Wieża (wieś)

Wieża
	miejscowość
	; Zabytkowa pastorówka, obecnie dom mieszkalny
Państwo	dolnośląskie
Powiat	lwówecki
Gmina	Gryfów Śląski
Liczba ludności (III 2011)	376
Strefa numeracyjna	(+48) 75
Tablice rejestracyjne	DLW
SIMC	0189658
	Położenie na mapie brak Brak mapy: dolnośląskie Wieża
	Położenie na mapie świata Wieża
	51,0100°N 15,4028°E/51,010000 15,402778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Artykuł	51°00'36"N 15°24'10"E
- błąd	39 m
WD	51°0'35"N, 15°24'10"E
- błąd	39 m
Odległość	33 m

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 22 cze 2016, była oparta na tej wersji.

Wieża (niem. Wiesa) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lwóweckim, w gminie Gryfów Śląski.

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Nazwa

W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Wes.^[2]^[3]

Historia

Wieś, położona na terenie historycznych Łużyc Górnych przy granicy ze Śląskiem, została założona przez kolonistów niemieckich, prawdopodobnie w II połowy XIII w. Najstarszy zachowany dokument wymieniający jej nazwę pochodzi z 1294 r. (według innych źródeł z 1346 r.)^[4]. Dzięki nadgranicznemu położeniu miejscowość pełniła ważną rolę w XVII i XVIII w., kiedy to istniejący w górnej części wsi kościół ewangelicki stał się ośrodkiem religijnym dla prześladowanych na Śląsku protestantów (kościół graniczny). W roku 1669 wzniesiono drugą świątynię ewangelicką w dolnej części wsi, która służyła przede wszystkim mieszkańcom pobliskiego Gryfowa Śląskiego; wkrótce stała się ona znaczącym centrum pietyzmu^[4].

Przed 1945 r. obecna Wieża dzieliła się na dwie wsie: Nieder-Wiesa (Wieża Dolna) i Ober-Wiesa (Wieża Górna).^{[potrzebny przypis]}

W 1946 r. zniszczony został kościół w górnej części wsi, w 1949 r. zniszczono również kościół w Wieży Dolnej^[4].

Zabytki

Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisana jest^[5]:

pastorówka, obecnie dom mieszkalny, z 1780 r., przebudowana na początku XX w.

↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].
↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
↑ ^a ^b ^c Wieża. Gmina i Miasto Gryfów. [dostęp 7 września 2011].
↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 115. [dostęp 14.9.2012].

[GUS-1] GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.

[2] Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis. dokumentyslaska.pl. [dostęp 2012-10-24].

[3] H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.

[gry-4] Wieża. Gmina i Miasto Gryfów. [dostęp 7 września 2011].

[nid-5] Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 115. [dostęp 14.9.2012].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]