Wilczków (powiat wrocławski)
50°58′03″N 16°59′05″E/50,967500 16,984722| wieś | |
_ID_599865.jpg) Kościół Wniebowzięcia NMP w Wilczkowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017) |
379[2] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-020[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DWR |
| SIMC |
0884803 |
Położenie na mapie gminy Żórawina  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego  | |
| 50°58′03″N 16°59′05″E/50,967500 16,984722[1]
| |
Wilczków (niem. Wiltschau, po 1937 Herdhausen[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Żórawina. Wieś ma charakter owalnicowy (typu Angerdorf)[5].
Na terenie wsi znaleziono artefakty kultury ceramiki sznurowej[6] oraz z I wieku p.n.e[7].
Nazwa miejscowości (jako Wilkow) poświadczona jest już w 1307 roku, w dokumentach średniowiecznych pojawia się także jako Wilzow (1318) i Wilczow (1360)[8], choć inne źródła podają za rok najwcześniejszej wzmianki 1521[5][9]. W 1318 miejscowość, za zgodą księcia Henryka VI Dobrego, nabył Johann von Reste, zamożny wrocławski kupiec i kredytodawca[10][11]. Jedenaście lat później król Jan Luksemburski dodał do jego domeny dziesięć dużych pól w miejscowości, w zamian za pożyczkę w wysokości 60 marek groszy praskich. Nadanie to było niezgodne z ówczesnym prawem, bowiem król Jan dokonał go jeszcze za życia księcia Henryka[11].
W 1375 dobra w Wilczkowie kupił Johannes Rothe, w którego rodzinie wieś pozostała przynajmniej do XVI wieku[12].
W połowie XIX wieku miejscowość należała do Grafa Louisa von Schlabrendorf. W 1845 znajdowało się w niej 45 domostw zamieszkanych przez 464 mieszkańców. Większość stanowili ewangelicy, ale we wsi mieszkało także 83 katolików. Miejscowość posiadała również pałac[8], a także kościół ewangelicki (ufundowany w 1743)[8][13]. W miejscowym kościele odprawiano polskie msze ewangelickie do około 1814, a sama wieś zachowała częściowo polski charakter do początku XIX w.
W czasie II wojny światowej dwór we wsi został skonfiskowany i na przełomie 1944 i 1945 część zabudowań zamieniono w magazyny. Przeniesiono do nich m.in. archiwa stacji nasłuchowych niemieckiego wywiadu dotyczące Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, dotąd składowane w koszarach artylerii przeciwlotniczej w Hartlieb (dzisiejsze Partynice), gdzie groziło im zniszczenie wskutek nalotu bombowego. 20 stycznia 1945 archiwum zostało zniszczone wobec postępów radzieckiej ofensywy, która wkrótce potem doprowadziła do oblężenia Wrocławia[14].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wrocławskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[15]:
- kościół ewangelicki, brak decyzji w NID
- kościół fil. pw. Wniebowzięcia NMP, z XIV w.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147828
- ↑ Gmina Żórawina – Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach na przestrzeni lat 2005-2017. Gmina Żórawina, 2017. [dostęp 2018-02-15]. (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1469 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Józef Domański, Nazwy miejscowe dzisiejszego Wrocławia i dawnego okręgu wrocławskiego, Państwowe Wydawn. Naukowe, 1967, s. 107 [dostęp 2017-11-29] (pol.).
- ↑ a b Kurt Degen, Die Bau-und Kunstdenkmäler des LandKreises Breslau, Verlag Wolfgang Weidlich, 1965, s. 326-330 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Roland Schroeder, Die Nordgruppe der Oderschnurkeramik, Walter de Gruyter, 1952, s. 80-81, ISBN 978-3-11-084362-0 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Eugeniusz Konik, Śląsk starożytny a imperium rzymskie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1959, s. 203 [dostęp 2017-11-29] (pol.).
- ↑ a b c Johann Georg Knie, Alphabetisch-statistisch- topographische Uebersicht der Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuss. Provinz Schlesien, Breslau: Graß, Barth und Co., 1845, s. 748 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Prawdopodobnie jest to omyłka w druku, bowiem autor w następnym zdaniu opisuje nadania w okolicach miejscowości, poczynione przez Bolesława III Rozrzutnego na rzecz Joannitów
- ↑ Oskar Pusch, Die Breslauer Rats- und Stadtgeschlechter in der Zeit von 1241 bis 1741, Auslieferung, Forschungsstelle Ostmitteleuropa, 1991, s. 44-45, ISBN 978-3-923293-31-5 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ a b Roman Zaoral, Money and Finance in Central Europe during the Later Middle Ages, Springer, 29 kwietnia 2016, s. 100-101, ISBN 978-1-137-46023-3 [dostęp 2017-11-29] (ang.).
- ↑ Rudolf Stein, Der Rat und die Ratsgeschlechter des alten Breslau: herausgegeben vom Göttinger Arbeitskreis, Holzner-Verlag, 1963, s. 107-108 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Buchbesprechungen, „Jahrbuch für Schlesische Kirchengeschichte”, 72, Verein für Schlesische Kirchengeschichte; Unser Weg, 1993, s. 249-253, ISSN 0075-2762 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Günther W. Gellermann, Und lauschten für Hitler: Geheime Reichssache; die Abhörzentralen des Dritten Reiches, Bernard & Graefe, 1991, s. 38-40, ISBN 978-3-7637-5899-9 [dostęp 2017-11-29] (niem.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 237. [dostęp 2012-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- Siedziba gminy: Żórawina
