Przejdź do zawartości

Wielkouch

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wielkouch
Macrotis
J. Reid, 1837[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – wielkouch króliczy (M. lagotis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

torbacze

Rząd

jamrajokształtne

Rodzina

wielkouchowate

Rodzaj

wielkouch

Typ nomenklatoryczny

Perameles lagotis Reid, 1837

Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Wielkouch[12] (Macrotis) – rodzaj ssaków z rodziny wielkouchowatych (Thylacomyidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Australii[13][14][15].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) samic 20–39 cm, samców 24–55 cm, długość ogona samic 12–27,8 cm, samców 12,5–29 cm; masa ciała samic 311–1200 g, samców 360–2500 g[14][16][17][18].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1837 roku brytyjski zoolog James Reid na łamach Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Jako gatunek typowy Reid wyznaczył wielkoucha króliczego (M. lagotis).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Macrotis: gr. μακρωτης makrōtēs „długouchy”, od μακρος makros „długi”; -ωτις -ōtis „-uchy”, od ους ous, ωτος ōtos „ucho”[19][20].
  • Thylacomys (Thalacomys, Phalacomys, Thalaconus): gr. θυλαξ thulax, θυλακος thulakos „wór”; μυς mus, μυός muos „mysz”[21]. Gatunek typowy: Perameles lagotis Reid, 1837.
  • Paragalia (Perigalea, Paragalea, Peragalea, Peragale): gr. πηρα pēra „skórzany wór”; γαλεη galeē lub γαλη galē „łasica”[22]. Gatunek typowy: Perameles lagotis Reid, 1837.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[23][13][12]:

  1. Nomen nudum.
  2. a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Thylacomys Blyth, 1840.
  3. a b c d Niepoprawna późniejsza pisownia Paragalia J.E. Gray, 1841.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b J. Reid. Description of a new species of the genus Perameles. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 131, 1836. (ang.). 
  2. R. Owen. New genus, Thylacomys. „The Athenaeum”. 1838, s. 747, 1838. (ang.). 
  3. Blyth 1840 ↓, s. 104.
  4. Blyth 1840 ↓, s. 107.
  5. J.E. Gray: Contributions towards the Geographical distribution of the Mammalia of Australia, with votes on some recently discovered species. W: G. Grey: Journals of Two Expeditions of Discovery in North-West and Western Australia. Cz. 2. London: T. and W. Boone, 1841, s. 401. (ang.).
  6. J.E. Gray: Synopsis of the contents of the British Museum. Wyd. 44. London: Woodfall, 1842, s. 16. (ang.).
  7. J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 96. (ang.).
  8. J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 1. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. 7. (ang.).
  9. Anonim: Bandicoot (Perameles, Geoff. St. Hilaire). W: Ch. Knight: The English Cyclopaedia: A new dictionary of universal knowledge. Cz. 1: Natural History. London: Bradbury, 1854, s. 382. (ang.).
  10. J. Richardson, W.S. Dallas, T.S. Cobbold, W. Baird & A. White: The Museum of Natural History, being a popular account of the structure, habits, and classification of the various departments of the animal kingdom: quadrupeds, birds, reptiles, fishes, shells, and insects, including the insects destructive to agriculture. Cz. 1. Glasgow: W. Mackenzie, 1862, s. 214. (ang.).
  11. O. Thomas. Description of a second species of rabbit-bandicoot (Peragale). „The Annals and Magazine of Natural History”. Fifth Series. 19, s. 397, 1887. (ang.). 
  12. a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 9. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  13. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 70. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  14. a b R. Southgate: Family Thylacomyidae (Greater Bilby). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 360. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  15. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Macrotis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-24].
  16. K.M. Helgen & E.G. Veatch: Recently Extinct Australian Marsupials and Monotremes. W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 28. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  17. Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 49. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  18. Appendix 1: Extinct species. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 697. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  19. Palmer 1904 ↓, s. 395.
  20. macrotis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-27] (ang.).
  21. Palmer 1904 ↓, s. 677.
  22. Palmer 1904 ↓, s. 513.
  23. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-07-27]. (ang.).
  24. A.A. Burbidge, J. Woinarski, Macrotis leucura, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-2 [dostęp 2020-10-24] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]