawienie 8 lutego 1986
W ostatnich latach nasila się tendencja do przerabiania na musicale hitów filmowych. Przykładem takich musicali są m.in.: Król lew, Priscilla, Królowa Pustyni, Lakier do Włosów czy Billy Elliot.
Lista teatrów
[edytuj | edytuj kod]| Teatr | Liczba miejsc |
|---|---|
| Adelphi Theatre | 1500 |
| Aldwych Theatre | 1200 |
| Ambassadors Theatre | 330 |
| Apollo Theatre | 796 |
| Apollo Victoria Theatre | 2208 |
| Arts Theatre | 350 |
| Cambridge Theatre | 1231 |
| Coliseum Theatre | 2358 |
| Comedy Theatre | 796 |
| Criterion Theatre | 588 |
| Dominion Theatre | 2163 |
| Duchess Theatre | 479 |
| Duke of York’s Theatre | 640 |
| Fortune Theatre | 432 |
| Garrick Theatre | 656 |
| Gielgud Theatre | 937 |
| Her Majesty’s Theatre | 1216 |
| London Palladium | 2286 |
| Lyceum Theatre | 2100 |
| Lyric Theatre | 967 |
| New London Theatre | 1100 |
| Noël Coward Theatre | 872 |
| Novello Theatre | 1050 |
| Palace Theatre | 1400 |
| Piccadilly Theatre | 1232 |
| Phoenix Theatre | 1012 |
| Playhouse Theatre | 786 |
| Prince Edward Theatre | 1618 |
| Prince of Wales Theatre | 1160 |
| Queen’s Theatre | 989 |
| Royal Opera House | 2262 |
| Savoy Theatre | 1150 |
| Shaftesbury Theatre | 1400 |
| St Martin’s Theatre | 550 |
| Haymarket Theatre | 888 |
| Theatre Royal przy Drury Lane | 2196 |
| Trafalgar Studios 1 | 380 |
| Trafalgar Studios 2 | 100 |
| Vaudeville Theatre | 690 |
| Victoria Palace Theatre | 1550 |
| Wyndhams Theatre | 759 |
Nagrody związane z West Endem
[edytuj | edytuj kod]Kilka nagród teatralnych jest związanych bezpośrednio z West Endem. Są to:
- Laurence Olivier Award
- Evening Standard Award – nagroda londyńskiej popołudniówki
- London Critics’ Circle Theatre Award – nagroda londyńskich krytyków teatralnych
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rekordowa liczba widzów na West Endzie – 2007
- ↑ TheatreHistory.com
- ↑ Teatry zarządzane przez Really Useful Group(ang.)
- ↑ Teatry zarządzane przez Delfont MAckintosh(ang.)
- ↑ Informacja o spektaklu
- ↑ Informacja o przedstawieniu
- ↑ Blood Brothers – informacja o spektaklu
- ↑ Najdłuższe światowe przedstawienia teatralne. world-theatres.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-02)].(ang.)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Codzienny serwis West Endu. whatsonintheatre.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-02)].
- Society of London Theatre – Londyńskie Towarzystwo Teatralne
- Historia teatrów West Endu
- Satyryczne recenzje z West Endu
- Przewodnik teatralny po Londynie
- Aktualny repertuar teatrów West Endu