Weveldhaus

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Weveldhaus
Ilustracja
Weveldhaus w Neuburg an der Donau
Państwo

 Niemcy

Kraj związkowy

 Bawaria

Miejscowość

Neuburg an der Donau

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

Barok

Architekt

Gabriel de Gabrieli

Rozpoczęcie budowy

1517

Ważniejsze przebudowy

1713-1715

Kolejni właściciele

Rodzina von Weveld

Obecny właściciel

Miasto Neuburg an der Donau

Położenie na mapie Bawarii
Mapa konturowa Bawarii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Weveldhaus”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, na dole znajduje się punkt z opisem „Weveldhaus”
Ziemia48°44′14″N 11°10′39″E/48,737222 11,177500
Weveldhaus. Portal wejściowy

Weveldhaus (pol. Dom Weveldów) - okazały pałac miejski przy Amalienstraße A 19, w centrum starego miasta Neuburg an der Donau w Górnej Bawarii w Niemczech. Od 2005 roku w budynku mieści się Muzeum Miejskie (niem. Neuburger Stadtmuseum), prowadzone przez Historisches Verein Neuburg.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Weveldhaus znajduje się pomiędzy Karlsplatz i Amalienstraße, w północnej części Górnego Starego Miasta (niem. Oberen Altstadt). Wznosi się w pobliżu kościoła parafialnego św. Piotra, niedaleko brzegu Dunaju.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nosi nazwę od szlacheckiej rodziny von Weveld, zasłużonej w czasie wojny trzydziestoletniej, która była właścicielem domu od 1713 do 1930 roku. Pełnił rolę zimowej rezydencji rodziny, która posiadała jeszcze pałac Sinning, położony ok. 10 km od miasta.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek w pierwotnej formie został zbudowany w 1517 roku,o czym świadczy kamienny herb pod wykuszem. Zleceniodawcą był Martin Lerch, który w latach 1515-1521 był mistrzem menniczym księstwa Palatynatu-Neuburg. W 1550 roku hol wejściowy pałacu został ozdobiony renesansowymi malowidłami, które jednak zostały zatynkowane ponad 50 lat później. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej i około 1690 r. dom został przebudowany. Wszystkie kondygnacje wyposażono w dymne kuchnie i ustępy, a z tyłu dobudowano klatkę schodową.

W latach 1713-1715, już za czasów Wilhelma Adama Baldwina Wevelda, budynek został przebudowany do postaci pałacu miejskiego przez Gabriela de Gabrieli, nadwornego budowniczego dworu książąt-biskupów Eichstätt. Podwyższono go o jedno piętro i przeprojektowano elewację w stylu barokowym. Otrzymała ona okazały portal z kartuszem herbowym, zawierającym herby Wavelda i jego żony (rodz. von Pidenfeld), zwieńczony pięknym popiersiem Madonny oraz wykusz w południowo-wschodnim narożniku. Wnętrza zostały ozdobione misternymi sztukateriami. Od czasu ostatniej renowacji dokonanej przez Wevelda, budynek pozostał prawie w niezmienionym stanie, co czyni go ważnym świadectwem dzisiejszej architektury barokowej.

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Murowany budynek na rzucie prostokąta posiada zwartą bryłę, wkomponowaną w narożnik ulicy i placu. Charakterystyczne jest, że dla podkreślenia rangi rezydencji uformowano ją szczytem w kierunku placu, tak by był ona dobrze widoczny, chociaż wejście pozostawiono od strony ulicy. Trójkondygnacyjny obecnie budynek nakryty jest dwuspadowym dachem, w którym mieszczą się dwie kolejne kondygnacje użytkowe. Ściana szczytowa czteroosiowa, o nierównomiernie rozmieszczonych osiach (co wynikło z barokowej przebudowy budynku), zwieńczona trójkątnym szczytem podzielonym dwoma gzymsami i ozdobionym spływami wolutowymi i sterczynami. Ściana od ulicy sześcioosiowa. Skrzydła drzwiowe w głównym portalu, w stylu Ludwika XVI, są wyposażone w kołatki z brązu. Południowo-wschodni narożnik ozdobiony wydatnym, dwukondygnacyjnym wykuszem, na wysokości pierwszego piętra na rzucie ośmiobocznym, na wysokości drugiego piętra prostokątnym.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Neuburg an der Donau: Ein Stadtrundgang nach Plan, wyd. Stadt neuburg an der Donau, ca. 2014;
  • Barbara Höglmeier, Walter Maerz: Stadtmuseum im Weveldhaus. Zur Neupräsentation der traditionsreichen Sammlung, [w:] "Museum heute", Ausgabe 29/Dezember 2005, s. 52–57 [1].