Wojna syro-efraimska
| Czas |
734–732 p.n.e. | ||
|---|---|---|---|
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
próba podboju Judy przez Izrael | ||
| Wynik |
zwycięstwo Asyrii | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Wojna syro-efraimska – konflikt zbrojny pomiędzy koalicją aramejsko-izraelską a Judą i Asyrią. Potwierdził dominację Asyrii w regionie i doprowadził do upadku aramejskiego królestwa Damaszku.
W 734 p.n.e. miasta: Damaszek, Samaria, Gaza i Aszkelon odmówiły płacenia danin Asyrii. Sformowana została też koalicja, na której czele stanęli Resin, król Aramu-Damaszku, i Pekach, król Izraela[1]. Według Izajasza inicjatywa zawiązania koalicji wyszła od Resina[2]. Koalicja zaatakowała Judę i obległa Jerozolimę[3]. Celem inwazji było zmuszenie Achaza do akcesji do koalicji lub zrzucenie go z tronu. Przygotowano nawet kandydata do tronu, nazywanego przez Biblię synem Tabeela[4]. Zdaniem Antoona Schoorsa prawdopodobnie był on Aramejczykiem, choć mógł być również Fenicjaninem[5]. Według Biblii Achaz zapłacił trybut Tiglat-Pileserowi, który podjął działania zbrojne. Jednak według Stuarta Irvine'a jest to kreacja deuteronomistyczna, a Achaz w istocie chciał zachować neutralność[5]. Thomas Wagner wskazuje jednak, że prośba względem suwerena o interwencję wojskową połączona z zapłaceniem trybutu nie była w relacjach Asyrii z wasalami czymś nietypowym[2]. W każdym razie Tiglat-Pileser podjął działania przeciwko buntownikom. Po pokonaniu zbuntowanych Filistynów uderzył na Izrael i doprowadził do zrzucenia z tronu Pekacha, którego zastąpił Ozeasz, Państwo Izraelskie zostało okrojone o Zajordanie, Galileę i Dolinę Jezreel, które weszły w skład asyryjskich prowincji Megiddo i Dor[6]. Nałożono też na króla roczną daninę w wysokości 10 talentów złota i 100 talentów srebra[7]. W 732 p.n.e. Tiglat-Pileser zdobył Damaszek. Resin został zabity, a ludność miasta przesiedlona do Kir[8].
Osłabione królestwo Izraela przetrwać miało jeszcze dziesięć lat. Ostatecznie zostało unicestwione przez królów Asyrii Salmanasara V i Sargona II[9]. Juda uległa politycznej i religijnej dominacji Asyrii[10].
Podczas wojny syro-efraimskiej działał prorok Izajasz. Na ten okres datowane jest proroctwo dotyczące Emmanuela.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tschirschnitz 1994 ↓, s. 73.
- ↑ a b Thomas Wagner: Syrisch-ephraimitischer Krieg. [w:] Das wissenschaftliche Bibellexikon im Internet [on-line]. bibelwissenschaft.de. [dostęp 2015-08-28]. (niem.).
- ↑ 2Krl 16,5 w przekładach Biblii.
- ↑ Tschirschnitz 1994 ↓, s. 253.
- ↑ a b Antoon Schoors: The Kingdoms of Israel and Judah in the Eighth and Seventh Centuries B.C.E.. Atlanta: Society of Biblical Literature, 2013, s. 103, seria: Biblical Encyclopedia. ISBN 978-1-58983-264-0.
- ↑ 2Krl 15,29 w przekładach Biblii.
- ↑ Tschirschnitz 1994 ↓, s. 74.
- ↑ Tschirschnitz 1994 ↓, s. 161.
- ↑ Tschirschnitz 1994 ↓, s. 254.
- ↑ 2Krl 16,10-18 w przekładach Biblii.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alfred Tschirschnitz: Dzieje ludów biblijnych. Wyd. I. Warszawa: M. Sadren i S-ka, 1994. ISBN 83-86340-00-3.