Weveldhaus

Weveldhaus

Weveldhaus w Neuburg an der Donau
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Bawaria
Miejscowość	Neuburg an der Donau
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	Barok
Architekt	Gabriel de Gabrieli
Rozpoczęcie budowy	1517
Ważniejsze przebudowy	1713–1715
Kolejni właściciele	Rodzina von Weveld
Obecny właściciel	Miasto Neuburg an der Donau
Położenie na mapie Bawarii Weveldhaus
Położenie na mapie Niemiec Weveldhaus
48°44′14″N 11°10′39″E

Weveldhaus. Portal wejściowy

Weveldhaus (pol. Dom Weveldów) - okazały pałac miejski przy Amalienstraße A 19, w centrum starego miasta Neuburg an der Donau w Górnej Bawarii w Niemczech. Od 2005 roku w budynku mieści się Muzeum Miejskie (niem. Neuburger Stadtmuseum), prowadzone przez Historisches Verein Neuburg.

Położenie

Weveldhaus znajduje się pomiędzy Karlsplatz i Amalienstraße, w północnej części Górnego Starego Miasta (niem. Oberen Altstadt). Wznosi się w pobliżu kościoła parafialnego św. Piotra, niedaleko brzegu Dunaju.

Nazwa

Nosi nazwę od szlacheckiej rodziny von Weveld, zasłużonej w czasie wojny trzydziestoletniej, która była właścicielem domu od 1713 do 1930 roku. Pełnił rolę zimowej rezydencji rodziny, która posiadała jeszcze pałac Sinning, położony ok. 10 km od miasta.

Historia

Budynek w pierwotnej formie został zbudowany w 1517 roku, o czym świadczy kamienny herb pod wykuszem. Zleceniodawcą był Martin Lerch, który w latach 1515-1521 był mistrzem menniczym księstwa Palatynatu-Neuburg. W 1550 roku hol wejściowy pałacu został ozdobiony renesansowymi malowidłami, które jednak zostały zatynkowane ponad 50 lat później. Po zakończeniu wojny trzydziestoletniej i około 1690 r. dom został przebudowany. Wszystkie kondygnacje wyposażono w dymne kuchnie i ustępy, a z tyłu dobudowano klatkę schodową.

W latach 1713–1715, już za czasów Wilhelma Adama Baldwina Wevelda, budynek został przebudowany do postaci pałacu miejskiego przez Gabriela de Gabrieli, nadwornego budowniczego dworu książąt-biskupów Eichstätt. Podwyższono go o jedno piętro i przeprojektowano elewację w stylu barokowym. Otrzymała ona okazały portal z kartuszem herbowym, zawierającym herby Wavelda i jego żony (rodz. von Pidenfeld), zwieńczony pięknym popiersiem Madonny oraz wykusz w południowo-wschodnim narożniku. Wnętrza zostały ozdobione misternymi sztukateriami. Od czasu ostatniej renowacji dokonanej przez Wevelda, budynek pozostał prawie w niezmienionym stanie, co czyni go ważnym świadectwem dzisiejszej architektury barokowej.

Architektura

Murowany budynek na rzucie prostokąta posiada zwartą bryłę, wkomponowaną w narożnik ulicy i placu. Charakterystyczne jest, że dla podkreślenia rangi rezydencji uformowano ją szczytem w kierunku placu, tak by był ona dobrze widoczny, chociaż wejście pozostawiono od strony ulicy. Trójkondygnacyjny obecnie budynek nakryty jest dwuspadowym dachem, w którym mieszczą się dwie kolejne kondygnacje użytkowe. Ściana szczytowa czteroosiowa, o nierównomiernie rozmieszczonych osiach (co wynikło z barokowej przebudowy budynku), zwieńczona trójkątnym szczytem podzielonym dwoma gzymsami i ozdobionym spływami wolutowymi i sterczynami. Ściana od ulicy sześcioosiowa. Skrzydła drzwiowe w głównym portalu, w stylu Ludwika XVI, są wyposażone w kołatki z brązu. Południowo-wschodni narożnik ozdobiony wydatnym, dwukondygnacyjnym wykuszem, na wysokości pierwszego piętra na rzucie ośmiobocznym, na wysokości drugiego piętra prostokątnym.

Bibliografia

• Neuburg an der Donau: Ein Stadtrundgang nach Plan, wyd. Stadt neuburg an der Donau, ca. 2014;
• Barbara Höglmeier, Walter Maerz: Stadtmuseum im Weveldhaus. Zur Neupräsentation der traditionsreichen Sammlung, [w:] "Museum heute", Ausgabe 29/Dezember 2005, s. 52–57 [1].